Socmodernizm - nowa baza powojennej architektury

i

Autor: Archiwum Architektury Hotel National wcześniej Intourist, Kiszyniów (Mołdawia), 1974, projekt: O.Gorbuntov, V. Shalaginov. Fot. Dumitru Rusu © BACU

Socialist Modernism - nowa baza powojennej architektury

2016-09-15 16:14

Rusza nowa inicjatywa mająca na celu badanie i ochronę powojennej architektury w krajach byłego Bloku wschodniego. Główny element projektu to interaktywna mapa tworzona przez użytkowników.

W ostatnich latach powstało internetowych archiwów i map online służących gromadzeniu informacji o powojennej architekturze. Przykładem może być polski portal Powojenny modernizm, tworzony przez zespół redaktorów w oparciu o materiały archiwalne oraz zdjęcia ukazujące aktualny stan zachowania prezentowanych obiektów.

Coraz częściej jednak inicjatywy tego typu korzystają wiedzy i zainteresowań swoich użytkowników. Interaktywne strony pozwalają na uzupełnianie zebranych już informacji przez Internautów z różnych stron świata. Tak właśnie działa platforma #SOSBrutalism, założona przez Muzeum Architektury we Frankfurcie. W internetowej bazie danych umieszczane są zdjęcia brutalistycznej architektury, informacje o dacie powstania obiektów, ich autorach oraz ewentualnym zagrożeniu wyburzeniem. Wysiłkom mającym na celu zebranie wiedzy o wartościowych, lecz mało znanych bądź niedocenionych budynkach, towarzyszą starania zmierzające do objęcia ich prawną ochroną. Przykładem jest Warszawa, gdzie pod koniec sierpnia 2016 roku wprowadzono zmiany w gminnej ewidencji zabytków. Trafiło na nią 90 nowych obiektów, spośród których większość reprezentuje powojenny modernizm.

Jedną z inicjatyw będących przejawem rosnącego zainteresowania powojenną architekturą krajów byłego Bloku wschodniego i Jugosławii jest też platforma Socialist Modernism, zapoczątkowana w 2013 roku przez architekta Dumitru Rusu (członek ICOMOS Rumunia, członek ICOMOS-ISC20C) oraz Rusu Stefana (kuratora i konserwatora – ICCROM) członków B.A.C.U (Bureau of Art and Urban Research). Jej celem jest dokumentacja, badanie oraz zachowanie tzw. socmodernizmu, architektury modernistycznej powstającej za Żelazną Kurtyną w latach 1955-1991.

Nasz projekt jest dedykowany architekturze powstającej w krajach socjalistycznych w latach 1955-1991. Walczymy o zachowanie budynków i przestrzeni publicznych, które niestety kojarzone są z totalitarnym reżimem. Naszym celem jest wyjaśnianie narosłych wokół nich nieporozumień i udowodnienie, że socmodernistyczna architektura jest wartościowa i ważna dla historii – mówią inicjatorzy.

Kluczowym elementem projektu będzie interaktywna mapa budynków, parków, terenów rekreacyjnych, założeń urbanistycznych, tworzona przy udziale Internautów, którzy będą mogli dodawać własne zdjęcia czy filmy. W tej chwili liczy ona 84 obiekty, ale tylko kilka z nich opatrzono opisami. Są wśród nich takie budynki jak zespół mieszkalny wieża Romanita, hotel Cosmos, hotel National czy siedziba Państwowego Cyrku – wszystkie w Kiszyniowie (Mołdawia) oraz pomnik na szczycie Buzłudża w Bułgarii. Obecnie pomysłodawcy projektu poszukują środków na jego realizację. Wparcia można udzielić za pośrednictwem strony internetowej www.generosity.com.

Platforma jest obecna w najważniejszych mediach społecznościowych, takich jak Instagram, Pinterest, Twitter pod hashtagiem #socialistmodernism.