| Nazwa obiektu | Biblioteka i centrum kulturalne Micro Yuan’er |
| Adres obiektu | Pekin, Cha’er Hutong 8 |
| Autorzy | ZAO/standardarchitecture |
| Inwestor | Beijing Dashilar- -Liulichang Cultural Development |
| Powierzchnia terenu | 350.0 m² |
| Powierzchnia całkowita | 200.0 m² |
| Projekt | 2012 |
| Data realizacji (koniec) | 2015 |
Hutongi przez stulecia były najbardziej charakterystycznym elementem pekińskiego krajobrazu. Ciasno przylegające do siebie zespoły parterowej zabudowy z niewielkim dziedzińcem i studnią pośrodku powstawały tu od czasu panowania Mongołów w XIII wieku (notabene nazwa pochodzi od mongolskiego słowa huto, oznaczającego studnię). W okresie dynastii Ming, mniej więcej wtedy, gdy w Pekinie wznoszono Zakazane Miasto, zaczęła wykształcać się nowa typologia hutongów – te większe i bardziej okazałe, przeznaczone dla arystokracji, budowano po zachodniej i wschodniej stronie, w bezpośredniej bliskości cesarskiej rezydencji, skromniejsze – na północy i południu, za pałacowymi ogrodami i kompleksami świątynnymi. Jeszcze w latach 50. XX wieku w chińskiej stolicy było ok. 7000 hutongów, dziś jest zaledwie 2000 i z każdym rokiem ich ubywa. Zamieszkałe głównie przez uboższych obywateli, nieremontowane, pozbawione kanalizacji, ustępują miejsca nowym osiedlom, biurowcom i galeriom handlowym.
i
W ostatnim czasie władze postanowiły jednak zachować część tego dziedzictwa. Rządowa agencja Beijing Dashilar-Liulichang Cultural Development zobowiązała się do rewitalizacji 25 obszarów położonych najbliżej placu Tiananmen i Zakazanego Miasta. Jednym z nich jest zespół przy ulicy Cha’er Hutong, kilometr na południe od dawnej rezydencji cesarzy, a tuż obok meczetu Qianmen z połowy XVII wieku, który nadal służy zamieszkującej w okolicy wspólnocie muzułmańskiej. Na czas remontów mieszkańcy hutongów przenoszeni są do nowych osiedli, gdzie większość z nich decyduje się pozostać na stałe, dawne domy adaptowane są więc często na ekskluzywne sklepy galerie i restauracje, przyczyniając się do gentryfikacji historycznych dzielnic. Architekci z pracowni ZAO nie chcieli iść tą drogą. Gdy rządowi urzędnicy zwrócili się do nich, by opracowali projekt modernizacji budynków wzdłuż Cha’er Hutong, zaproponowali, że w jednym z nich urządzą centrum kulturalne dla lokalnej społeczności.
i
Ich uwagę zwrócił zespół pod numerem 8, z okazałym perełkowcem rosnącym na dziedzińcu. Hutong ten, podobnie jak wiele mu podobnych w sąsiedztwie, zamieszkiwany był do tej pory przez kilka rodzin, z których każda zbudowała na dziedzińcu własną, niewielką kuchnię. Podczas renowacji obiekty tego typu są zwykle rozbierane, w tym przypadku architekci postanowili je jednak zachować jako świadectwo najnowszych dziejów miasta. Za pozostawieniem kuchni przemawiał również fakt, że część mieszkańców zadeklarowała powrót do hutongu. Projektanci stanęli więc przed wyzwaniem zaaranżowania na niewielkiej przestrzeni strefy ogólnodostępnej i prywatnej. Wolno stojące pawilony kuchenne oblicowano cegłą rozbiórkową, z tego samego materiału dobudowując obok jednego z nich wielostopniowe siedziska i prowadzące na dach schody. W ten sposób powstało nowe miejsce spotkań z tarasem widokowym pod koroną starego drzewa. W historyczne budynki wokół wprowadzono z kolei kubatury z wylewanego na miejscu betonu. By nawiązać do niebieskawego odcienia tradycyjnej cegły, do betonowej mieszanki dodano atramentu. To autorski pomysł architektów, dzięki któremu proste bryły wykuszy zdają się pokryte malowniczą patyną, doskonale integrując się z otoczeniem. W nowych wnętrzach urządzono bibliotekę z czytelnią, sale do zajęć muzycznych i plastycznych oraz toaletę publiczną. Kompleks zdobył w tym roku prestiżową Aga Khan Award, przyznawaną co trzy lata wybitnym realizacjom architektonicznym, które służą społeczności muzułmańskiej na całym świecie. To przykład, który w doskonały sposób ukazuje, jak adaptacja historycznej tkanki może stać się podstawą dla nowej formy urbanistyki w mikroskali, polegającej na wytworzeniu obopólnych korzyści między prywatnym i publicznym. Jest to podejście, które potencjalnie może zostać wykorzystane również w innych lokalizacjach i dla różnorodnych społeczności – uzasadniali sędziowie.
ZAO/standardarchitecture - biuro prowadzone przez Zhanga Ke, absolwenta WA na Uniwersytecie Tsinghua w Pekinie i Harvard Graduate School of Design w Londynie. Na koncie ma m.in. Centrum Turystyczne i terminal rzeczny w Nyingchi, hotel we wsi Pai i zespół mieszkalny Micro-Hutong w Pekinie
Artykuł pochodzi z "Architektury od wnętrza" nr 4/2016, bezpłatnego dodatku dla prenumeratorów "Architektury-murator".
