Zielone wzgórze: projekt osiedla przy ulicy Sarni Stok w Bielsku-Białej

2024-01-15 14:07

Prezentujemy projekt, który powstał w ramach konkursu na osiedle budynków wielorodzinnych przy ulicy Sarni Stok w Bielsku-Białej. Teren zlokalizowany w województwie śląskim cechuje się dużym zróżnicowaniem poziomowym oraz wysokim zalesieniem. Projekt został wykonany przez Pracownię Urbangeos z Wrocławia w składzie: Maciej Szczepański, Weronika Piotrowska, Kinga Szymczyk, Magdalena Serwatka, Małgorzata Klimowska, Kacper Konieczko oraz Krystian Cięciwa.

Wiodącą ideą podczas procesu projektowego było stworzenie przestrzeni łączącej się z otoczeniem działki i terenami zieleni parkowej przynależnymi do obszaru opracowania, w taki sposób aby bryły były dopełnieniem kompozycji, która nie zaburza terenów leśnych i znacząco w nie nie ingeruje. Podczas myślenia nad urbanistyką obszaru, skupiono się na wykorzystaniu zróżnicowanej rzeźby terenu.

Koncepcja projektu zakłada powstanie trzech budynków mieszkalnych, wielorodzinnych adresowanych na potrzeby budownictwa społecznego oraz infrastruktury towarzyszącej, przeznaczonej na użytek mieszkańców. Urbanistyka terenu została opracowana na podstawie dogłębnych analiz krajobrazowo-technologicznych. Ze względu na duże nachylenie stoku na działce, zdecydowano się na lokalizowanie brył budynków, zgodnie z naturalnym spływem wód powierzchniowych oraz tak, aby zminimalizować ilość wykopów i nasypów, które generują dodatkowe koszty inwestycji. Rozmieszczenie budynków wynika także z minimalizowania wycinki drzew istniejących na terenie opracowania.

Skupiając się na głównym założeniu projektowym - mieszkalnictwie społecznym określono 4 typy mieszkań, które dopasowują się do profili mieszkańców założonych przez warunki konkursowe. Uzyskano najefektywniejsze rzuty mieszkań, które zostały skumulowane w 3 budynkach wielorodzinnych. Mieszkania są zorientowane głównie na wschód i zachód, dzięki czemu unikamy ekspozycji na północ i zapewniamy najlepsze warunki dostępu do światła naturalnego.

Budynki mają prostokreślny charakter, tak aby na jak najmniejszej powierzchni, udało się wygospodarować najefektywniejszą bryłę ze względu na ograniczenia lokalizacyjne i ekologiczne, założono jak najmniejszą ingerencję w środowisko naturalne. Na każdy z budynków składa się z przyziemie, które jest większe niż reszta bryły oraz prostopadłościennego trzonu, w którym znajduje się funkcja mieszkalna. W tym przypadku zespół projektowy nie zdecydował się na budowę parkingu podziemnego w celu zminimalizowania robót ziemnych. Zdecydowano umieścić funkcję parkingowe w parterach, z tego powodu, że część bryły jest zatopiona w terenie i nie posiada dostępu do światła naturalnego, co uniemożliwia lokalizację funkcji mieszkalnych, a tworzenie specjalnej płyty wyrównującej teren zaburzyłoby jego naturalną rzeźbę terenu. W wyższych kondygnacjach, zlokalizowano funkcję mieszkalną oraz komórki lokatorskie. W każdym budynku przewidziano miejsca parkingowe, mieszkania oraz udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami.

Elewacja budynku jest w kolorze białym, co znacząco ogranicza efekt wyspy ciepła. Punktem centralnym są loggie, które rozrzeźbiają całokształt bryły po stronach wschodniej i zachodniej, ale i chronią przed erozyjnym działaniem wiatru oraz nadają nieco prywatny komfort mieszkania, otwierając się na otoczenie i zieleń. Ściany szczytowe posiadają balkony francuskie. Okna są przesunięte co kondygnację względem siebie, nadając jej tym samym dynamiczny rytm. Pomimo prostoty bryły, elewacja nadaje jej rozrzeźbienia i ciekawości, a bryła idealnie wpasuje się w naturalny krajobraz działki. Kolorowy akcent w postaci trzech odcieni zieleni na balkonach  elewacji jest niejako dialogiem i nawiązaniem do sąsiadującej zieleni.

Zachodnia strona działki została przekształcona w nowoczesną przestrzeń sąsiedzką, z myślą o wspólnocie i harmonijnym współżyciu z otaczającym środowiskiem. Projekt zakłada minimalną ingerencję w naturalną roślinność, z zachowaniem istniejących drzew i zminimalizowaną wycinką. Wspomniana Infrastruktura sąsiedzka jest wolna od miejsc parkingowych, obejmuje sieć chodników, ścieżek i obszarów zielonych, które łączą się z pobliską zielenią parkową, tworząc spójną sieć komunikacyjną i rekreacyjną. Istniejące drzewa zostały włączone w projekt, zapewniając cień i estetykę, jednocześnie kształtując naturalne korytarze spacerowe. W trosce o ochronę środowiska, w projekcie zdecydowano się na minimalną wycinkę drzew, aby zachować unikalny charakter terenu. Zachowane drzewa pełnią rolę naturalnych elementów krajobrazu, a obszary zielone harmonijnie współgrają z otoczeniem, tworząc atrakcyjne miejsce do spacerów i odpoczynku.

Pomiędzy budynkami umieszczono plac zabaw, który wyróżnia się organicznymi kształtami inspirowanymi naturą. Elementy placu zabaw zostały zaprojektowane z użyciem naturalnych materiałów, takich jak drewno i kamień. To miejsce nie tylko stanowi przestrzeń do zabawy dla najmłodszych mieszkańców, ale także harmonijnie wpisuje się w otaczający krajobraz. Zieleń wokół placu zabaw nie tylko dodaje uroku, ale również pełni funkcję ekologiczną, poprawiając jakość powietrza i zachęcając do spędzania czasu na świeżym powietrzu. Cały projekt kładzie nacisk na zrównoważony rozwój, integrując nowoczesną infrastrukturę z istniejącym środowiskiem przyrodniczym. Efektem jest harmonijna przestrzeń, sprzyjająca wspólnocie i aktywnemu trybowi życia, jednocześnie szanująca i chroniąca przyrodę.

Budynek jest przystosowany do podłączenia instalacji fotowoltaicznej oraz solarnej. W budynku wykorzystano system dualny do odzysku i użycia ponownego wody szarej. Bryła budynku jest usytuowana na działce w taki sposób, aby jak najefektywniej używać energii słonecznej. Przewidziano odzysk wody deszczowej w postaci zbiorników na deszczówkę oraz ogrodów deszczowych regulujących temperaturę na działce. Zapobieganie powstawania wyspy ciepła poprzez użycie materiałów przepuszczalnych i półprzepuszczalnych, pochłaniających promienie słoneczne. Zastosowanie jasnych materiałów na elewację, która znacząco mniej pochłania energii słonecznej, przez co neutralizujemy efekt przegrzewania się budynku i efektu szklarni. Materiały użyte w budynku i zagospodarowaniu terenu nadają się do recyklingu i ponownego użycia.