Plac Nowy Targ we Wrocławiu. Przebudowa i modernizacja
W listopadowym numerze miesięcznika „Architektura-murator”: plac Nowy Targ we Wrocławiu. Przebudowany plac, zgodnie z założeniami konkursu architektonicznego, stał się nowym salonem miasta, a działające sezonowo targowisko przypomina o jego dawnej funkcji. Czy to wystarczy, by współcześni mieszkańcy z niego korzystali?
Nowy Targ był w swej długiej historii przedmiotem niejednej publicznej dyskusji. Już fontanna Neptuna ustawiona na placu w pierwszej połowie XVIII wieku wzbudziła we Wrocławiu liczne kontrowersje (postać dzierżąca trójząb kojarzyła się ówczesnym mieszkańcom z diabłem). I choć wodotrysk nie istnieje od 70 lat, dziś jest przedmiotem kolejnego sporu. Władze miasta ogłosiły właśnie konkurs na formę przestrzenną z funkcją fontanny, która stanęłaby pośrodku Nowego Targu. Obawy wrocławian budzi fakt, że projektantom nie postawiono właściwie żadnych ograniczeń, choć wielu liczyło, że barokowa rzeźba zostanie po prostu odtworzona. Od lat w lokalnych mediach pojawiają się zresztą postulaty wyburzenia powojennej zabudowy placu i zastąpienie jej wierną rekonstrukcją obiektów historycznych. Nic więc dziwnego, że i koncepcja nowej aranżacji Nowego Targu, z szacunkiem odnosząca się do projektu z lat 60., wywołała falę krytyki, zwłaszcza w mediach elektronicznych.
Pracy Romana Rutkowskiego zarzucano m.in. że proponuje zbyt mało zieleni, choć akurat ten jej aspekt zgodny jest ze studium historyczno-urbanistycznym, przygotowanym przez historyków sztuki Łukasza Krzywkę i Rafała Eysymontta na zlecenie Biura Rozwoju Wrocławia w 2005 roku. Zieleń na obszarze wrocławskiego Nowego Targu, pierwotnie tu niewystępująca, nadaje mu prowincjonalny, małomiasteczkowy charakter – czytamy w dokumencie. Jego autorzy proponowali nawet usunięcie drzew z północnej części założenia, do czego ostatecznie nie doszło. Inne argumenty wysuwa architektka i antropolog kultury Anna Rumińska, założycielka wrocławskiej fundacji eMSA zajmującej się m.in. działaniami na rzecz poprawy przestrzeni publicznych: Nowy Targ to dziś antyspołeczne miejsce. Projekt nieetyczny społecznie, poprawny tylko geometrycznie...
Prezentacja placu Nowy Targ we Wrocławiu ukazała się w miesięczniku „Architektura-murator” nr 11/2013, s. 38-50
Opinie: Piotr Lewicki, Kazimierz Łatak, Anna Rumińska, Michał Duda.
Historia placu i kontrowersje związane z jego zagospodarowaniem: Tomasz Żylski.
Założenia autorskie: Roman Rutkowski.
