Konkurs architektoniczny na zlecenie Zarządu Gospodarki Komunalnej w Mysłowicach zorganizował katowicki SARP. Zadaniem uczestników było zaproponowanie nowej wizji dla przeszło 25-hektarowego terenu znajdującego się w samym centrum miasta. Cały obszar ma formę klina wciśniętego pomiędzy dwie istotne bariery przestrzenne – wieloszynowe torowisko kolejowe oraz koryto rzeki Przemszy. Bariery te mocno ograniczają dostępność starego miasta, izolując mieszkańców. Pożądanym kierunkiem poszukiwań jest stworzenie nowych możliwości komunikacyjnych – zwłaszcza pieszym. Obecnie mieszkańcy „z zewnątrz” nie czują potrzeby przychodzenia do starego miasta, nie tylko z powodu braku atrakcji i celu, ale także właśnie z powodu braku połączenia. Z kolei mieszkańcy centrum zwracają uwagę na odcięcie od reszty miasta – czytamy w regulaminie. Teren objęty konkursem stanowi dość zwarta tkanka miejska z zabudową kamienicową z oficynami. Obszar w znacznej części podlega ochronie konserwatorskiej, ale jak zastrzegali organizatorzy, rozwiązania śmiałe i wizjonerskie nie będą wykluczone. Miasto chce realizować poszczególne pomysły w perspektywie 20-30 lat, zatem jest możliwa zarówno zmiana obowiązującego planu miejscowego, jaki i przebiegu ulic. Koncepcja ma stworzyć nowy szkielet centrum, czerpiąc z istniejących wartości, tradycji i przestrzeni, kształtując miasto nie w oderwaniu od jego tożsamości, lecz silnie akceptując potencjał i historię. Oczekuje się, że nowy pomysł na centrum tchnie życie w ten zdegradowany i opuszczony obszar, aby mieszkańcy Mysłowic byli dumni ze swojego miasta, identyfikowali się z nim, a same Mysłowice mogły tworzyć kulturalną i estetyczną konkurencję dla miast ościennych, w tym Katowic. W 12-osobowym jury pod przewodnictwem Jacka Krycha zasiedli architekci Piotr Śmierzewski, Marek Szeniawski, Ewa Szymańska-Sułkowska, Bogusław Bogacz, Andrzej Grzybowski, Kinga Racoń-Leja, Katarzyna Hodor i Judyta Rduch, a także Łukasz Konarzewski, Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków, Marta Jabłczyńska, sekretarz Miasta Mysłowice oraz Małgorzata Książek-Grelewicz, dyrektor Miejskiego Zarządu Gospodarki Komunalnej.
Nowe centrum Mysłowic: wyniki konkursu
Do udziału w konkursie zgłosiło się sześć biur, do złożenia opracowań studialnych zaproszono pięć, a do drugiego etapu zakwalifikowano cztery. Ostatecznie jury zdecydowało się nie przyznawać pierwszej nagrody. Drugą i 30 tys. zł otrzymała praca Andrzeja Jaworskiego, Juliana Żmijewskiego, Anny Kotowskiej, Martyny Kędrzyńskiej, Marianny Waśniewskiej, Joanny Bokuniewicz, Emmy Zawadzkiej, Urszuli Michalskiej, Zuzanny Trzcińskiej i Karoliny Hajkowicz. Sędziowie docenili projekt m.in. za wartościową granulacja tkanki urbanistycznej i domknięcie kwartałów zabudowy, dużą ilość stref pieszych i zieleni oraz liczne odniesienia do związanej z muzyką tożsamości miasta.
