MiejsceSaska Kępa to wyjątkowa dzielnica o bogatej tradycji artystycznej i szczególnej roli w historii architektury. W XIX wieku była ulubionym terenem rekreacyjnym Warszawy.W okresie międzywojennym rozkwitła jako kolebka, ciągle odkrywanej i nie do końca docenianej, awangardowej architektury modernistycznej. Paradoksalnie, na początku XXI wieku zaczęła stawać się kulturalną pustynią. Okres brutalnych deweloperskich inwestycji doprowadził do zniszczenia urbanistyki placu Przymierza – na miejscu kina Sawa z lat 60. XX wieku powstały dwa apartamentowce. Jednak już kilka lat później w wyniku naturalnego rozwoju pobliska ulica Francuska zmieniła się w tętniącą życiem, pełną kawiarni główną promenadę dzielnicy. Mała Kępa Café przy ul. Finlandzkiej stała się miejscem spotkań i kulturalnych działań. Równolegle władze dzielnicy Praga-Południe podjęły ideę stworzenia na Saskiej Kępie filii Centrum Promocji Kultury (wcześniejsze powstało przy ul. Podskarbińskiej, „A-m” 7/08). Budynek zrealizowano przy zakończeniu ulicy Paryskiej, u zbiegu ulic Brukselskiej i Wersalskiej. Znajdowała się tam kiedyś jedna z niewielu w PRL-u automatycznych myjni samochodowych, potem parkingi, a na koniec fragment działki pochłonęło nowe rondo.
RealizacjaOgłoszony i rozstrzygnięty w 2007 roku konkurs na projekt Klubu Kultury wygrało Biuro 87A. Architekci z Opola zaproponowali przemyślaną koncepcję urbanistyczną i architektoniczną polegającą na wpisaniu budynku w trójkątny plac oraz maksymalne, interaktywne otwarcie go na zewnątrz.Obiekt zrealizowany został w niespełna dwa lata. Do środka prowadzą dwa niezależne wejścia: główne od strony ulicy Brukselskiej i drugie od ulicy Wersalskiej. Przenikające się strefy otwartego, przeszklonego parteru to kawiarnia, sala taneczna i galeria sztuki. Na poziomie pierwszego piętra znajduje się sala wykładowo widowiskowa na 130 miejsc z reżyserką i kabiną projekcyjną, zapleczem i garderobami artystów. Mogą odbywać się tam zatem spektakle, pokazy filmowe, a dzięki dobrej akustyce również koncerty.Życie na dachuPochyły dach-taras odwzorowuje krzywiznę wznoszącej się widowni. W ten sposób na zewnątrz powstał plenerowy amfiteatr wyniesiony ponad plac-taras, a spektakl, który możemy z niego podziwiać, to miejskie życie malowniczej, spokojnej dzielnicy. Taras wyłożony deskami jak pokład statku, dostępny bezpośrednio z ulicy za pomocą schodów i rampy, będzie pełnić funkcję kawiarni, ogrodu, miejsca spotkań i relaksu. Brawurowo zaprojektowana bryła w odwiecznych trybach realizacji – terminy, projekt wykonawczy, wykonawca, inwestor, nadzór autorski – zatraciła trochę lekkości. Na wspaniałym tarasie dachowym pojawiła się zabudowa techniczna, rampa pozbawiona została ostrości linii, a fasada południowa nabrała drugorzędnego charakteru. Są to jednak subtelności wobec ogromnego potencjału nowej przestrzeni publicznej powstałej w tej prestiżowej lokalizacji. Budynek, zgodnie z koncepcją autorów, to jedynie obudowa, schronienie, ale i inkubator różnego typu aktywności. Dopiero po wypełnieniu funkcją stanie się żywym, ciągle zmieniającym się miejscem. W tym procesie powinien uczestniczyć również architekt, jako katalizator działań i ważne ogniwo promocji kultury.
Klub Kultury – Saska KępaFilia Centrum Promocji Kultury dzielnicy Praga-Południe ul. Brukselska 23, WarszawaAutorzy: Biuro 87A s.c., architekci Małgorzata Adamowicz-Nowacka, Marek NowackiWspółpraca autorska: architekci Sabina Curzytek-RabendaArchitektura wnętrz: Biuro 87A s.c., architekci Małgorzata Adamowicz-Nowacka, Marek NowackiKonstrukcja: Zbigniew Nemec z zespołemGeneralny wykonawca: Giga sp. z o.o.Inwestor: Miasto Stołeczne Warszawa, Urząd Dzielnicy Praga-PołudniePowierzchnia terenu: 2226 m²Powierzchnia zabudowy: 692 m²Powierzchnia użytkowa: 1613 m²Kubatura: 6000 m³Projekt: 2008-2009Realizacja: 2009-2011Koszt inwestycji: 7 424 000 PLN
Artykuł prezentujący Klub Kultury ukazał się w numerze 2/2012 miesięcznika „Architektura-murator” tekst: Wojciech Popławskizdjęcia: Juliusz Sokołowski
i
