Most Europejski na Odrze w Siekierkach. Nieużywana infrastruktura kolejowa otrzymała tu od architektów nowe życie

Po poddaniu ocenie blisko 400 zgłoszeń z całej Polski jury konkursu w pierwszym kroku zadecydowało o wyodrębnieniu listy TOP60, czyli wyboru 60 najciekawszych realizacji, które miały prawo walczyć o Grand Prix, tytuł Ulubieńca Publiczności oraz Laureata Środowiska, przyznawanego przez architektów i architektki.

Na ostatnim posiedzeniu jury w składzie: Ewa P. Porębska, Mateusz Mastalski, Grzegorz Piątek, Michał Sikorski, Kuba Snopek, Aleksandra Wasilkowska, Dominika Zielińska i Artur Celiński zadecydowało o przyznaniu tej realizacji wyróżnienia za adaptację i modernizację istniejących obiektów.

Most Europejski na Odrze w Siekierkach I MXL4 został zaprojektowany przez zespół autorski: Tomasza Maksymiuka i Aleksandrę Cegielską. Współpraca: Wojciech Kujawski (konstrukcja), Ewa Palacz (konserwacja zabytków).

Uzasadnienie decyzji jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Projekt nagrodzono ze względu na wrażliwość na kontekst przestrzenny, historyczny, ekonomiczny i ekologiczny.

Most to projekt re-use. Nieużywana infrastruktura kolejowa otrzymała od architektów nowe życie. Stała się punktem kulminacyjny wielokilometrowej trasy rowerowej. Most pełni na niej rolę zarówno wydarzenia, jak i spontanicznego celu wycieczek. Jest miejscem wytchnienia i obserwacji przyrody. 

Most został zaprojektowany tak, aby nie stwarzał zarządcy dodatkowych problemów w użytkowaniu. Nie wymaga elektryczności, architekci dołożyli również wysiłku aby starzał się z godnością. 

Nie możemy również nie docenić pozytywnej wymowy politycznej projektu. Po pierwsze: traktuje z szacunkiem poniemieckie dziedzictwo. Po drugie: w czasach, gdy tyle mówi się o wzmacnianiu granic, zespaja przygraniczne regiony dwóch krajów europejskich. Cieszymy się z architektury, która w dzisiejszych czasach z mieszanką pragmatyzmu i optymizmu reprezentuje wartości europejskie.

Życie w Architekturze 2025. Most Europejski na Odrze w Siekierkach. Założenia Autorskie

Adaptacja zabytkowego, granicznego mostu kolejowego w Siekierkach (rok. bud. 1936) na graniczną przeprawę pieszo-rowerową. Po analizach Architekt zaproponował wykorzystanie nośności i wysokości konstrukcji mostu i posadowienie nad mostem platformy widokowej. 2-kondygnacyjny układ platformy zapewnia turystom schronienie (z możliwością awaryjnego noclegu) oraz kilka kameralnych miejsc widokowych. Most jest ważnym elementem programu sieci tras rowerowych w województwie. Łącznie z drugim mostem, adaptowanym przez stronę niemiecką stanowią wspólny, projekt przeprawy przez Odrę. Most przebiega nad rozlewiskami starorzecza Odry stanowiącego rzadkie siedlisko ptaków. Teren jest chroniony jako obszar Natura 2000 i Cedyński Park Krajobrazowy.

Nakierowanie na potrzeby użytkowników: dwukondygnacyjna struktura platformy zapewnia schronienie i przestrzenie relaksu na długości mostu kilkunastu miejsc odpoczynku (wkomponowanych w układ kratownic).

Minimalizacja wpływu na środowisko: zachowanie całości oryginalnej konstrukcji mostu technologia remontu bez piaskowania materiały zapewniające wieloletnią trwałość i ograniczenie konserwacji (korozyjne środowisko) - ograniczenie śladu węglowego oraz kosztów utrzymania kompozytowa nawierzchnia w innowacyjnej technologii Infra Core - odporność na warunki atm. i uszkodzenia, mały ciężar własny (min. środowiskowych kosztów transportu) platforma widokowa z odpornej na korozję i niewymagającej konserwacji stali cortenowej rezygnacja z oświetlenia - ochrona dobrostanu zasiedlających rozlewisko ptaków.

Zabytkowa struktura mostu: brak ingerencji w kształt mostu – 9 kratownicowych przęseł podkreślenie (formą i materiałem) odrębności platformy widokowej jednorodna kolorystyka, ujednolicona z projektem po stronie niemieckiej

Most Europejski na Odrze w Siekierkach. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Most Europejski na Odrze w Siekierkach, przestrzeń publiczna

Inwestor/generalny wykonawca: Konsorcjum INTOP Skarbimierzyce, INTOP Warszawa

Wykonawca konstrukcji: Konsorcjum INTOP Skarbimierzyce

Powierzchnia użytkowa: 2 230 m2

Powierzchnia terenu/kubatura: 16 077 m2

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2016/2022

10. edycja Życia w Architekturze

10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE jest częścią wyjątkowego przedsięwzięcia, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czekała w tym roku nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Sponsorzy konkursu Życie w Architekturze

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji. W tej edycji czekało na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie ocenialiśmy oddzielnie np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcieliśmy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. 

Ze zgłoszonych realizacji z lat 2020-2024 wybraliśmy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostały one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony został laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazano zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX mogliśmy także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostały one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. 

---

Dziękujemy, że tu jesteś

Posłuchaj także naszego Podcastu Architektonicznego:

Ładnie, tylko lepiej? Gruz, dzikość i narracja w architekturze ArchigrestuRozmowa z Maciejem Kaufmanem i Marcinem Maraszkiem z Archigrestu o tym, dlaczego architektura publiczna nie musi być gładka, symetryczna i od linijki. O zostawianiu gruzu w parku, sadzeniu nieklonowanych drzew, pracy bez PR-u i znaczeniu dobrze opowiedzianej historii. Wszystko to zaś w tle krążącego z kuluarach przekonania, że ich architektura w istocie architekturą nie jest.