i
Kwartał Muzyczny: nowe Mysłowice
Autorzy zaproponowali sekwencję zróżnicowanych przestrzeni, od krajobrazu stricte miejskiego do quasi naturalnego. Założyli też dywersyfikację przyszłych funkcji oraz form i skali zabudowy, szczególnie w odniesieniu do kwartału usytuowanego przy Rynku, gdzie zaplanowali m.in. dużą salę koncertową, szkołę muzyczną, a także nową zabudowę mieszkaniową i biurowo-usługową. Zagospodarowanie wnętrza kwartału będzie mieć charakter systemu zielonych dziedzińców o różnym stopniu prywatności i dostępności – tłumaczą architekci. Należy wskazać, że istotne jest, aby ten szczególny ze względu na swoją lokalizację kwartał pozostał w znacznej części w zasobach publicznych. Gmina utrzyma w ten sposób kontrolę nad najważniejszymi terenami, mającymi potencjał, aby tchnąć nowe życie w obszar centrum i oddziaływać w skali całego miasta, nie tylko najbliższej okolicy. W rękach publicznych pozostanie też możliwość reagowania na zmieniające się warunki społeczne i gospodarcze bez ryzyka orientacji na krótkoterminowy zwrot finansowy – zwracają uwagę.
Jako tymczasowe zagospodarowanie pierzei Rynku, planowane na na najbliższych kilka lat, architekci przewidzieli modułową konstrukcję z drewna „Otwarta” kubatura instalacji ma nie tylko domykać wnętrze urbanistyczne Rynku, ale także stać się przyjaznym miejscem spędzania czasu wolnego przez mieszkańców. W przyziemiu znajdą się hamaki, scena muzyczna – drewniany podest, ławki i muzyczny plac zabaw. Dodatkowy i oryginalny walor ma dać proponowany dobór gatunkowy roślin pnących, tak by wertykalny ogród stanowiący tymczasowo północną pierzeję rynku w intrygujący sposób zmieniał swoją formę równolegle ze zmianami pór roku – wyjaśniają projektanci. Podkreślają przy okazji, że po znalezieniu środków na realizację docelowej zabudowy, wszystkie materiały i elementy aranżacji powinny zostać wykorzystane ponownie w innym miejscu na terenie Mysłowic.
Pozostałym pracom sędziowie przyznali trzy równorzędne wyróżnienia. Otrzymały je D+P architektura (zespół w składzie Paweł i Dorota Skórowie oraz Marta Hirsz) za nawiązania do historycznego układu zabudowy i ciekawą koncepcję ekofarmy, Miastopracownia i Pronobis Studio (w składzie Grzegorz Pronobis, Sylwia Widzisz-Pronobis, Barbara Nawrocka, Dominika Wilczyńska, Karolina Stachura, Anna Kurianowicz i Jan Nagiel) za zaproponowanie proekologicznych rozwiązań wykorzystujących wodę deszczową oraz powiązanie ekologii z urbanistyką oraz Agata Gorczowska, Joanna Błyszczak, Jakub Dębski, Michał Kopczyński i Michał Chrapek za śmiałość rozwiązań projektowych i propozycję rozwiązania zieleni.
