Biurowa kamienica Kopernika 21 w Warszawie

Jeszcze kilka lat temu trudno było wyobrazić sobie, że na maleńkim skwerze w narożniku ulic Kopernika i Ordynackiej, pomiędzy dwiema kamienicami, mógłby powstać jakikolwiek budynek. Kształt tego rejonu śródmieścia Warszawy do 2013 roku istniał w niezmienionej postaci od czasu powojennej odbudowy, kiedy wlot ulicy Ordynackiej domknęły fronty socrealistycznej kamienicy i modernistycznego biurowca, a południową elewację jednej z dwóch ocalałych obok kamienic przy ulicy Kopernika, uformowano wybijając okna w dawnej ścianie szczytowej.

Początkowo plany wybudowania w tym miejscu biurowca wywołały kontrowersje, a nawet protesty – przylegające budynki nie posiadały ślepych ścian, do których można by dostawić nową zabudowę, co w jednym przypadku wymuszało konieczność zamurowania okien. Ze względu na rangę miejsca – sąsiedztwo Traktu Królewskiego i zabytkowy układ urbanistyczny tej części śródmieścia – projekt zabudowy był konsultowany ze stołecznym i wojewódzkim konserwatorem zabytków. Projekt został zaopiniowany pozytywnie, co nie dziwi w kontekście historii tej parceli, bowiem nie zawsze była ona pusta – przed II wojną światową stała tu bardzo skromna, piętrowa, narożna kamienica. Po jej zniszczeniu w czasie Powstania Warszawskiego nie planowano tu zabudowy, zasadzono drzewa. Kilka lat temu, na fali zwrotów nieruchomości, grunt odzyskały zakonnice ze Zgromadzenia Sióstr Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny, które następnie sprzedały go prywatnemu inwestorowi.

Projekt budynku powstał w znanej warszawskiej pracowni Grupa 5 Architekci. Założeniem autorów było stworzenie zwartego narożnika dwóch śródmiejskich ulic, który przywróciłby przedwojenny układ i uporządkował urbanistycznie tę część centrum Warszawy. Architekci stanęli przed trudnym zadaniem: zaprojektować współczesną plombę na bardzo małej działce, w strefie chronionej przez konserwatora zabytków i w sąsiedztwie najcenniejszego historycznego zespołu stolicy – Traktu Królewskiego, który jest jednocześnie najbardziej reprezentacyjną przestrzenią w mieście.

Bryłę budynku ukształtowano dzieląc ją na dwie części: dwukondygnacyjny kamienny cokół, nawiązujący formą, wysokością i podziałami architektonicznymi do sąsiednich budynków, oraz wyrastającą ponad nim czterokondygnacyjną wieżę. Gabaryt budynku oraz jego kształt został w znacznej mierze wymuszony bardzo bliskim sąsiedztwem niskich kamienic. Z tego też powodu ostatnia kondygnacja została w pełni przeszklona, aby biurowiec nie zdominował okolicy. Z kolei aby nie przerywać historycznej linii zabudowy ulicy Kopernika, a jednocześnie nie ograniczać przestrzeni dostępnej dla pieszych, piętro części cokołowej zostało nadwieszone nad chodnikiem. Ze względu na bardzo małą powierzchnię działki i względy ekonomiczne zrezygnowano z budowy podziemnego garażu.

Elewacja z jasnego piaskowca to udane nawiązanie do fasad zarówno przedwojennych, jak i powojennych kamienic i bloków warszawskiego Śródmieścia. Nadano jej wyraźne podziały pionowe oraz wycofane w stosunku do nich podziały poziome, nawiązujące wysokością do gzymsów poszczególnych kondygnacji sąsiednich budynków, a także ożywiono zestawiając płyty gładkie z ryflowanymi. Część cokołowa została dodatkowo odcięta od wieży pasem z ciemnoszarego granitu. Można powiedzieć, że architekci podtrzymali popularny w ostatnich latach trend wykańczania fasad nowych plomb w centrum Warszawy – kamieniem obłożono także elewacje stojącego przy tej samej ulicy apartamentowca Rezydencja Foksal, nowego skrzydła Warszawskiego Szpitala dla Dzieci, czy znajdującego się nieopodal biurowca MSZ przy ulicy Krywulta.

10 zdjęć