Przyznawane od 2002 roku przez Komisję Europejską oraz sieć Europa Nostra nagrody są najbardziej prestiżowym europejskim wyróżnieniem dotyczącym dziedzictwa kulturowego. Celem jest wyróżnianie i promowanie najlepszych praktyk związanych z jego ochroną, badaniami, zarządzaniem, wolontariatem, edukacją i komunikacją. Wśród tegorocznych laureatów znalazły się dwa projekty, w których brał udział nasz kraj. Są to: przedsięwzięcie pod nazwą Tramontana Network III, stworzone we współpracy Francji, Włoch, Polski, Portugalii i Hiszpanii oraz wystawa zorganizowana przez partnerów z Polski i Hiszpanii Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko.
Auschwitz. Nie tak dawno. Nie tak daleko: podróżująca lekcja historii
Ekspozycję z okazji 75. rocznicy wyzwolenia obozu koncentracyjnego przygotowały Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz hiszpańska firma Musealia. W 2017 roku została po raz pierwszy zaprezentowana w Madrycie, gdzie odwiedziło ją ponad 600 tys. osób, w tym 100 tys. uczniów. Potem można było ją oglądać w Nowym Jorku, a jej treść jest każdorazowo dostosowywana do miejsca i lokalnej historii. Projekt przyczynia się do zachowania pamięci o jednym z najciemniejszych okresów w historii ludzkości. Opiera się na pogłębionych naukowych badaniach historycznych. Tematyka przedstawiona została w bezpośredni sposób, dostępny dla ogółu społeczeństwa, a przekaz wystawy dotarł już do wielu osób. Prezentowane artefakty doskonale oddają atmosferę autentycznego miejsca pamięci, o co nie łatwo w przypadku wystawy objazdowej – podkreśla jury.
Tramontana Tramontana Network III
Z kolei międzynarodowy projekt Tramontana, w który zaangażowana jest polska Fundacja Akademia Profil, polega na dokumentacji, waloryzacji i udostępnianiu kulturalnej spuścizny obszarów górskich Europy. Sieć Tramontana prowadzi badania terenowe, wydaje publikacje, organizuje warsztaty artystyczne i wydarzenia kulturalne, a także bezpośrednio wspiera mieszkających w górach artystów. Jest to doskonały przykład współpracy międzynarodowej między naukowcami posiadającymi wiedzę specjalistyczną w różnych dziedzinach. Metodologia zastosowana w projekcie jest implementowana w różnych krajach europejskich i ma potencjał do wprowadzenia jej na całym kontynencie – oceniło jury.
Europa Nostra 2020: europejskie dziedzictwo w cieniu koronawirusa
Na liście tegorocznych laureatów są także m.in. renowacja pawilonu ogrodowego Rubensa w Antwerpii (Belgia), rewitalizacja renesansowego arsenału na wyspie Hvar (Chorwacja), ochrona krajobrazu kulturowego utworzonego przez podziemne jaskinie i winnice w prowincji Burgos (Hiszpania) czy odnowienie zniszczonej przez trzęsienie ziemi w 2009 roku bazyliki Santa Maria di Collemaggio w l'Aquila (Włochy). Kryzys związany z COVID-10 pokazał nam, jak istotną rolę dla narodów i społeczności w całej Europie pełni kultura oraz dziedzictwo. W czasach, gdy setki milionów Europejczyków pozostają fizycznie w separacji, nasze kulturowe dziedzictwo zbliża ich do siebie bardziej niż kiedykolwiek wcześniej. Tegoroczni laureaci Nagród Dziedzictwa Europejskiego / Europa Nostra niosą silny przekaz promujący mocniej zjednoczoną i silniejszą Europę - podsumowała Mariya Gabriel, Europejska Komisarz ds. Innowacji, Badań, Kultury, Edukacji i Młodzieży.
Do 1 września na tegorocznych zwycięzców można głosować na stronie www.europeanheritageawards.eu. Nagroda publiczności Public Choice Award przypadnie trzem najciekawszym, zdaniem internautów, przedsięwzięciom. Informacja o przyznaniu Public Choice Award zostanie podana po wakacjach. Wtedy przedstawieni zostaną również zdobywcy Grand Prix, którzy odbiorą nagrody pieniężne w wysokości 10 tys. euro.
