Architektura współczesna czy tradycyjna? Najpiękniejsze dworce kolejowe w Polsce

Wygodne i piekne - czy lepsze są tradycyjne, czy nowoczesne dworce kolejowe? Które dworce w Polsce są najpiękniejsze?  

W Polsce istnieje obecnie przeszło 2500 dworców kolejowych; najstarszy z kolejowych budynków powstał na początku lat 40. XIX wieku, najnowszy - dworzec w Poznaniu - uroczyście otwarty został w 2012 roku. Sieć połączeń kolejowych staje się coraz mniej rozbudowana, kasowane są kolejne nierentowne linie, a wiele budynków kolejowych nie jest już używanych zgodnie z pierwotnym przeznaczeniem - dziś każdy może kupic sobie dworzec...Zaledwie ok. 600 stacji wciąż funkcjonuje jak przed laty, stacje z kasami biletowymi i poczeklaniami powoli znikają.
Niektóre stacje przeżywają jednak drugą młodość. Prowadzone przez PKP modernizaje i remonty przywracają blask znakomitym realizacjom dawnej architektury. Jednym ze zmodernizowanych w 2012 roku obiektów jest dworzec kolejowy we Wrocławiu - projekt rewitalizacji przygotowała pracownia Grupa 5 Architekci.

Najpiękniejsze stare dworce kolejowe
W 2007 roku zakończyła się modernizacja innego interesującego dworca, znajdującego się w Żyrardowie. Zaprojektowany przez Romualda Millera budynek to jeden z przystankow na trasie dawnej kolei warszawsko-wiedeńskiej. Architektura budynku nawiązuje do polskiej tradycji - historyzm i poszukiwanie stylu narodowego były charakterystyczne dla epoki, więc architekt nadał budynkowi formę kojarzącą się ze szlacheckim dworkiem, o jasnym tynkowanych ścianach i dachu krytym czerwoną dachówką. Ganek i kolumienki - obowiązkowe. Wewnątrz dworca zachowały się niektóre detale, do dziś podziwiać można także zabytkowe piece kaflowe, które dawniej ogrzewały wnętrze.

Na uwagę zasługuje także neobarokowy dworzec w Przemyslu, z bogatymi dekoracjami, w tym dwunastoma wielkoformatowymi malowidłami i kompletem kandelabrów. Jedna z kluczowych stacji kolei galicyjskiej powstała w 1895 roku, a po latach zaniedbania poddana została kompleksowemu remontowi (2010-2012).

Architektura modernistyczna
Neogotyk, neobarok, styl dworkowy...dawne dworce są często bardzo malownicze. Ale na uwagę zasługują także budynki nieco nowsze. Wiele budynków kolejowych wzniesionych w PRL wyróżniało się interesującymi rozwiązaniami architektonicznymi i efektowną formą. Niektóre z nich już nie istnieją. Mimo protestów miłośników architektury wyburzony został dworzec w Katowicach, uważany za jedną z najlepszych w Polsce realizacji brutalistycznych. Projekt katowickiego dworca przygotowali: Wacław Kłyszewski, Jerzy Mokrzyński i Eugeniusz Wierzbicki (zwani „Tygrysami”). Najbardziej charakterystycznym elementem budowli były potężne, betonowe „kielichy”.
Na szczęście zachowały się inne modernistyczne realizacje, jak dworzec Warszawa Stadion (projekt 1955, Arseniusza Romanowicz, Piotra Szymaniak). Po remoncie i usunięciu szpetnych dodatków wyglądają nieporównywalnie lepiej, niż zaledwie kilka lat temu.