Sześć nowatorskich koncepcji jako pomysł na pustostan w centrum Gliwic to efekt dwudziestoczterogodzinnej pracy studentów z całej Polski podczas warsztatów projektowych. Wydarzenie, które odbyło się w dniach 28.02-01.03.2015 zostało zorganizowane przez Studenckie Koło Naukowe antyRAMA przy Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Tematem debaty oraz warsztatów był cohousing, alternatywny model zamieszkiwania, który w Polsce nie jest jeszcze znany, a w Europie Zachodniej sprawdza się od pięćdziesięciu lat.
Przed debatą zaprezentowano trzy wykłady. Pierwszy z nich, dotyczył przykładów osiedli cohousingowych, który wygłosił Dawid Cieślik, ekspert w dziedzinie cohousingu i kooperatyw mieszkaniowych. Drugi, o berlińskich kooperatywach mieszkaniowych na przykładzie czterech projektów zaczerpniętych z praktyki zawodowej przedstawił Mikołaj Szubert-Tecl z pracowni Riegler Riewe Architekci. Trzeci wykład poprowadziła socjolożka Anna Wolska, zajmująca się od dziesięciu lat tematyką zintegrowanych wspólnot kooperatywnych. Zaprezentowała historię zawiązującej się wspólnoty cohousingowej z Krakowa i zwróciła uwagę na brak wypracowanej ścieżki prawnej, która umożliwiłaby sprawne zawiązanie wspólnoty i zarządzanie nią.
i
Studenci, podzieleni na sześć grup, wcielili się w trzydzieści różnych ról potencjalnych cohouserów. Dzięki temu udało się zasymulować projektowanie dla wspólnoty złożonej z jednostek o określonych potrzebach, potencjałach i wadach. Uczestnicy mieli za zadanie przekształcić budynek dawnej ciastkarni w centrum Gliwic. Efektem ich pracy było sześć koncepcji przeznaczonych dla grup: seniorów, rodzin i singli, studentów, miejskich aktywistów, działaczy społecznych i młodych przedsiębiorców.
W rozwiązaniu dla cohousingu senioralnego wykorzystano fakt, że Gliwice są miastem akademickim. Studenci mieszkaliby pod jednym dachem z seniorami i pomagali im w prowadzeniu domu, korzystając z przystępnych cenowo mieszkań w centrum. Zaprojektowano w pełni wyposażone moduły mieszkalne tak, aby można było w razie potrzeby łączyć mieszkania młodych ludzi i seniorów. Propozycją na interakcje z miastem były herbaciarnia, gabinet masażu oraz program edukacyjnych spacerów po centrum.
Mieszkania dla rodzin i singli zaprojektowano w taki sposób, aby wykorzystać i indywidualne potrzeby, i zdolności mieszkańców. Powstało „Colaboratorium”, w którym oprócz części wspólnej dostosowanej do potrzeb wszystkich mieszkańców stworzono warsztat, modelarnię i pomieszczenie do nauki języków obcych. Mieszkania zróżnicowano metrażem, żeby zaspokoić potrzeby zarówno osób samotnych, jak i rodzin z dziećmi. Wprowadzono drugą klatkę schodową, żeby oddzielić wspólne przestrzenie do pracy, od prywatnych – mieszkalnych.
i
W studenckim cohousingu przewidziano niewielkie mieszkania, z których część przeznaczona jest pod wynajem. Zaprojektowano także przestrzenie, które można wynająć na drobną działalność i realizację zainteresowań.
Miejscy aktywiści wyróżniali się trudnymi do pogodzenia cechami charakteru. Z powodu niewielkiego budżetu zaprojektowano małe jednostki ze wspólną kuchnią, salonem i pracownią w naturalny sposób zachęcające do spontanicznych spotkań mieszkańców. Poprzez otwartą przestrzeń umożliwiono aktywistom pracę na rzecz lokalnej społeczności. Zaproponowano w tym celu niewielką salę konferencyjną i warsztat.
Działacze społeczni, żeby sfinansować wspólnotę założyli kooperatywę spożywczą. Oprócz możliwości rozwijania biznesu w postaci urban garden, cohouserzy mieli pracować na rzecz miasta poprzez zwiększenie świadomości ekologicznej mieszkańców i zorganizowanie dla nich przestrzeni twórczej na zielonym dachu kamienicy. Przestrzeń wspólną mieszkańcy ograniczyli do przeszklonego poddasza – miejsca pracy i rozrywki.
Grupa młodych przedsiębiorców ze względu na status majątkowy mogła pozwolić sobie na duże mieszkania oraz luksusową przestrzeń wspólną z akwarium, pozwalającym na rozwijanie hobby. Wkładem wspólnoty w przestrzeń miejską była kawiarnia i klub w piwnicy. Uczestnicy warsztatów zarządzali przestrzenią wspólną w swoich projektach w różny sposób, zależnie od potrzeb użytkowników. Niewielu z nich zdecydowało się jednak na znaczne ograniczenie powierzchni mieszkań prywatnych na rzecz wspólnoty.
Warsztaty A<24:COHOUSING stanowiły dla uczestników okazję do zapoznania się z ideą cohousingu i sprawdzenia się w nowej roli projektanta- inwestora.
