Na wstępie Na wstępie należy określić, jakie są współczesne teorie w architekturze. Łatwiej definiować historyczne teorie, które okrzepły już dzięki traktatom teoretycznym i realizacjom architektury, stanowiącym dziś architektoniczne dziedzictwo. Wśród teorii, które mają współcześnie wpływ na praktykę architektoniczną, wyróżniają się: teoria zrównoważonego rozwoju i teoria innowacyjności. Reprezentują one odwieczny dylemat pomiędzy tradycją a innowacją, umiarem a ekspansją, pomiędzy znanym a nieznanym, swojskim a nowym, zgodą na to co jest a poszukiwaniem, eksperymentowaniem, stawianiem pytań i rozwiązywaniem nowych zadań, do których nie można podejść w sposób tradycyjny. Teoria zrównoważonego rozwoju przekłada się na wykorzystanie w architekturze istniejących wartości, kontekstu. W wymiarze praktycznym oznacza architekturę czerpiącą znaczenia i formy z otoczenia, tradycji, dziedzictwa i tożsamości miejsc, zachowywanie ciągłości przestrzennej i historycznej, w tym skali zabudowy, funkcji itd. Teoria innowacyjności w architekturze to kwestionowanie dotychczasowych rozwiązań, poszukiwanie form, nowych układów, funkcji obiektów, to nowe technologie, materiały, tworzenie nowych wartości. Ten kierunek twórczego działania jest przez wielu architektów wyznawany jako istota zawodu architekta. Praktyka architektoniczna w Polsce rozwija się w spolaryzowanej przestrzeni pomiędzy dwiema teoriami – zachowawczą a progresywną. Wybór między jedną a drugą teorią rozgrywa się na ogół w fazach urbanistycznej i inwestorskiej, które określają zakres przyzwolenia na innowacje. Mimo tego to architektom przypisywana jest odpowiedzialność za kształt architektury. Osiągnięcie w praktyce architektonicznej wybitnych rezultatów wymaga, poza kreatywnością i przygotowaniem zawodowym, korzystnych czynników zewnętrznych: finansowych, inwestycyjnych, lokalizacyjnych, formalno-prawnych, społecznych i środowiskowych. Realizacja wybitnego dzieła architektury potrzebuje wolności, odpowiedzialności i autorytetu architekta-twórcy, zdolnego do twórczej interpretacji zapisów urbanistycznych i przekonywania do swoich rozwiązań.
Teoria i praktyka według Zbigniewa W. Paszkowskiego
2020-08-27
12:03
Czym jest architektura? Jaką rolę powinna pełnić? Publikujemy esej prof. dr hab. inż. arch. Zbigniewa W. Paszkowskiego, Katedra Historii i Teorii Architektury, WBiA ZUT w Szczecinie Teoria a praktyka w architekturze współczesnej w Polsce.
