Żłobek nr 31 w Warszawie to jeden z tysięcy takich obiektów w Polsce. A jednocześnie unikalny i godny naśladowania

Po poddaniu ocenie blisko 400 zgłoszeń z całej Polski jury konkursu w pierwszym kroku zadecydowało o wyodrębnieniu listy TOP60, czyli wyboru 60 najciekawszych realizacji, które miały prawo walczyć o Grand Prix, tytuł Ulubieńca Publiczności oraz Laureata Środowiska, przyznawanego przez architektów i architektki.

Na ostatnim posiedzeniu jury w składzie: Ewa P. Porębska, Mateusz Mastalski, Grzegorz Piątek, Michał Sikorski, Kuba Snopek, Aleksandra Wasilkowska, Dominika Zielińska i Artur Celiński zadecydowało o przyznaniu tej realizacji wyróżnienia za adaptację i modernizację istniejących obiektów. 

Autorami modernizacji Żłobek nr 31 jest pracowania Asman Pieniężny Architekci (zespół autorski: Ireneusz Asman, Paweł Pieniężny). 

Uzasadnienie decyzji jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Jury doceniło zarówno sposób realizacji tej adaptacji, jak i jej temat. Mamy tysiące tego typu przedszkoli, żłobków i szkół rozsianych w całej Polsce. Wybudowane w poprzednim systemie bywają dzisiaj uznawane za przestarzałe i albo tracą swoje funkcje, albo zostają przeznaczone do wyburzenia. Ta realizacja pokazuje, że dzięki zastosowaniu skromnych i mądrych narzędzi można stworzyć funkcjonalne, bezpieczne, ładne i zdrowe warunki dla rozwoju dzieci i pracy ich opiekunów.

Warto podkreślić, że jest to już druga modernizacja tego budynku powstałego w technologii prefabrykacji z wielkiej płyty. Poprzednia - wykonana w latach 2000 - koncentrowała się na ociepleniu ścian i nałożeniu kolorowych tynków ułożonych w asymetryczne wzory. Ta realizacja jest przykładem na to, że można, a nawet trzeba działać inaczej. Skromność, z jaką architekci podeszli do tej adaptacji oraz powrót do modernistycznych wzorców sprawił, że budynek nie tylko stał się przykładem dobrej architektury, ale też pozostanie nim na dłużej niż dwie dekady, które upłynęły od pierwszej termomodernizacji. 

Jury uważa, że tego typu adaptacje mogą stać się źródłem dobrych, powtarzalnych rozwiązań, z których powinny korzystać władze każdej polskiej gminy zastanawiające się nad przyszłością tego typu obiektów. 

Życie w Architekturze 2025. Żłobek 31. Założenia Autorskie

W dobie stale rosnącego konsumpcjonizmu coraz częściej okazuje się, że tańszym i wygodniejszym rozwiązaniem jest wyrzucić zużyty lub uszkodzony przedmiot, zamiast podjąć próbę jego naprawy. Jako społeczeństwo mierzące się z gwałtownym postępem zmian klimatycznych, powinniśmy dołożyć wszelkich starań, by odwrócić ten trend.

Obecnie możemy śmiało stwierdzić, że "innowacyjnym" podejściem do niemal każdej dziedziny naszego życia staje się naprawianie i przekształcanie tego, co już istnieje, w sposób przemyślany i zrównoważony. Świadome gospodarowanie zasobami i dążenie do przedłużania ich żywotności stanowi klucz do zrównoważonej przyszłości. W dziedzinie architektury nie jest inaczej. Okazuje się, że najbardziej ekologiczne w perspektywie czasu są te budynki, które istnieją długo i przechodzą adaptacyjne modernizacje.

Dlatego jako architekci i urbaniści coraz częściej stawiamy na nadawanie drugiego życia obiektom, zamiast ich destrukcji i wyburzania. Takie podejście pozwala nie tylko ograniczyć emisję CO₂, związaną z produkcją nowych materiałów budowlanych, ale także zachować historyczny i urbanistyczny kontekst miejsca. Działamy z szacunkiem dla tego, co zastaliśmy – nie agresywnie, lecz z pokorą wobec istniejącej struktury. W projekcie wzmocniliśmy pierwotną bryłę budynku, nie zmieniając tym samym charakteru okolicy.

Kluczowe było zachowanie pierwotnych wartości przestrzennych i urbanistycznych, które budynek kształtował przez lata swojego istnienia. Miarą sukcesu naszego działania jest to, że mieszkańcy okolicznych budynków pytani, który obiekt został zmodernizowany, nie zauważali zmiany – to dla nas najlepszy dowód na to, że działamy we właściwy sposób.

Żłobek 31. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Żłobek 31, budynek użyteczności publicznej 

Inwestor: Zespół Żłobków Miasta Stołecznego Warszawy

Generalny wykonawca/wykonawca konstrukcji: Ardo sp. z. o. o.

Powierzchnia zabudowy: 821,5 m2

Powierzchnia użytkowa: 1813,92 m2

Powierzchnia całkowita: 2180 m2

Powierzchnia terenu/kubatura: 3456,3 m2/6919 m3

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2020/2024

10. edycja Życia w Architekturze

10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE jest częścią wyjątkowego przedsięwzięcia, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czekała w tym roku nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Sponsorzy konkursu Życie w Architekturze

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji. W tej edycji czekało na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie ocenialiśmy oddzielnie np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcieliśmy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. 

Ze zgłoszonych realizacji z lat 2020-2024 wybraliśmy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostały one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony został laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazano zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX mogliśmy także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostały one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. 

---

Dziękujemy, że tu jesteś

Posłuchaj także naszego Podcastu Architektonicznego:

Ładnie, tylko lepiej? Gruz, dzikość i narracja w architekturze Archigrestu

Rozmowa z Maciejem Kaufmanem i Marcinem Maraszkiem z Archigrestu o tym, dlaczego architektura publiczna nie musi być gładka, symetryczna i od linijki. O zostawianiu gruzu w parku, sadzeniu nieklonowanych drzew, pracy bez PR-u i znaczeniu dobrze opowiedzianej historii. Wszystko to zaś w tle krążącego z kuluarach przekonania, że ich architektura w istocie architekturą nie jest.