Dlaczego dom Heleny Grossówny trzeba było przenieść?
Dlatego, że miejsce, gdzie stał od 1890 do 2022 roku - przy ul. PCK 30 i 32 w Toruniu (na rogu z Głowackiego) - kupił deweloper. Dokładnie tam, gdzie stał, miał powstać parking przy nowym bloku. Decyzja: stary dom trzeba wyburzyć. Deweloper kilka lat temu otrzymał nawet zgodę na rozbiórkę. Ale tuż przed jej rozpoczęciem marszałek woj. kujawsko – pomorskiego Piotr Całbecki zaczął starać się o to, aby historyczną nieruchomość ocalić. Natomiast toruńskie Towarzystwo Opieki nad Zabytkami złożyło wniosek o wpis nieruchomości do rejestru zabytków. Udało się! Ostatecznie przedstawiciele władz województwa oraz służb konserwatorskich uzgodnili, że budynek będzie przeniesiony na Wolę Zamkową i tam odbudowany. I tak się stało. W 2022 roku dom został zinwentaryzowany, rozebrany, a elementy przewieziono na ul. Wola Zamkowa. Elementy, bo ze względu na zły stan, nie wszystko udało się uratować. Budowlańcom udało się uratować i wykorzystać XIX-wieczną cegłę.
Czytaj też: Przebudowa domu szachulcowego
Odbudowa objęta była ścisłym nadzorem konserwatorskim. Wykonawcą prac była firma Modern House Józefa Stasiaka z Raby Wyżnej w woj. małopolskim. Wartość inwestycji to 5,5 mln zł. Teraz dom stoi blisko Wisły.
i
Mur pruski. Co to jest?
Mur pruski to rodzaj ściany szkieletowej. Od XIX w. takie domy powstawały na terenach należących do Prus. Stąd nazwa „mur pruski”.
W Polsce nie są częste, choć w Toruniu sporo jest takich budynków, niektóre mozolnie odzyskują dawny blask. Już kiedy powstawały budowano je tak, aby w razie potrzeby można je było szybko zdemontować, a później ponownie złożyć w nowym miejscu.
Kto to jest Helena Grossówna?To wybitna przedwojenna polska tancerka, aktorka filmowa, teatralna. Urodziła się w 1904 roku w Toruniu i w tym mieście jako dziecko i młoda kobieta mieszkała. Zmarła w Warszawie w 1994 roku. Brała udział w Powstaniu Warszawskim. W Toruniu jest już patronką ronda.
Przypomina nam o Toruniu pełnym zabudowy szachulcowej, której jest coraz mniej. Zachowujemy to dziedzictwo, aby przemawiało do przyszłych pokoleń na równi z gotykiem. Składamy hołd wszystkim, którzy budowali i mieszkali w takich obiektach – mówi marszałek Piotr Całbecki.
Obiekt po odbudowie zyskał też współczesne wyposażenie - windę i platformę dla osób z niepełnosprawnościami.
Co będzie w domu Grossówny?
Ma być miejscem popularyzacji wiedzy, w którym zaprezentowane zostaną osiągnięcia nie tylko Heleny Grossówny, ale również innych artystów teatralnych i filmowych naszego województwa. W obiekcie będą organizowane również także, konferencje i spotkania.
Inwestycja dofinansowana z Funduszy Europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego.
