To było najlepsze osiedle dekady w Polsce. I kontrowersyjne: czy taka architektura pasuje "wśród dzieł"? Osiedle Hozjusza

2025-05-13 12:15

To była końcówka XX wieku, a ta realizacja na Starym Żoliborzu zdobyła tytuł osiedla dekady w Polsce (1989-1999). Wtedy enklawa nowych domów wśród starej zabudowy budziła kontrowersje. Bo "czy współczesna zabudowa może powstawać w otoczeniu uznanych za zabytki dzieł architektury z lat 20. i 30.?". Jury nie miało wątpliwości, przyznając nagrodę: Osiedle nawiązuje do najlepszych tradycji Żoliborza - uznało. Poznaj osiedle przy Hozjusza 1/3/5.

Spis treści

  1. Najlepsze osiedle dekady 1989 -1999 w Polsce
  2. Stary Żoliborz i jego międzywojenna zabudowa
  3. Hozjusza 1/3/5 i projekt pracowni JEMS
  4. Zespół mieszkalny ul. Hozjusza 1/3/5. Dane
  5. Osiedle pracowni JEMS na Starym Żoliborzu. Zdjęcia z drona
Anna Cymer: architektura lat 90. była kiczowata, ale nasza

Najlepsze osiedle dekady 1989 -1999 w Polsce

Oto laureat II edycji naszego konkursu Życie w Architekturze w kategorii Najlepszy budynek Warszawy 1996–1997 (II edycja) w kategorii domów wielorodzinnych, a także Najlepszy zespół mieszkalny wielorodzinny 1989-1999, czyli dziesięciolecia. Zespół mieszkalny ul. Hozjusza 1/3/5 w Warszawie. Budowa rozpoczęła się w 1994 roku, trwała do 1997. Całkowita powierzchnia tego osiedla to prawie 7 tys. m.kw. Mieszkania tu mają od 56 m² do 249 m², a domy - od 176 m² do 307 m².

Czytaj też:

Ulubieniec Warszawy z 1. edycji konkursu już nie istnieje. Na pewno?

Życie w Architekturze to ogólnopolski konkurs architektoniczny organizowany od 1995 roku przez „Architekturę-Murator”. Dotychczas odbyło się 9 edycji, w których rywalizowało ponad 3 000 budynków. W 2025 - kolejna edycja konkursu. Na pierwszy konkurs zgłoszono 258 obiektów, w tym 120 budynków mieszkalnych wielorodzinnych i użyteczności publicznej i 39 domów jednorodzinnych i rezydencji. Jury zakwalifikowało do finału 39 budynków, z których, po obejrzeniu ich wybrano 13 obiektów. Przypominamy realizacje, które wygrały pierwsze edycje.

Osiedle przy Hozjusza w Warszawie z lat 90. Projekt: JEMS

i

Autor: Szymon Starnawski Osiedle przy Hozjusza w Warszawie z lat 90. Projekt: JEMS

Stary Żoliborz i jego międzywojenna zabudowa

Ul. Stanisława Hozjusza to niewielka uliczka na Starym Żoliborzu, wytyczona w okresie międzywojennym pod zabudowę tzw. Żoliborza Urzędniczego - przypomina portal warszawa.fandom.com. Zabudowa - jednorodzinna. W latach 1993-1997 w miejscu zapuszczonego i pozbawionego opieki parku wybudowano zespół sześciu budynków mieszkalnych jedno- i wielorodzinnych. To projekt renomowanej pracowni JEMS dla firmy Budrex S.A. Aż trudno uwierzyć, że w kolorowych latach 90., gdy powstawały takie budynki, jak np. Papugowiec we Wrocławiu, tu powstało niemal zupełnie białe, proste osiedle z przeszklonymi loggiami. Ale sami architekci przyznali:

- Żaden chyba projekt biura JEMS nie wzbudził tylu publicznych emocji, co ten niewielki zespół domów mieszkalnych. Spór dotyczył w istocie kwestii, czy współczesna zabudowa może powstawać w otoczeniu uznanych za zabytki dzieł architektury z lat dwudziestych i trzydziestych XX wieku, a także tego, jaki powinien być jej charakter - czytamy na ich stronie.

Hozjusza 1/3/5 i projekt pracowni JEMS

Ostatecznie nowa enklawa domów mieszkalnych – szeregowych i willi miejskich z apartamentami – dość ostrożnie i kompromisowo zaistniała w pejzażu żoliborskim - opisują architekci. Była gotowa w roku 1996.

Architekci: Jedynie przeszklone ryzality mieszczące aneksy pokojów dziennych, szaro-grafitowe okładziny ceramiczne i podziemny przejazd pod działką, który umożliwił stworzenie we wnętrzu zespołu atrakcyjnej pieszej uliczki-placyku, wyróżniają się na tle wcześniej powstałej zabudowy. Przyjazna skala, integracja z otoczeniem i wyjątkowa lokalizacja spowodowały duży sukces.

Jury konkursu "Życie w architekturze" nie miało wątpliwości. Oto ich opinia:

Autorzy Najlepszego Budynku Warszawy 1996-1997 w kategorii budynków wielorodzinnych. Od lewej: architekci Olgierd Jagiełło, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Maciej Miłobędzki, Marcin Sadowski

i

Autor: Archiwum serwisu

Istota projektu jest kameralnośc skali i charakter architektury nawiązujący do najlepszych tradycji lokalnych (Żoliborz) — od kolorytu i charakteru zabudowy do rozwiązań materiałowych wnętrz. Wyważona równowaga między jednorodnością a zróżnicowaniem architektonicznym elementów zespołu. Właściwa relacja skali budynków do otoczenia.

Zespół mieszkalny ul. Hozjusza 1/3/5. Dane

  • Autorzy: JEMS sp. z o.o., architekci Olgierd Jagiełło, Maciej Miłobędzki, Jerzy Szczepanik-Dzikowski, Violetta Popiel-Machnicka
  • Współpraca: architekci Janusz Wróbel, Urszula Kos, Jerzy Blomberg
  • Konstrukcja: KIP; Piotr Kapela, Piotr Pachowski
  • Inwestor: Budrex S.A.
  • Powierzchnia działki: około 8 900 m²
  • Powierzchnia zabudowy: 2 266,6 m²
  • Powierzchnia całkowita (całości): 6940 m²
  • Powierzchnia użytkowa domów jednorodzinnych: 1074,5 m²
  • Powierzchnia użytkowa domów wielorodzinnych: 4669,4 m²
  • Kubatura (całości): 1 8 000 m³
  • Powierzchnia mieszkań: od 56 m² do 249 m²
  • Powierzchnia domów jednorodzinnych: od 176 m² do 307 m²
  • Liczba mieszkań: 23
  • Liczba domów jednorodzinnych: 5
  • Projekt: 1993 Realizacja: 1994-1997
  • Koszt inwestycji: około 9 000 000 zł
  • Publikacja: „Architektura-murator" 7/ 1997
  • Najlepszy zespół mieszkalny wielorodzinny 1989-1999
  • Najlepszy budynek Warszawy 1996-1997 w kategorii budynków mieszkalnych wielorodzinnych

Osiedle pracowni JEMS na Starym Żoliborzu. Zdjęcia z drona

Architektura-murator. Podcast 30/30
Kto i dlaczego zakaże Ci budowy nowego domu?
Architektura Murator Google News