Leszek Zdek: w stronę lepszej architektury

Najnowsze wystawa w Muzeum Architektury prezentuje najważniejsze projekty i realizacje wrocławskiego architekta Leszka Zdeka. Jak podkreślają kuratorzy, Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski, projektant zawsze szukał przestrzeni na ulepszenie architektury, na lepsze przystosowanie jej do potrzeb użytkowników i na odrobinę artyzmu.

Leszek Zdek (1923-2018) rozpoczął pracę zawodową we Wrocławiu w bardzo trudnym, a zarazem ekscytującym momencie. „Wieś, po której jeżdżą tramwaje”, mówiono wówczas o zniszczonym przez wojnę Breslau. Miasto wymagało odbudowy i stworzenia od podstaw całych dzielnic. Jednym z pierwszych obiektów, w którego budowę był zaangażowany Leszek Zdek, powstał w rejonie zrównanego z ziemią placu Grunwaldzkiego – było to założenie Wydziału Weterynarii Wyższej Szkoły Rolniczej, którego głównymi projektantami byli Krystyna i Marian Barscy. Młody architekt współpracował także z Tadeuszem Brzozą, którego asystentem został już na drugim roku studiów. Ambitni twórcy w czasach racjonalizacji i prefabrykacji poszukiwali niepowtarzalności oraz jakości architektury i urbanistyki – należał do nich Zdek, który zaprojektował najdłuższy blok we Wrocławiu – wtedy nazywany „Superjednostką” – zainspirowany słynnymi blokami Le Corbusiera. Leszek Zdek, pracując w Zakładzie Projektowo-Badawczym Politechniki Wrocławskiej, zajmował się projektowaniem licznych obiektów dla uczelni – od prostych, tymczasowych pawilonów (D-9) po wizjonerskie projekty urbanistyczne, takie jak osiedle studenckie „Dolina Słońca”.

Kariera architektoniczna Leszka Zdeka może być inspiracją dla dzisiejszych projektantów. Warto podkreślić, że Leszek Zdek, mimo trudności wynikających z czynników zewnętrznych, szukał przestrzeni dla realizacji własnych pomysłów na ulepszenie architektury, na lepsze przystosowanie jej do potrzeb użytkowników i na odrobinę artyzmu.

Na wystawie „Układanka”, pokazywanej we wrocławskim  Muzeum Architektury od 13 września, zobaczymy przede wszystkim najważniejsze projekty i realizacje architekta. Do jej zorganizowania przyczyniła się przeprowadzona ostatnio renowacja jednej z kompozycji rzeźbiarskich autorstwa Zdeka, która zdobiła stołówkę Politechniki Wrocławskiej przy Wybrzeżu Wyspiańskiego. Komplet rzeźb zachowano dzięki zaangażowaniu Towarzystwa Upiększania Miasta Wrocławia (Piotr Szymański, Marek Karbon), Fundacji Promocji Sztuki „Transformator”, biura FORUM architekci (Maciej Lose, Michał Goncerzewicz) oraz architekta Zbigniewa Maćkowa. W 2022 roku rzeźby odrestaurowano z inicjatywy i funduszy OKRE Development. Obecnie zdobią one elewację budynku przy ul. Wyszyńskiego 56 oraz sąsiedni skwer.

Układanka: projekty i realizacje Leszka Zdeka
Kiedy: od 13 września
Gdzie: Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 5
Kuratorzy: Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski  
Organizatorzy: OKRE Development i Muzeum Architektury we Wrocławiu