| Nazwa obiektu | Pawilon dla słoni w zoo w Zurychu (The Kaeng Krachan Elephant Park) |
| Adres obiektu | Zurych, Szwajcaria |
| Autorzy | Markus Schietsch Architekten |
| Współpraca autorska | cga consulting group aeberhard, BGS & Partner Architekten AG, CH-Rapperswil, Fischer Architekten AG, Tri Air Consulting, Schmidiger + Rosasco |
| Architektura krajobrazu | Lorenz Eugster Landschaftsarchitektur und Städtebau, vetschpartner Landschaftsarchitekten AG |
| Konstrukcja | Walt+Galmarini |
| Inwestor | Zoo Zürich AG |
| Powierzchnia terenu | 11000.0 m² |
| Powierzchnia całkowita | 5400.0 m² |
| Projekt | 2009 |
| Data realizacji (początek) | 2012 |
| Data realizacji (koniec) | 2014 |
| Koszt inwestycji | 222000000 Euro |
Kaeng Krachan to największy park narodowy Tajlandii, w którym żyje ok. 200 słoni. Ogród zoologiczny w Zurychu od lat wspiera władze parku w działaniach na rzecz ochrony tych zwierząt. By spopularyzować ideę, nowy wybieg dla słoni w zuryskim zoo nazwano Kaeng Krachan. Projekt został wyłoniony w międzynarodowym konkursie w 2008 roku. Jednym z jego podstawowych założeń było zapewnienie zwierzętom warunków najbardziej przypominających naturalne. Pawilon ma powierzchnię 5400 m2, mieści zagrodę dla 10 słoni, strefę dla zwiedzających, basen z przezroczystą ścianą o wymiarach 2,5 x 7 m oraz zespół pomieszczeń administracyjnych. Najbardziej charakterystycznym elementem obiektu jest jego przekrycie o miękkiej geometrii spłaszczonej kopuły, pozbawione podpór pośrednich. Wysoka na 18 m drewniana konstrukcja zadaszenia tworzy nieregularną kompozycję elementów pełnych i przeziernych. Nastrój wnętrza przywodzi na myśl las, w którym migotliwe światło dzienne w charakterystyczny sposób przenika przez liście drzew.
Konstrukcja
Ze względu na skomplikowaną budowę geologiczną terenu i nieregularny rozkład naprężeń konstrukcji, wynikający z geometrii dachu, jednym z głównych wyzwań projektowych było odpowiednie posadowienie obiektu. Siły poziome zostały sprowadzone na fundamenty poprzez słupy oparte na palach i kotwach stalowych wstrzeliwanych pod odpowiednim kątem w grunt, aż do warstwy skalnej. Oprócz słupów kopułę oparto na dwukondygnacyjnej konstrukcji mieszczącej biura. W trakcie eksploatacji budynku dopuszczono pojawienie się określonych odkształceń, które uwzględniono w analizie statycznej konstrukcji. Podstawowe wytyczne dla konstrukcji przekrycia były następujące: integracja instalacji z konstrukcją, widoczna od spodu konstrukcja nośna, zapewnienie dostępu światła dziennego i promieniowania UV odpowiadającego potrzebom zwierząt i roślin (30-35% otworów), brak widocznych połączeń technologicznych między elementami konstrukcji, zastosowanie drewna jako materiału lżejszego od betonu i odpowiadającego charakterowi miejsca. Dla poszczególnych elementów konstrukcji opracowano modele komputerowe 3D, na podstawie których zbudowano fizyczny model całości w skali 1:200. W dalszej kolejności powstał model fragmentu zadaszenia w skali 1:1, w którym uwzględniono także przyszłe świetliki i warstwy izolacji. By sprawdzić zachowanie się konstrukcji pod wpływem wiatrów oraz niesymetrycznego obciążenia śniegiem, model budynku poddano następnie analizie w tunelu aerodynamicznym. Określono wówczas także siłę wiatru, przy której powinny się zamknąć wrota wejściowe.
i
Zanim rozpoczęto realizację drewnianego przekrycia, zbudowano rusztowanie, na którym wstępnie oparto belki konstrukcyjne. Następnie ułożono sześćset trójwarstwowych paneli o łącznej grubości 80 cm, które stanowią zasadniczą konstrukcję dachu. Panele przygotowano w warsztacie i zamocowano w ściśle określonych miejscach, ostateczny kształt nadając im podczas montażu. Ze względu na stabilność konstrukcji pierwszą warstwę tworzącą panele ułożono od razu na całej powierzchni przekrycia. Dwie kolejne, w których były już wycięte otwory na świetliki, montowano do konstrukcji nośnej za pomocą specjalnych gwoździ (w sumie zużyto 500 tysięcy gwoździ o całkowitej wadze 22 ton). Do montażu pozostałych elementów pokrycia dachu wykorzystano śruby o długości od 15 do 85 cm. Światło dzienne doprowadzono do środka poprzez 271 świetlików wypełnionych poduszkami z folii ETFE, o łącznej powierzchni 2100 m2. Elewację zbudowano z grubych profili, które zdają się organicznie wrastać w okap zadaszenia i których przekrój podkreśla wielkość przenoszonych obciążeń. Wieniec jest żelbetową belką o wielokrzywiznowej geometrii, sprężaną kablami o długości od 9 do 120 metrów, tworzącą jednocześnie okap dachu. Jego przebieg ustalono, biorąc pod uwagę możliwe ruchy słoni (ich wysokość w pozycji wyprostowanej na dwóch nogach), powiązania widokowe wnętrza z otoczeniem oraz wysokość wrót wejściowych.
i
i
i
