Międzynarodowy Instytut Biologii Molekularnej i Komórkowej powstał w połowie lat 90. na mocy umowy między UNESCO a Rządem RP. Ośrodek prowadzi badania m.in. w dziedzinie medycyny molekularnej (mechanizmy nowotworzenia i starzenia, molekularne podstawy chorób neurodegeneracyjnych takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona, odporności na antybiotyki, immunologii i naprawy genomu). Przestarzały budynek laboratoryjno-biurowy przy ul. Księcia Trojdena w Warszawie nie spełnia dziś oczekiwań placówki, dlatego władze Instytutu zdecydowały o realizacji nowej siedziby. Na jej projekt we współpracy z warszawskim oddziałem SARP zorganizowały dwuetapowy konkurs architektoniczny. Zadaniem uczestników było zaprojektowanie obiektu o powierzchni ok. 12,5 tys. m², w którym funkcjonować miałoby ok. 20 grup badawczych, a także 7 specjalistycznych pracowni aparaturowych. Gmach zaplanowano na blisko dwuhektarowej, niezabudowanej działce przy ul. Marcina Flisa, między Krakowiaków a Łopuszańską na Włochach. W siedmioosobowym jury zasiedli architekci Karol Fiedor (przewodniczący), Paweł Czaplicki, Tomasz Saracen i Marcin Goncikowski, a także reprezentujący Instytut prof. dr hab. Jacek Kuźnicki, prof. dr hab. Marcin Nowotny i Anna Zolnik. Funkcję sekretarza pełnił architekt krajobrazu Rafał Mroczkowski.
Do udziału w konkursie dopuszczono 20 uczestników, w pierwszym etapie prace złożyło 14 zespołów, a do drugiego zaproszono pięć: Atelier Tektura, Projekt Praga, konsorcjum biur BAAS arquitectura z Barcelony i Grupa 5 Architekci, Heinle, Wischer und Partner Architekci oraz konsorcjum biur BRUTHER z Paryża i TŁO Michał Sikorski.
Ostatecznie pierwsze miejsce, 35 tys. zł oraz zaproszenia do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na wykonanie projektu otrzymała pracownia Atelier Tektura (zespół w składzie: Barbara Kozielewska, Michał Kozielewski, Mateusz Kluczek, Marcin Bieńka, Ewa Sowińska, Jarema Kozielewski, Anna Puchalska, Krzysztof Wójcik, Kamila Doniec, Stanisław Ignaciuk Planktongroup).
Sędziowie docenili projekt m.in. za bardzo dobre, racjonalne oraz logiczne rozwiązanie rozkładu pomieszczeń oraz elastyczność. Za pracą przemawia przemyślana organizacja ruchu na terenie inwestycyjnym z wykorzystaniem parkingu wewnętrznego. Sąd docenił również prostą, estetyczną bryłę o dostojnym charakterze, który odzwierciedla charakter instytucji. Po względem estetyki, dobrze oceniono pomysł włączenia do fasady elementów drewnianych – czytamy w uzasadnieniu.
Autorzy zaproponowali prostą, zwartą bryłę na planie kwadratu o wymiarach 69 x 69 m z centralnie usytuowanym patiem i powściągliwą elewacją skomponowaną z prefabrykatów betonowych. Struktura budynku została oparta na regularnej, powtarzalnej siatce konstrukcyjnej o module 8,4 x 8,4 m. Dzięki temu logika zastosowana przy kształtowaniu formy obiektu znalazła swoje odzwierciedlenie również przy rozkładzie funkcji. Takie podejście przyczyniło się do uzyskania bardzo optymalnych i ergonomicznych rozwiązań mających pozytywny wpływ na ekonomiczne aspekty zarówno podczas realizacji, jak i eksploatacji budynku – tłumaczą architekci.W czterokondygnacyjnym gmachu rozplanowali cztery, symetrycznie rozłożone piony komunikacyjne z klatką schodową i szybem windowym. W ich pobliżu na każdej kondygnacji przewidzieli doświetloną przestrzeń do odpoczynku i spotkań. Dodatkowo zaproponowali lokalizację dwóch jadalni dla pracowników na trzecim piętrze, gdzie znajdują się zewnętrzne tarasy z drzewami.
W celu pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł na dachu pomieszczeń technicznych architekci proponują rozmieszczenie paneli fotowoltaicznych oraz zastosowanie pomp ciepła. Na komfort cieplny w budynku bardzo duży wpływ będzie miało również zielone patio, którego roślinność, drzewa oraz woda skutecznie obniżą temperaturę w przylegających do nich pomieszczeniach – wyjaśniają.
i
i
i
i
i
i
i
Drugą nagrodę zdobyło biuro Projekt Praga (zespół w składzie: Karolina Tunajek, Marcin Garbacki, Damian Kasperowicz, Joanna Ryżko, Zofia Stachura, Patrycja Arasim, Katarzyna Krokos, Krzysztof Katerla, Kinga Rzeplińska, Jacek Wochowski). Jury doceniło w projekcie zwłaszcza strukturę przestrzenną części zawierającej biura oraz laboratoria. Praca pokazuje czytelny i logiczny podział na poszczególne jednostki badawcze. Jednocześnie walorem pracy jest elastyczność rozwiązań – czytamy w uzasadnieniu. Sędziowie zwrócili też uwagę na charakterystyczne, autorskie środki wyrazu jak zróżnicowanie elewacji w zależności od funkcji, jakie rozplanowano na poszczególnych poziomach.
