Projekt Skyspace Jamesa Turrella dla CSW Zamek Ujazdowski. Wizualizacja dzięki uprzejmości artysty i CSW Zamek Ujazdowski
12 października 2011 (konferencja) Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
Kurator projektu: Milada Ślizińska
12 października 2011 roku CSW Zamek Ujazdowski organizuje międzynarodową konferencję poświęconą twórczości amerykańskiego artysty Jamesa Turrella i projektom Skyspace na świecie. 'Obserwatorium nieba' jest konsekwencją współpracy artysty z CSW Zamek Ujazdowski od 1998 roku. Skyspace łączy sztukę współczesną z inteligentną formą rekreacji. To również miejsce wypoczynku i medytacji.
Skyspacesy Jamesa Turrella budowane są zwykle przy muzeach i centrach sztuki współczesnej i stoją już w San Francisco, Chicago, Los Angeles, Jerozolima, Salzburg, a ostatnio także w trzech miastach w Japonii.
Warszawski Skyspace byłby jedyną budowlą artysty w Europie Środkowo – Wschodniej. Betonowa kula o średnicy 9 metrów, z podgrzewanymi ławkami wewnątrz i nacięciem przez które widz obserwuje niebo, może jednorazowo pomieścić 26 osób. Cała budowla - ze względu na betonową rampę dla niepełnosprawnych - zajmuje kwadrat o boku 19 metrów. Projekt budynku, który w swojej formie architektonicznej wpisuje się w europejską tradycję XVIII - wiecznych budowli idealnych, został stworzony specjalnie dla Zamku Ujazdowskiego wraz z jego otoczeniem i nawiązuje do historii tego miejsca. ZOBACZ WIZUALIZACJE!
Konferencja, w trakcie której zaprezentowana zostanie między innymi wizualizacja polskiego Skyspace będzie miała charakter dyskusji mieszkańców Warszawy z zaproszonymi gośćmi takimi jak:
Kathy Halbreich (wicedyrektor MoMA w Nowym Jorku, kuratorka Skyspace przy Walker Art Centre w Minneapolis, Susan Landau (główny kurator Israel Museum w Jerozolimie), Daniel Birnbaum (dyrektor Moderna Museet w Sztokholmie), Matthew Schreiber, (kierownik studia Jamesa Turrella), Maciej Miłobędzki (architekt), prof. Marta Leśniakowska (teoretyk architektury, Polska Akademia Nauk), prof. Gabriella Świtek (teoretyk architektury, Uniwersytet Warszawski), Ewa P. Porębska (red. nacz. miesięcznika "Architektura-murator")
W ramach konferencji planowane są wykłady oraz dyskusja z mieszkańcami Warszawy.
Prace Turrella (ur. 1943, Los Angeles) były tematem ponad 140 międzynarodowych wystaw indywidualnych od 1967 roku. Instalacje pokazywały centra sztuki współczesnej Henry Art Gallery, Seattle i The Nasher Sculpture Garden, Dallas, włączając w to muzea jak The Mattress Factory, Pittsburg; Museum fur Moderne Kunst, Frankfurt nad Menem, Niemcy; Museum of Fine Art, Houston; Panza Collection, Varese, Włochy; P.S. 1. Long Island City, Nowy Jork; Scottsdale Museum of Contemporary Art, Arizona i Springel Museum, Hanower, Niemcy.
Wspólnym mianownikiem dla wszystkuch instalacji jest przestrzeń i światło, kształtowane w ten sposób, że widz zaczyna zwracać uwagę na jego fizyczną obecność. Artystę zajmuje sposób, w jaki odbieramy światło. - Używając jako tworzywa światła wypełniającego przestrzeń, zajmuję się sprawami ludzkiej percepcji, mówi Turrell. Stwarza on sytuacje, w których światło i przestrzeń mogą być obserwowane swobodnie i bez jakichkolwiek przeszkód. Światło nie jest używane do oświetlenia obiektu, do wydobycia czegokolwiek - światło samo w sobie jest obiektem i przedmiotem ujawnienia. Można powiedzieć, że Turrell nie jest jako artysta zainteresowany wyrażaniem uczuć i myśli poprzez swój sposób postrzegania, ale poprzez sposób postrzegania widza. Turrell: Istota mojej pracy zawiera się bardziej w twoim niż moim sposobie postrzegania, aczkolwiek jest efektem mojego sposobu widzenia rzeczy.
Prace Turrella zmuszają do reakcji. W większym niż zwykle stopniu koncentrują się na subiektywnym postrzeganiu przez widza. Turrell stawia nas w sytuacji, w której nieuniknione jest zastanowienie się nad naszą percepcją. I jest to czymś więcej niż refleksją w potocznym tego słowa znaczeniu, jest to rodzaj kontemplacji angażującej nasze wszystkie zmysły, przekraczając moment, w którym w odbiorze pojawia się język. Bezpośrednie, czyste postrzeganie obywa się bez słów i jako takie jest doświadczeniem uczuciowym i duchowym. Praca Turrella uosabia to, co najważniejsze w sztukach wizualnych - myślenie obrazami.
Pierwszymi pracami Turrella wykorzystującymi właściwości światła były Mendota Stoppages z lat 1966-74. Ważnymi pracami były Projection Pieces (od 1966), w których stwarzał iluzję trójwymiarowości światła. W Shallow Space Constructions ściany wydawały się unosić za sprawą podwójnych ścian z fluorescencyjnym światłem pomiędzy nimi. W Ganzfeld Pieces Turrell używał naturalnego światła, wpływającego do pomieszczenia zza pleców obserwatora; pokój napełniał się jednorodnym światłem, którego kolor zależał od warunków zewnętrznych. W Structural Cuts wykonał serię otworów w ścianach, które mieszały światło zewnętrzne z wewnętrznym, a w Skyspaces pomieszczenie otwierało się w stronę nieba.
Od 1976 Turrell pracuje nad swoim najbardziej ambitnym projektem: Roden Crater Project to "przebudowa" krateru wygasłego wulkanu w Arizonie, w rejonie, gdzie naturalne światło ma niespotykane gdzie indziej właściwości. System tuneli łączy krater z "pokojami" umieszczonymi w różnych miejscach wulkanu. Położenie każdego pomieszczenia jest precyzyjnie wyliczone według położenia Słońca, Księżyca i gwiazd. Każdy pokój odkrywa nowy aspekt światła, położenia gwiazd, wschodu i zachodu Słońca. Podobny charakter ma Irish Sky Garden na południowym wybrzeżu Irlandii, gdzie Turrell przemodelowuje istniejący krajobraz, tworząc w nim pomieszczenia dające możliwość kontemplacji niezwykłych właściwości irlandzkiego nieba.
Dotychczas, w Centrum Sztuki Współczesnej James Turrell zaprezentował dwie prace: Wedgework i Aperture, będące typowymi dla niego konstrukcjami wbudowanymi w istniejącą architekturę.