i
Mysłowice z wertykalną farmą według D+P architektura
Głównym założeniem projektu D+P architektura było przywrócenie charakterystycznego układu gęstej siatki historycznych kwartałów, a poprzez uzupełnienie braków nową zabudową oraz zagospodarowanie terenów pomiędzy budynkami – nadanie im współczesnej jakości. Tereny otwarte mają zostać wykorzystane jako atrakcyjne dla mieszkańców przestrzenie, dające poczucie wspólnoty i przynależności. W części opracowania sąsiadującej z Rynkiem zakłada się położenie nacisku na aktywowanie usług, a bezpośrednio przy nim – stworzenie docelowo nowego kwartału oferującego funkcje publiczne takie jak biblioteka, centrum aktywności i kultury – tłumaczą autorzy.Budynek zlokalizowany w osi Rynku architekci przewidzieli na mediatekę z użytkowym dziedzińcem. Funkcja taka może nie tylko stanowić miejsce do nauki, ale również rozrywki, spotkań i imprez kulturalnych. Ruch kołowy ograniczony został do ulicy biegnącej po stronie północnej nowych kwartałów, pomiędzy nimi przestrzeń ma charakter woonerfów – wyjaśniają.W ramach tymczasowego zagospodarowania północnej pierzei zaproponowali dwie abstrakcyjne formy o tych samych wymiarach – 6 x 6 x 4 m. Jedna z nich usytuowana jest poziomo na linii istniejących niegdyś kamienic, druga pionowo, na przedłużeniu tej linii, stanowiąc przestrzenną i wysokościową dominantę oraz zamknięcie dla Rynku i ulicy Kaczej. Jak tłumaczą projektanci, mogą być wykorzystywane na różne sposoby, a w momencie rozpoczęcia realizacji docelowej zabudowy, zostać przeniesione w inne miejsce. Proponuje się wykorzystanie pawilonów m.in. na funkcje targowe, nawiązujące do historycznego charakteru Rynku w Mysłowicach, a w „wieży” ulokowanie wertykalnej farmy, z której bezpośrednio sprzedawać można produkty, propagując jednocześnie ideę upraw w terenach zurbanizowanych – czytamy w założeniach. Projekt zakłada też wykorzystanie wyższego obiektu jako punktu widokowego ze ścianą wspinaczkową oraz centrum informacji dla mieszkańców o planowanych przekształceniach, miejsca spotkań i konsultacji społecznych.
i
#miastochłonne: nowe Mysłowice według Miastopracowni i Pronobis Studio
Architekci z Miastopracowni i Pronobis Studio starali się w jak największym stopniu zrealizować różne ekologiczne postulaty, kładąc szczególny nacisk na retencję wody opadowej. W projekcie tworzymy zwartą zabudowę tętniącego życiem centrum, przyjazną osobom poruszającym się po mieście dzięki sile swoich mięśni. Jest tu szereg rozwiązań dla pieszych, rowerzystów, osób starszych i tych z niepełnosprawnościami. Zieleń, dzięki uzupełnieniom, tworzy nie tylko ciągi spacerowe, ale też spójnie łączy kolejne przestrzenie rekreacji. Zazielenieniu podlega sekwencja najważniejszych miejskich placów oraz wnętrza kwartałów tworząc nie tylko zielone przestrzenie publiczne, ale i kameralne i urządzone półpubliczne i półprywatne podwórka. W oparciu o analizy przepływu wody wytyczono kolejne półprzepuszczalne zbiorniki retencyjne – wpisane w zieloną funkcję rekreacyjną systemy przeciwzalewowe – tłumaczą. Autorzy przewidzieli ponadto uporządkowanie układu zabudowy poprzez nową, czytelną kompozycję kwartałów, a planowane przez nich funkcje pomyślane zostały w taki sposób, aby przyciągały do miasta kolejnych inwestorów. Dla całej nowej zabudowy proponujemy ekologiczne rozwiązania i zielone technologie. Oprócz takich elementów jak panele fotowoltaiczne i pompy ciepła, projektujemy konstrukcje z drewna klejonego, systemy zbierania deszczówki oraz zielone dachy – wyjaśniają. Koncepcja przewiduje ponadto realizację nowej stacji kolejowej Mysłowice Centrum i wolno stojących parkingów uwalniających przestrzeń od wszechobecnych samochodów, a także budowę hali targowej w pobliżu rynku. Na uwagę zasługuje też usytuowanie tam tymczasowych, modułowych konstrukcji, które stanowiłaby narzędzie do testowania docelowych funkcji, a w przyszłości mogłyby posłużyć do budowy docelowych obiektów handlowych. Model ekonomiczny dla zabudowy tymczasowej jako inwestycji miejskiej jest pomyślany jako szczególny rodzaj partnerstwa publiczno-prywatnego. Miasto może zainicjować proces stawiania modułów i udostępniać je najemcom w zamian za niski czynsz i deklarację wykończenia zgodnie z odgórnym, spójnym dla całości planem – czytamy w założeniach.
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
