Od 18 do 20 września w Gorzowie Wielkopolskim obradował IV Kongres Ruchów Miejskich. Od roku 2011 gościł on już w Poznaniu, Łodzi i Białymstoku, skupiając twórców oddolnych inicjatyw z całej Polski. Tym razem zmieniono jego formułę, bo poza zamkniętymi obradami odbyły się debaty otwarte dla publiczności, warsztaty i sesje, w których obok aktywistów udział wzięli także urzędnicy, przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, prezydenci Gorzowa, Słupska i Poznania oraz wszyscy zainteresowani tym, by w ich miastach żyło się lepiej. W debacie Kultura średnich miast, prowadzonej przez Krzysztofa Dudka – dyrektora Narodowego Centrum Kultury, uczestniczyli reprezentanci lokalnych instytucji kulturalnych. Porównywano doświadczenia obecnych prezydentów Gorzowa i Słupska oraz animatorów kultury z Wrocławia, Gdańska i Warszawy. Podkreślano, że dużo ważniejsze od pomnikowych inwestycji typu Filharmonia Gorzowska jest wspieranie przez samorządy małych inicjatyw, zarówno przez dofinansowania, jak i przez udostępnienie istniejącej infrastruktury. Śniadanie Prezydentów, w którym uczestniczyli włodarze Gorzowa (Jacek Wójcicki), Słupska (Robert Biedroń) i Poznania (Jacek Jaśkowiak), przyciągnęło dużą publiczność. Nazywani „prezydentami zmiany”, wspierani przez ruchy miejskie (odpowiednio – Ludzie Dla Miasta, Nareszcie Zmiana i My-Poznaniacy), opowiadali o doświadczeniach z obu stron „barykady”. Podkreślali konieczność zmiany myślenia zarówno o rewitalizacji miast, która powinna obejmować przede wszystkim sferę społeczną, jak i o władzy, którą należałoby odrzeć z „pałacowości”. Rajmund Ryś, dyrektor Departamentu Polityki Przestrzennej MIR, mówił o opracowywanej w ministerstwie Krajowej Polityce Miejskiej, dziękując działaczom miejskim za ich wkład w prace nad dokumentem.
Po zakończonych konsultacjach społecznych i uzgodnieniach międzyresortowych jego poprawiony projekt ma zostać przedstawiony Radzie Ministrów. Ze względu na mnogość zagadnień wystąpienia prezentowano w ramach 5 równoległych sesji: Miasto i ludzie: jak budować zdrowe społeczności miejskie, Demokracja miejska – nowe narzędzia, stare przyzwyczajenia?, Miasta małe, średnie, wielkie: wojna czy współpraca, Nowe miasto, nowa praca? Miejska ekonomia w praktyce oraz Przestrzeń miasta. Ich kontynuacją była część warsztatowa, obejmująca zagadnienia polityki kulturalnej, rewitalizacji, partycypacji, nowych regulacji dotyczących przestrzeni miejskiej w kontekście ustawy krajobrazowej, polityki mieszkaniowej, zrównoważonego rozwoju, usług publicznych sfery społecznej oraz pracy w mieście. Podczas Skanera politycznego kandydaci do parlamentu z siedmiu ugrupowań politycznych (KORWiN, Zjednoczona Lewica, Razem, Nowoczesna, Platforma Obywatelska, Zieloni, Kukiz’15) odpowiedzieli na pytania przygotowane przez organizatorów z zakresu edukacji, rewitalizacji i polityki mieszkaniowej. Ostatnim punktem kongresu było Laboratorium Miast, czyli prezentacje ukazujące konkretne projekty, dobre praktyki i problemy stowarzyszeń, organizacji i samorządów. I tak na przykład Grupa Inicjatywna Wyspa Słodowa 7 nakłoniła władze Wrocławia, by zamiast sprzedaży jednej z miejskich kamienic deweloperowi, pozwoliły na zagospodarowanie jej w taki sposób, by służyła wszystkim mieszkańcom jako swego rodzaju społeczny dom kultury. Podsumowanie kongresu stanowiło spisanie 15 Tez Miejskich, będących rozszerzeniem opracowanej na pierwszym kongresie w Poznaniu listy 9 Tez, czyli – według aktywistów – zagadnień najbardziej istotnych dla rozwoju miast przyjaznych mieszkańcom, swoistego „miastopoglądu” opartego o zasady zrównoważonego rozwoju, partycypacyjnej demokracji oraz społecznej solidarności. Wystosowany został też postulat do wszystkich sił politycznych w sprawie dekoncentracji instytucji państwowych i tworzenia nowych placówek władzy poza stolicą, co ma służyć m.in. pobudzeniu lokalnej gospodarki. Do samorządów zaś zaapelowano o pomoc uchodźcom. Kongresowi towarzyszyła wystawa Kultura zmiany, prezentująca przykłady zmieniającego się pod wpływem inicjatyw oddolnych krajobrazu polskich miast. Zorganizowano ją w ramach cyklu Narodowego Centrum Kultury Kultura samorządowa 25+.
