| Spichlerz 57 | Grudziądz, ul. Spichrzowa 57 |
| Autorzy przebudowy: | DEMIURG |
| Inwestor: | Urząd Miejski w Grudziądzu |
| Generalny wykonawca: | 3JM Michał Bryłka |
| Projekt: | 2021 |
| Realizacja: | 2023 |
| Koszt inwestycji: | ok. 9 000 000 PLN |
Spichlerz 57: od magazynu zboża do centrum aktywizacji
Pierwotnie grudziądzkie spichlerze pełniły głównie funkcje obronne, później okresowo znajdowały się tam m.in. magazyny, kościoły, sklepy. Zabytkowy Spichlerz 57, czyli czterokondygnacyjny budynek przy ul. Spichrzowej 57, jeszcze niedawno funkcjonował jako kamienica mieszkalna, później niszczał jako pustostan. Teraz to nowoczesne Centrum Aktywizacji Społecznej, w którym organizowane są spotkania, szkolenia i warsztaty.
Projekt przebudowy spichlerza opracowało poznańskie biuro DEMIURG. Głównym zadaniem, ale i wyzwaniem dla architektów było dostosowywanie obiektu do obowiązujących przepisów i norm oraz wymagań konserwatorskich. Władze miasta chciały stworzyć tu atrakcyjną przestrzeń spotkań lokalnych społeczności, organizacji pozarządowych oraz aktywistów, przystosowaną rzecz jasna także do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Istotne było też zachowanie jak najwięcej elementów historycznych, choć z uwagi na stan zabytku i skomplikowany proces realizacji nie wszystko było możliwe do ocalenia.
Spichlerz w Grudziądzu: wyzwania konstrukcyjne
Szczególną trudność stanowiła m.in. lokalizacja budynku. Spichlerz 57 usytuowany jest na stromej skarpie, stoi w kwartale zwartej zabudowy i ma rzut nieregularnego czworokąta. Dodatkowo na etapie inwentaryzacji, a później w trakcie projektowania, niemożliwym jest przewidzieć wszystkie okoliczności. Zdarzają się sytuacje, w których dopiero w trakcie realizacji widzimy zły stan odkrytych elementów konstrukcyjnych. Tak było m.in. w przypadku ściany przy sąsiednim budynku, którą należało dodatkowo wzmocnić, mimo że pierwotnie projekt tego nie zakładał – tłumaczą autorzy.
Podkreślają też, że w przypadku przebudowy obiektów zabytkowych kluczowy jest też odpowiednio przygotowany projekt konstrukcji. Konstrukcję trzeba było wpisać w projekt architektoniczny, a z powodu małej przestrzeni często należało ją „ukrywać”. Tak było m.in. w przypadku schodów w wewnętrznej klatce schodowej, które wyglądają jak drewniane, a w rzeczywistości są schodami w konstrukcji stalowej obudowane drewnem, które imitują pierwowzór. Obecne rozwiązanie jest bezpieczniejsze, spełnia obowiązujące normy i przepisy – mówi Marta Jaracz-Plucińska, konstruktorka w DEMIURGU.
Ze względu na zły stan techniczny z budynku usunięto większość ścian wewnętrznych, wymieniono stropy międzykondygnacyjne i konstrukcję dachu. W ramach inwestycji zrealizowano też zewnętrzną, przeszkloną windę. Grunt pod nią musiał zostać wzmocniony mikropalami. Podobnie było w przypadku tarasów nowej kawiarni i schodów „wijących” się po stromej skarpie. Przebudowy zabytkowych budynków dają mi o wiele więcej satysfakcji niż projektowanie nowych. Mimo że to spore wyzwanie, efekt jest bardziej spektakularny. Pamiętam, w jakim stanie zastaliśmy spichlerz. Zdewastowany, nadgryziony zębem czasu obiekt w przepięknej lokalizacji. Teraz możemy podziwiać go w nowej, zupełnie innej odsłonie – podsumowuje Jaracz-Plucińska. Inwestycja kosztowała blisko 9 mln zł, z czego 7,6 mln zł pokryło dofinansowanie ze środków unijnych.
