Konkursu na zagospodarowanie rynku w Raciborzu
Międzynarodowy konkurs architektoniczny na zagospodarowania rynku w leżącej nad Odrą historycznej stolicy Śląska zorganizował katowicki oddział SARP we współpracy z Urzędem Miasta Racibórz. Uczestnicy mieli zaproponować takie elementy, jak nowe nawierzchnie, ławki, latarnie, kosze na śmieci czy rozmieszczenie ogródków gastronomicznych. Mieli również uwzględnić nowe nasadzenia drzew na owalnej linii wokół kolumny maryjnej oraz zaprojektować zdrój wodny na wzór historycznej rorkastli. Był to murowany pojemnik z rurami, z którego przed II wojną światową można było czerpać wodę doprowadzaną do miasta z lasu Obora. Mówi się, że pierwsza rorkastla została zabudowana na raciborskim rynku już w średniowieczu, stanowiąc ważne miejsce dla lokalnej społeczności.
i
Należy pamiętać, że Rynek Starego Miasta wymaga szczególnej troski, tak aby podczas planowanej przebudowy nie utracił swojego historycznego, zabytkowego charakteru. Architekci biorący udział w konkursie staną zatem przed nie lada wyzwaniem, aby podkreślić atrakcyjność tego miejsca, przy jednoczesnym uwzględnieniu uwarunkowań ekonomicznych i ekologicznych, z którymi mierzą się współczesne inwestycje publiczne – pisali organizatorzy.
W skład 10-osobowego sądu weszli architekci Piotr Średniawa (przewodniczący jury), Rafał Paszenda, Zbigniew Sąsiadek, Wojciech Gwizdak, Ewa Klimaszewska, architektka miejska w Raciborzu i Joanna Sokołowska-Moskwiak, dyrektorka Instytutu Architektury Akademii Nauk Stosowanych w Raciborzu, a także Dawid Wacławczyk, zastępca prezydenta Raciborza, Piotr Glapa, naczelnik Wydziału Komunalnego oraz Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Nowy zielony rynek w Raciborzu
Pierwsze miejsce, 50 tys. zł i prawo do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki zajęło biuro Tecla i Pracownia Projektowa Anna Otlik (zespół w składzie: Bartłomiej Święs, Anna Otlik, Dagmara Żelazny). Zgodnie z wytycznymi, architekci zaproponowali przywrócenie charakterystycznego owalu w centralnej części rynku. Nawiązali też do historycznej rorkastli poprzez zaznaczenie przebiegu trasy dawnego wodociągu specjalnie dobraną nawierzchnią oraz wyprofilowaniem posadzki, kierującym wodę w stronę drzew i zieleńców. Za pomocą różnych rodzajów nawierzchni i zieleni podzieli też całą przestrzeń na strefy.
Przy kamienicach przewidzieli pas drobnej kostki. Przylega do niego tzw. szpilkostrada, czyli deptak stworzony tylko dla pieszych. Reprezentacyjny charakter ciągu podkreślony jest poprzez zastosowanie płyt kamiennych, jak i sąsiedztwo pasa zieleni z drzewami oraz miejscami do siedzenia – tłumaczą autorzy. Po drugiej stronie szpaleru zlokalizowali strefę pieszą z miejscem na sezonowe ogródki czy stragany, a dalej ciąg pieszo-jezdny, dopuszczający wjazd samochodów uprzywilejowanych.
i
Środkową przestrzeń zaprojektowali w nawierzchni żywiczno-mineralnej. Ta służyć ma przede wszystkim rekreacji. Usytuowano tu zarówno meble miejskie, jak i elementy artystyczne. Zarys dawnych parceli i zabudowań sąsiadujących z rynkiem został podkreślony w formie zieleńców o bujnej roślinności. Miejsca styku funkcji o całkowicie odmiennym charakterze zyskały dzięki temu bufor, separujący widocznie różne strefy funkcjonalne – wyjaśniają architekci.
Jury podkreśliło, że zwycięski projekt proponuje atrakcyjną przestrzeń adresowaną zarówno do różnych grup mieszkańców, jak i turystów. Za cenne w pracy uznano wyznaczenie stref funkcjonalnych (...). Również operowanie zróżnicowana zielenią, będącą parafrazą historycznego założenia, stanowi o jej wartości. Dodatkowym walorem jest propozycja organizacji ogródków przydomowych, stanowiących bufor pomiędzy zabudową mieszkaniową a placem Dominikańskim – czytamy w uzasadnieniu.
i
Drugą nagrodę i 30 tys. zł otrzymało krakowskie biuro Pigalopus (zespół w składzie: Karolina Chodur, Malwina Borowiec). W tym przypadku sędziowie zwrócili przede wszystkim uwagę na zaproponowaną w pracy ortogonalną siatkę porządkującą strukturę przestrzenną i funkcjonalną rynku. Wprowadzenie promenad z drzewami zapewniającymi ochronę przed słońcem, miejsc wypoczynku w otoczeniu zieleni oraz ogródków restauracyjnych porządkuje przestrzeń. Całość kompozycji zapewnia również dobrą ekspozycję kolumny maryjnej – czytamy w uzasadnieniu.
i
Dwa wyróżnienia w wysokości 10 tys. zł przyznano pracowniom Inarko (zespół w składzie: Henryk Zubel, Andrzej Duda, Paweł Barczyk) oraz Alicji Maculewicz, Aleksandrze Biernackiej, Tomaszowi Bekasowi i Magdalenie Wilczyńskiej. Dzięki konkursowi zyskaliśmy szereg ciekawych pomysłów na to, jak w sposób atrakcyjny i zgodny z duchem miasta, zagospodarować obręb rynku, czyli m.in. plac Dominikański, skwer przed kościołem farnym, wlot ulicy Odrzańskiej. Zwycięska koncepcja wskazuje kierunek prac, które powinny być poczynione w najbliższej przyszłości – informuje raciborski magistrat.
