Modernistyczna architektura ZSRR doczekała się ostatnio kilku ważnych wystaw i monografii, wciąż jest jednak stosunkowo mało zbadana i, zwłaszcza na Zachodzie, budzi nieustającą ciekawość krytyków. Badacze, którzy podejmują obecnie pierwsze próby opracowania pejzażu radzieckiego modernizmu, napotykają niezliczone przeszkody. (...) Lokalna mentalność, brak otwartości i negowanie przeszłości nie tylko utrudniają przeprowadzanie obiektywnych rozmów na temat tej architektury, ale częstokroć na starcie je blokują. W kilku przypadkach obecna sytuacja polityczna uniemożliwia jakiekolwiek badania terenowe, w tym nawet nieskomplikowaną dokumentację fotograficzną – pisał w 2016 roku na łamach „A-m” Tomasz Ogiński, zwracając jednocześnie uwagę, że to zainteresowanie modernistyczną architekturą ZSRR podyktowane jest prawdopodobnie nie tylko jej ekspresją i niezwykłą siłą wyrazu, których często brakuje współczesnym realizacjom, ale też pewną osobliwością i egzotyką. W tym kontekście trudno o bardziej egzotyczne miejsce niż dalekie przestworza SyberiiCzytaj też: Prawda i kłamstwo radzieckiej architektury |
Modernizm na dalekiej Syberii
Najnowsza publikacja wydawnictwa Zupagrafika poświęcona jest właśnie modernistycznej architekturze tej części dawnego Związku Radzieckiego. Album „Concrete Siberia. Soviet Landscapes of the Far North” podzielono na sześć rozdziałów, ilustrowanych ponad setką zdjęć rosyjskiego fotografa Alexandra Veryovkina i opatrzonych komentarzem krytyka architektury Konstantina Budarina. Zobaczymy trudne piękno i rozmach powojennej architektury Nowosybirska, Omska, Krasnojarska, Norylska, Irkucka i Jakucka oraz codzienne życie ich mieszkańców. Jak czytamy w informacji prasowej, Veryovkin otrzymał od wydawnictwa ścisłe wytyczne dotyczące wykonania zdjęć. Wszelkie kontrasty i cienie wpływają niekorzystnie na geometryczne bryły modernistycznych i brutalistycznych budynków. Osiągnięcie takiego efektu często oznaczało pracę wczesnym rankiem lub późnym wieczorem oraz wiele prób uchwycenia obiektu w odpowiednim świetle. Szczególnym wyzwaniem było zwłaszcza fotografowanie architektury Jakucka, gdzie temperatura sięgała -30 stopni Celsjusza. Takie warunki sprawiły, że całodzienne plenery zdjęciowe były ogromnym wyzwaniem. Alexander Veryovkin (1987) ukończył studia na wydziale matematyki i mechaniki Uniwersytetu w Sankt Petersburgu. Współpracował z Zupagrafika przy takich książkach jak „Hidden Cities” (2018) czy „Eastern Blocks” (2019). Jego fotografie wystawiane były m.in. w Amsterdamie, Mińsku, Moskwie, Norylsku, Kaliningradzie czy Krasnojarsku. Album „Concrete Siberia. Soviet Landscapes of the Far North” można kupić na stronie www.zupagrafika.com.
