Kompleks zabudowań sejmowych, usytuowanych wśród zieleni na skraju skarpy wiślanej, zajmuje obszar o powierzchni ok. 5 ha, ograniczony ulicami Wiejską, Piękną, Górnośląską i Frascati. Teren ten w 1918 roku wybrano jednak nie z uwagi na atrakcyjną lokalizację, a ze względu na istniejący tu budynek szkoły i internatu dla panien, tzw. Instytut Aleksandryjsko-Maryjski, który stosunkowo łatwo można było zaadaptować na potrzeby siedziby parlamentu nowo powstałego państwa. Na przygotowanie projektu i przeprowadzenie inwestycji architekci otrzymali 61 dni roboczych. 400 osób, pracując na dwie zmiany pod kierownictwem Kazimierza Tołłoczki i Romualda Millera, dokonało niemożliwego i już 10 lutego 1919 roku zebrał się tu Sejm II Rzeczypospolitej na pierwszym posiedzeniu.
i
Obiekt swą nową funkcję pełnić miał oczywiście tylko tymczasowo, do momentu wzniesienia monumentalnego gmachu parlamentu na terenach otaczających Zamek Ujazdowski, pełnił ją jednak przez blisko 10 lat. W 1925 roku rząd zdecydował o kolejnej prowizorycznej przebudowie dawnego Instytutu. Wbrew powszechnej opinii jej projektu nie wybrano w konkursie. Rolę głównego architekta zaproponowano po prostu kuratorowi Zamku Królewskiego, Kazimierzowi Skórewiczowi. Projekt obejmował dobudowanie do południowej fasady istniejącego obiektu amfiteatralnej sali obrad i połączenie jej poprzez parterową palarnię z nowym hotelem dla posłów (dziś nazywanym Starym Domem Poselskim). Salę oddano do użytku w 1928 roku, hotel – siedem lat później. W wyniku działań wojennych część zabudowań parlamentu uległa zniszczeniu. W 1946 roku SARP rozpisał konkurs na odbudowę i rozbudowę zespołu. Zwyciężył Bohdan Pniewski, który notabene praktykował u Skórewicza podczas prac nad realizacją sejmowego kompleksu w latach 20. Z przedwojennych zabudowań pozostała jedynie rotunda sali plenarnej oraz Dom Poselski. W latach 1948-1952 według koncepcji Pniewskiego powstało więc zupełnie nowe założenie połączonych ze sobą podłużnych, niskich pawilonów z prześwitami opartymi na kolumnach, choć to zaledwie fragment planowanej przez niego pierwotnie kompozycji parkowo-ogrodowej, biegnącej aż do ul. Książęcej. Kolejny konkurs na rozbudowę Sejmu ogłoszono już w wolnej Polsce, w grudniu 2000 roku. Zadaniem uczestników było opracowanie m.in. projektów nowej siedziby gmachu Komisji Sejmowych oraz biblioteki po zachodniej stronie ul. Wiejskiej. Wyzwanie stanowił stojący pośrodku tego terenu 32-metrowy pomnik Armii Krajowej, którego abstrakcyjną formę należało uwzględnić w koncepcji (więcej o konkursie pisaliśmy w „A-m” 9/01). W jury pod przewodnictwem Macieja Gintowta znaleźli się Maciej Graniecki, Anna Ronikier-Dolańska, Maria Brukalska, Jerzy A. Nowakowski, Robert Madejski i Wojciech Kulisiewicz oraz sędziowie konkursowi SARP: Stanisław Niewiadomski, Witold Randek, Tomasz Taczewski, Wiesław Żochowski, Jan Szmidt i Marek Szeniawski.
i
Pierwszą nagrodę jednogłośnie przyznano pracy Bolesława Stelmacha z zespołem, który zaproponował m.in. nową kompozycję wjazdu na teren Sejmu, z ustawionym skośnie do ul. Wiejskiej budynkiem biblioteki oraz gmachem Komisji Sejmowych, usytuowanym vis-à-vis Starego Domu Poselskiego i spiętym z nim przeszklonym łącznikiem zawieszonym nad ulicą. Ostatecznie konserwator zabytków nakazał zastąpienie łącznika podziemnym tunelem, przy czym inwestycja rozpoczęła się dopiero w styczniu 2016 roku (wcześniej według konkursowego projektu na skraju parku im. Rydza-Śmigłego zrealizowano niewielki budynek administracyjno- biurowy, „A-m” 12/10). Siedziba Komisji Sejmowych jest też nieco mniejsza niż w pierwotnej koncepcji, ponieważ okazało się, że do fragmentu działki roszczenia ma rodzina Lubomirskich. Budowa biblioteki przełożona jest na razie na odległą przyszłość.