Architekci zaproponowali czterokondygnacyjną, prostopadłościenną bryłę o wymiarach w rzucie 66 x 72 m. Skomponowana jest ona z dwóch głównych elementów. Pierwszy to masywny pas przyziemia z wnękami wejściowymi i szerokim otwarciem w strefie ogrodu. Drugi – posadowiony na bazie korpus wyższych pięter laboratoryjnych, o lżejszym, bardziej pawilonowym charakterze. Do wykończenia elewacji autorzy proponują prefabrykaty z barwionego betonu. Fasadę frontową wyróżniać mają dodatkowo donice z mikroogródkami. Projektanci przewidzieli w nich gatunki zimozielone, takie jak rokitnik hikul, sosna karłowa, kiścień czy kostrzewa sina. Intencją projektową było stworzenie przestrzeni przejrzystej, łatwej w orientacji zarówno dla stałych użytkowników i osób wizytujących budynek, z czytelnie wydzielonymi strefami poszczególnych funkcji i wygodną komunikacją pionową. Przestrzenią integrującą i oswajającą dużą skalę kondygnacji jest wewnętrzne patio z zielenią, przy którym ulokowano przestrzenie wspólne – tłumaczą.
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
i
Trzecią nagrodę otrzymały pracownie BAAS arquitectura i Grupa 5 Architekci, które współpracowały ze sobą również przy projekcie wielokrotnie nagradzanej siedziby Wydziału Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach (zespół w składzie: Jordi Badia, Alex Clarà, Carlos Montero, Blanca Ademá, Sergi Riera, David Perelló, Carlota de Haan, Roman Dziedziejko, Michał Leszczyński, Krzysztof Mycielski, Rafał Zelent, Rafał Grzelewski, Maciej Lewandowski, Dorota Flor-Zbytniewska, Marcin Zatoński, Viktoria Szafarenko, Justyna Dziedziejko, Magdalena Wnęk, dr inż. Katarzyna Kisiel, dr inż. Anna Passini).
Architekci zaprojektowali budynek z dużym dziedzińcem pośrodku, który stanowi główny element kompozycji przestrzennej. Układ kondygnacji powtarzalnych wynika z atrialnego charakteru obiektu. Czytelna pionowa komunikacja flankująca z dwóch stron lobby wejściowe obsługuje wszystkie kondygnacje i zapewnia sprawne przemieszczanie się użytkowników. Dodatkowe schody między kondygnacjami przeznaczonymi dla pracowników podnoszą komfort poruszania się między piętrami oraz są elementem kompozycji elewacji dziedzińca – tłumaczą autorzy. Przyjęty układ komunikacji wewnętrznej pozwala na organizację programu użytkowego w czytelnych ciągach funkcjonalnych z maksymalnym, możliwym, naturalnym oświetleniem pomieszczeń. Bryła artykułowana jest balkonami opasującymi zarówno obwód zewnętrzny, jak i elewacje dziedzińca, co pozwala użytkownikom na wyjście na zewnątrz z poszczególnych pomieszczeń, a dodatkowo umożliwia naturalną wentylację, ochronę przed słońcem w lecie oraz konserwację i czyszczenie elewacji. Na kondygnacji +3 przewidziano południowy rekreacyjny taras dla pracowników.
Jury podkreśliło, że zaproponowane przez autorów rozwiązania ukazują instytucję jako otwartą i dostępną. Rzuty wyższych kondygnacji budynku, podobnie do części ogólnodostępnej parteru, mają potencjał do wytworzenia stref spotkań dla użytkowników. Praca w autorski sposób rozwiązuje zagadnienie elewacji budynku publicznego o dużej skali, nadając mu lekki, wyjątkowy charakter, który konsekwentnie odzwierciedla ideę całego założenia – uzasadniali decyzję sędziowie.
i
i
i
i
i
i
i
Wyróżnienia zdobyły prace biur Heinle, Wischer und Partner Architekci (zespół w składzie: Edzard Schultz, Anna Stryszewska-Słońska, Natalia Olkowska, Agnieszka Łuksik, Natalia Sochacka, Tijana Pejic, Włodzimierz Werochowski, Bohdan Humeniuk, Maciej Matłok, Dawid Milewski, Mirosław Arentowicz, Marek Pobłocki, Łukasz Tryc) oraz konsorcjum BRUTHER i TŁO (zespół w składzie: Stéphanie Bru, Alexandre Theriot, Michał Sikorski).
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
