Iconic Houses Network to międzynarodowy projekt zwracający uwagę na około setkę domów o kluczowym znaczeniu dla historii współczesnej architektury, zaprojektowanych przez największych architektów XX wieku. Są to zarówno domy własne architektów, wille prywatne oraz wyjątkowe budynki wielorodzinne. Niektóre z nich są wciąż zamieszkiwane, inne zostały przekształcone w muzea.
Działalność Iconic Houses Network zapoczątkowała historyczka sztuki Natascha Drabbe. Inspiracją był zamieszkiwany przez nią samą Van Shijndel House w Utrechcie, którego projekt wykonał jej mąż – Mart van Schijndel.
Dom kandydujący do miana Iconic House powinien być realizacją o doniosłym znaczeniu dla rozwoju współczesnej architektury, stworzoną przez architekta/architektkę o dorobku udokumentowanym publikacjami naukowymi. Ponadto musi być zachowany w stanie oryginalnym (lub poddany konserwacji mającej na celu przywrócenie oryginalnej wizji architekta) oraz dostępny dla publiczności w określonych godzinach lub po wcześniejszym umówieniu. Pełna lista realizacji wraz z informacjami o dostępności dla zwiedzających, a nawet możliwości noclegu, znajduje się na stronie: www.iconichouses.org.
Od niedawna na liście najciekawszych domów świata – jako pierwszy z Polski – znajduje się dom Zofii i Oskara Hansenów w Szuminie.
Zbudowany w 1968 roku jako dom letni, od końca lat 90. ubiegłego wieku stał się jednak stałym miejscem pobytu architektów. Po śmierci Hansenów (Oskara w 2005 roku i Zofii w 2013 roku) odziedziczył go ich syn Igor, a od 2014 roku opiekę nad budynkiem sprawuje Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie.
Na pozór to tylko jeden z wielu drewnianych domów ze spadzistym dachem w niedużej miejscowości malowniczo położonej nad Bugiem. Jego ikoniczność nie zasadza się na spektakularnych rozwiązaniach technicznych czy materiałowych. Wyjątkowość tego obiektu polega na tym, że w sposób doskonały wyraża on stworzoną przez Hansena ideę Formy Otwartej, którą architekt kierował się zarówno w projektowaniu, jak i swojej pracy dydaktycznej. Zgodnie z nią, architektura ma stawać się tłem dla zdarzeń.
Kompozycja budynku opiera się na dwóch równoległych ciągach komunikacyjnych, na które nanizane są kolejne pomieszczenia. Na parterze mieści się serce domu – miejsce spotkań oraz zaplecze gospodarcze. Na poddaszu natomiast część prywatna – przestrzeń przeznaczona do pracy i odpoczynku. Dzięki odpowiedniemu usytuowaniu oraz zastosowaniu poprzecznego prześwitu, dom wyposażony został w naturalną klimatyzację. Większość mebli zaprojektowali sami Hansenowie. W środku zobaczyć można również instrumenty dydaktyczne Oskara Hansena.
Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie planuje konserwację domu oraz uczynienie go na powrót żywym miejscem spotkań – tłem dla kolejnych zdarzeń. Udostępnienie budynku dla zwiedzających to jedno z szeregu wydarzeń składających się na nieformalny rok Hansena w MSN. W ramach popularyzacji dokonań pary architektów powstały już dwie publikacje (Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach Filipa Springera oraz Dom jako Forma Otwarta. Szumin Hansenów), a w Museu d’Art Contemporani de Barcelona (MACBA) w Hiszpanii trwa przygotowana przez kuratorów warszawskiego muzeum wystawa Oskar Hansen – Forma Otwarta.
