Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej Instytutu Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej zaprasza do udziału w dziewiętnastej edycji międzynarodowej konferencji naukowej z cyklu Definiowanie przestrzeni architektonicznej. W tym roku konferencja odbędzie się w dniach 22-23 listopada pod hasłem Tradycja i nowoczesność architektury. Poniżej publikujemy sześć konferencyjny tez opracowanych przez prof. Marię Misiągiewicz, kurator naukową konferencji, oraz prof. Dariusza Kozłowskiego, przewodniczącego Rady Naukowej.
1. Przeszłość – przyszłość. Jesteśmy zanurzeni w czasie. Oznacza to nieustanne patrzenie w przeszłość, wsłuchiwanie się w historię, wiara w tradycję, w moc dziedzictwa. Problem usytuowany jest gdzieś miedzy gloryfikacją, akceptacją i negacją. Podobnie traktowana jest przyszłość, kojarzona z mitem nowoczesności. W tej sytuacji teraźniejszość trwa tak krótko, że wydaje się, że nie istnieje: rzecz architektoniczna zrealizowana dziś przemknie przez teraźniejszość i w tej samej chwili utknie w przeszłości. Architektura, jak każda rzecz użyteczna, zużywa się i zapada się w przeszłość; jeżeli rzecz należy równocześnie do przestrzeni sztuki to odchodzenie odbywa się łagodnie, ale zawsze jest nieodwołalne. Taka przeszłość może oznaczać śmierć, niebyt, zapomnienie, ale po jakimś czasie, zazwyczaj z niezrozumiałych przyczyn, może nastąpić zmartwychwstanie.
2. Tradycja… Może to być przeniesienie do sfery tradycji. Tradycja ma status świętości; można w nią nie wierzyć, ale nie wolno powiedzieć o niej nic złego; jest ważna, tworzy tożsamość kulturową. Bywa także, że jest pomocna w tworzeniu nowej wersji architektury albo tylko mutacji, albo powidoku, albo…
3. Kontynuacje. Od czasu renesansu w kolejnych kierunkach architektury z powagą przywoływano formy architektury z przeszłości – dosłowne lub przetworzone. Inne gry z przeszłością prowadzono w czasach historyzmów. Korzystanie z wzorców ustalonych w przeszłości określić można ciągłością, kontynuacją, także tradycją. Historycznych pretekstów do tworzenia ideologicznych wytycznych wykorzystywała architektura socrealizmu. W innym miejscu powstawała architektura z przeszłością w tle i hasłem Blut und Boden Architektur. Tworzona w Europie architektura regionalna była wariacjami na temat ludowego budownictwa, nie bez poświaty patriotyzmów. A odniesienie do tradycji Chicago Tribune Tower Adolfa Loosa nie pasowało do swojej epoki.
4. Nowoczesność. Nowoczesność architektury oznacza istnienie poza tradycją, poza przeszłością. Nowoczesność powstaje dziś, w teraźniejszości; oznacza nadzieję związaną z przyszłością. Określenie nowoczesność zawiera wiarę w oryginalność i nowatorstwo technologiczne; jest realizacją racjonalizmu, zakłada prymat rozumu. Kształt, forma, idea, to co istotne, by rzecz nazwać sztuką jest dodawana gratis przez artystę! Architektura nowoczesna to nie architektura przyszłości, to architektura dla przyszłości. Architektura przyszłości nie istnieje; będzie w przyszłości.
5. Pamięć–niepamięć. Przeszłość jest mordowana przez niepamięć; dopóki rzecz jest pamiętana, także rzecz architektoniczna istnieje poza przeszłością. Nie znaczy to, że istnieje w teraźniejszości. Spoczywa w rodzaju otchłani, w Światowym Muzeum Wyobraźni. Powstanie idei architektury ponowoczesnej, postfunkcjonalistycznej, wiązane jest z odrzuceniem racjonalistycznych idei nowoczesności. Niepamięć i intuicja zyskały nowe znaczenie. Przeszłość deformowana, przypominana ironicznie, stworzyła oryginalne formy sztuki architektonicznej już odeszła w przeszłość?
6. Eksperymenty i awangarda. Twórcy wierzą w istnienie architektury awangardowej. Wierzą, że awangarda decyduje o przyszłości architektury. Zazwyczaj pozostaje na papierze; ma, nienawidząc przeszłości, prowokować dyskusje, szokować. Ma tworzyć własny świat nie naśladujący rzeczywistości ni teraźniejszości, ni przeszłości, świat poszukujący supernowości, nowej formy opartej na niepamięci i nowej idei. Supernowość jednostkowa oznacza po prostu eksperyment. Natomiast ruch rewolucyjnych twórców to awangarda. Formy awangardy z początków XX wieku dziś są niepokojone wyciąganiem ich dla zaczynu kolejnej (nowoczesnej?), teraz intuicyjnej architektury.
Konferencja Definiowanie przestrzeni architektonicznej – – Tradycja i nowoczesność architekturyKiedy: 22 – 23 listopada 2019 rokuGdzie: kampus Politechniki Krakowskiej, ul. Warszawska 24, Kraków Więcej informacji oraz program na stronie www.dpa.arch.pk.edu.pl
