Architektura górska

Osiedle w stylu slow life. Trwa budowa domów okapowych w Sudetach według projektu pracowni PORT architekci

2023-08-12 11:02

W niewielkiej miejscowości Komarno graniczącej z Jelenią Górą, należącą do regionu geograficznego, który określa się jako krainę wygasłych wulkanów powstaje osiedle Green Peak. Domy posadowione są na południowo-wschodnim stoku, skąd rozpościera się widok na panoramę Sudetów. Jednym z celów projektowych było wpisanie ich w górski krajobraz, dlatego postawiono na szerokie okapy, które w takiej lokalizacji pełnią kilka ważnych funkcji.

Spis treści

  1. Pomysł na budowę osiedla domów w górach
  2. Posadowienie na skarpie
  3. Wybór technologii budowy domu
  4. Detale w technologii szkieletowej
  5. Dom w trzy tygodnie
  6. Elegancki dach okapowy
  7. Wnętrze domów w różnych wariantach
Budowa domu okapowego

i

Autor: Maciej Lulko /PORT architekci

Pomysł na budowę osiedla domów w górach

Dorastałem na polskim osiedlu domów jednorodzinnych, gdzie każdy płot, dach, elewacja były zupełnie inne. Nie ma w tym nic złego, jeśli ta różnorodność tworzy kompozycję, jedną całość… ale tego typu zabudowa w naszym kraju często jest nieuporządkowanym zlepkiem niewspółgrających ze sobą najróżniejszych materiałów, faktur i kolorów. Gdy pracowałem w Danii, zachwycała mnie estetyczna świadomość społeczeństwa, która miała odzwierciedlenie w osiedlach o wyważonym, spójnym charakterze. Marzyłem, aby te doświadczenia przenieść na rodzimy grunt. Wraz z jednym z klientów doszliśmy do wniosku, że na polskim rynku nieruchomości brakuje osiedli domów jednorodzinnych tworzących harmonijną całość, o kameralnym charakterze, w których zastosowano by rozwiązania projektowe o wysokiej jakości. Wówczas powstała wizja budowy kompleksu, który będzie spójny zarówno pod względem zagospodarowania terenu, jak i architektury.

Na lokalizację osiedla Green Peak wybrano Komarno, niewielką miejscowość graniczącą z Jelenią Górą, należącą do regionu geograficznego, który określa się jako krainę wygasłych wulkanów. Domy posadowione są na południowo-wschodnim stoku, skąd rozpościera się widok na panoramę Sudetów. Jednym z celów projektowych było wpisanie ich w górski krajobraz, dlatego postawiono na szerokie okapy, które w takiej lokalizacji pełnią kilka ważnych funkcji. Przede wszystkim chronią drewnianą elewację przed działaniem czynników zewnętrznych, co wydłuża żywotność deski. Dodatkowo zimą okapy zabezpieczają drewno przed zalegającym śniegiem, a latem odpowiednio zacieniają wnętrza. Dawniej zabudowa drewniana na Dolnym Śląsku charakteryzowała się czarnym kolorem na elewacji. Wynikało to z wykorzystania olejów do impregnacji oraz naturalnego procesu ciemnienia drewna. Odwołując się do okolicznej zabudowy, elewację oraz dach zaprojektowano w ciemnych odcieniach: czarnym, szarym, antracytowym, popielatym. Dach natomiast wykonany został z blachy na rąbek, rytmem nawiązującej do pionowych lamelek elewacyjnych.

Posadowienie na skarpie

Pierwszym wyzwaniem w realizacji domów w górach było znaczne nachylenie terenu. W niestandardowych warunkach najlepiej sprawdza się zasada polegania na lokalnych specjalistach, którzy znają geologię i warunki budowy na tym obszarze. Góry Kaczawskie skrywają w sobie kilkanaście rodzajów skał, najczęściej powulkaniczne zieleńce, diabazy, marmury, łupki i bazalty. W takich okolicznościach odwierty geotechniczne się nie sprawdzają, gdyż wiertnica może szybko trafić na niewielki głaz, co zostanie zinterpretowane jako skała. Aby zbadać warunki gruntowe, konieczne było zastosowanie metody odkrywkowej. Na działce wybranej pod inwestycję stwierdzono mieszankę glin oraz zieleńców. Z doświadczenia miejscowego kierownika budowy wynikało, że obiekt sytuowany na tak stromej skarpie najlepiej będzie osadzić na ławach fundamentowych. Dla stabilności oraz w celu wyeliminowania osuwania się budynku kluczowy był wybór optymalnej metody szalowania ław fundamentowych. Najmniejszą ingerencję w rodzimą strukturę gruntu zapewnił system bezpośredniego lania betonu w przygotowany wykop. Dodatkowo na poziomie górnej krawędzi ławy ułożono rury drenarskie, aby zniwelować ryzyko podmywania i osuwania się podłoża przy okresowych intensywnych górskich opadach.Ściany fundamentowe, o wysokości w najwyższym punkcie 4 m, wzmacniane zostały trzpieniami żelbetowymi oraz poziomym zbrojeniem. Aby uniknąć osiadania, posadzkę na gruncie wykonano w technologii monolitycznej.

Budowa domu okapowego

i

Autor: PORT architekci
Budowa domu okapowego

i

Autor: PORT architekci Link: powiększ

Wybór technologii budowy domu

Prace projektowe i kosztorys realizowano w czasach pandemii, kiedy ceny i dostępność materiałów budowlanych były niestabilne. Właściwie dokumentację oraz budżety opracowano, biorąc pod uwagę dwie technologie – murowaną oraz szkieletową. Wnioski były takie, że koszt budowy będzie w obu technologiach zbliżony. O wyborze metody zadecydowały takie aspekty, jak naglący czas realizacji robót oraz możliwość prefabrykacji, która gwarantuje terminowość i wysoką jakość wykonania. Argumenty przemawiały za technologią domów szkieletowych, które poprzez niską bezwładność cieplną pozwalają się szybciej i bardziej ekonomicznie nagrzewać w przypadku używania obiektu weekendowo.

Detale w technologii szkieletowej

Dom zaprojektowany jest jako obiekt całoroczny z termiczną izolacją z wełny o grubości 20 + 5 cm układanych krzyżowo. Pozwala to zniwelować mostki cieplne. Elewację drewnianą wykonano z desek sosnowych układanych poziomo. Na etapie realizacji stworzono kilkanaście próbek malowania drewna w ciemnych odcieniach. Wspólnie z inwestorem wybrano kolor czarny, nakładany metodą natryskową. Deska po wymalowaniu zyskała lekko satynową fakturę, co sprawia, że bryła nabiera zmiennego charakteru, jasnych refleksów w zależności od kierunku patrzenia. Lamele elewacyjne pozwalają lepiej wykorzystać materiał i zredukować odpad dzięki opcji łączenia desek pod nimi.

Budowa domu okapowego

i

Autor: PORT architekci

Dom w trzy tygodnie

Do wzniesienia ścian i dachu wykorzystano skandynawskie drewno konstrukcyjne typu C24. Podwalina domu zabezpieczona została podkładem z papy, membraną oraz uszczelkami z gumy, aby zabezpieczyć miejsce styku ściany i fundamentu przed wiatrem i wilgocią. Nadproże okienne oraz drzwiowe wykonano w technologii skrzynkowej na placu budowy lub w zakładzie prefabrykacji. Narożniki i ościeża otworów okiennych zostały wzmocnione poprzez łączenie kilku desek ze sobą i wpuszczanie wcześniej przygotowanego nadproża w odpowiednie nacięcie stworzonego układu. Wykonanie konstrukcji ścian, stropu i dachu zajęło około 3 tygodni, w czym pomógł szczegółowy model 3D wykonany we współpracy z firmą Woodit. Całość początkowo sprawiała wrażanie niestabilnej podczas wietrznych dni, lecz następny etap w postaci płytowania rozwiązał ten problem. Płyty drewnopochodne na ścianach działają jak tarcza usztywniająca, dzięki czemu budynek stał się stabilny i odporny na działanie bocznych sił wiatru.

W technologii szkieletowej ważnym elementem jest membrana wiatroizolacyjna. Odpowiednio dobrana pozwala zaoszczędzić na kosztach ogrzewania nawet do 20%. Inwestor postawił na membrany firmy Dorken. W systemie szkieletowym obowiązkowym rozwiązaniem jest górny parapet, który należy zastosować nad oknem, aby odprowadzić skropliny z membrany poza ramy ościeżnicy.

Elegancki dach okapowy

Zależało nam, aby okap był szeroki, a zarazem smukły i lekki, dlatego wraz z dekarzami opracowaliśmy indywidualny system obróbek, w celu zminimalizowania wiatrownicy. Sprowadzenie wody opadowej z dachu okapowego to wyzwanie pod względem estetycznym. Zadanie polegało na uniknięciu rynny spustowej łamanej kolankami i prowadzonej po elewacji. Inspiracją był skansen we wschodniej Polsce, gdzie za rynnę służyła wyżłobiona drewniana żerdź. We współpracy z producentem blachy, firmą Pruszyński, opracowaliśmy indywidualne haki i rynnę w kształcie litery „V”. Wystaje ona 40 cm poza krawędź dachu, dzięki czemu woda spływa z niej swobodnie w jedną stronę do naziemnego zbiornika na deszczówkę z roślinnością działającą jak filtr. Estetyczne i ekologiczne rozwiązanie wyposaża dom w dodatkową funkcję naturalnego zbiornika.

Wnętrze domów w różnych wariantach

Osiedle Green Peak to całoroczne budynki o podwyższonym standardzie dostępne w opcji wykończenia pod klucz. Inwestor, odwołując się do systemu konfiguracji wyposażenia wymarzonego auta w salonie samochodowym, zaprogramował metodę sprzedaży, w której każdy może skonfigurować wyposażenie domu i działki. Wnętrza zostały zaprojektowane w trzech rozmiarach S, M i L oraz czterech stylach wykończenia nawiązujących do duńskich określeń: hygge, skov, kobber, bjerg. Teren działki można wyposażyć w saunę, balię, plac zabaw, wiatę na auto czy dodatkowy taras.

W rzeczywistości po pandemii COVID-19 aż 80% osób deklaruje chęć pracy zdalnej lub hybrydowej, co w projektowaniu powoduje potrzebę wykreowania odpowiedniej przestrzeni. W prezentowanych domach jest to w przeszklona strefa na poddaszu, skąd rozpościera się inspirujący widok. Otoczenie, w jakim mieszkamy, pracujemy i żyjemy, ma znaczący wpływ na nasze samopoczucie oraz długość i jakość życia.

Budowa domu okapowego

i

Autor: PORT architekci Link: powiększ
Budowa domu okapowego

i

Autor: PORT architekci Link: powiększ