Spis treści
- Nagroda architektoniczna Polityki: dom dla bezdomnych, Warszawa, xystudio
- Nagroda architektoniczna Polityki: zespół kolumbariów na cmentarzu Komunalnym na Firleju, Radom, BDR Architekci
- Nagroda architektoniczna Polityki: Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego, kompleks muzealny na warszawskiej Cytadeli, Pracownia WXCA
- Nagroda architektoniczna Polityki: Park Akcji Burza pod kopcem Powstania Warszawskiego, Warszawa, topoScape, Archigrest
- Nagroda architektoniczna Polityki: przebudowa dawnej stołówki Huty Pokój na placówkę ING Banku Śląskiego, Małeccy biuro projektowe, Ruda Śląska
- Nagroda architektoniczna Polityki: skład jury
Jak zwraca uwagę Piotr Sarzyński z Polityki, publiczną debatę o architekturze zdominowały: odbudowa Pałacu Saskiego i budowa Centralnego Portu Komunikacyjnego, ale prawdziwe życie architektury toczyło się całkiem gdzie indziej. Społeczne emocje buzowały wokół wielkich projektów, ale polskie miasta i miasteczka toczyła banalność. Żyliśmy raczej sprawami mniej spektakularnymi, co nie znaczy, że błahymi. Dyskutowało się o patodeweloperce, betonozie, urbanistycznej arogancji czy wreszcie zapaści budownictwa mieszkaniowego, zarówno w wersji publicznej (program Mieszkanie Plus), jak i prywatnej (deweloperka). Pojawiały się wprawdzie ciekawe realizacje wielorodzinne (Nordic Bemowo w Warszawie, Naturia w Toruniu, Elektrownia Park Residence w Zamościu), ale tylko punktowo i raczej dla zamożnych – ocenia Sarzyński.
Odnotowuje też nominację Roberta Koniecznego do nagrody Miesa van der Rohe, głośną wystawę Zgruzowstanie 1945-49 dotyczącą odbudowy Warszawy (nominowaną także do Nagrody Architektonicznej Prezydenta Warszawy) czy zmianę na stanowisku redaktora naczelnego Architektury-murator (Ewa P. Porębska pozostaje w jury nagrody Polityki).
Kogo zatem nominował tygodnik?
Nagroda architektoniczna Polityki: dom dla bezdomnych, Warszawa, xystudio
To już druga nominacja dla tego samego duetu – pięć lat temu Fundacja Domy Wspólnoty Chleb Życia Siostry Małgorzaty Chmielewskiej i wspólnie z xystudio dotarła do finału z Domem dla bezdomnych w Jankowicach. Tym razem to położony na pograniczu Warszawy i Raszyna, w sąsiedztwie lotniska Okęcie i Południowej Obwodnicy Warszawy Dom Matki Bożej Serdecznej.
Jak zwracają uwagę nominujący, w tej nieprzyjaznej okolicy udało się zrealizować budynek, który wnosi pierwiastek ładu i estetycznej jakości i nawet rdzawa elewacja jest próbą spięcia w jednym miejscu występujących wokół dominujących kolorów. Architektura domu jest prosta, ale elegancka, a ciekawą dynamikę elewacji nadają niesymetrycznie umieszczone różnej wielkości okna. Ideą nadrzędną przyświecającą projektantom była funkcjonalność obiektu, choć nie brakuje nuty projektowego szaleństwa.
Budynek prezentowaliśmy w A-m z lipca 2023 roku
Nagroda architektoniczna Polityki: zespół kolumbariów na cmentarzu Komunalnym na Firleju, Radom, BDR Architekci
Tygodnik zwraca uwagę, że architektura sepulkralna rzadko się w Polsce wyróżnia, o tym by doczekała się nagród nie mówiąc. Tym ciekawsza wydaje się nominacja dla zespołu kolumbariów w Radomiu, który odpowiadając na rosnącą potrzebę pochówków skremowanych zwłok jednocześnie porządkuje przestrzeń historycznej nekropolii. Radomska realizacja jest utrzymana w duchu minimalistycznej elegancji, podkreślanej poprzez wszechobecny biały kolor. Zadbano o szczegóły, akcenty zieleni, estetyczne dystrybutory wody – pisze Sarzyński.
Kolumbarium prezentowaliśmy w A-m ze stycznia 2024, a projekt zapowiadaliśmy już w 2017 roku
Nagroda architektoniczna Polityki: Muzeum Historii Polski i Muzeum Wojska Polskiego, kompleks muzealny na warszawskiej Cytadeli, Pracownia WXCA
Miniony rok przyniósł finał procesu inwestycyjnego, który zaczął się w latach 70. To wtedy po raz pierwszy przymierzano się do budowy Muzeum Wojska Polskiego na warszawskiej cytadeli. Z kolei konkurs na projekt Muzeum Historii Polski (przerzuconego nad Trasą Łazienkowską, w rejonie placu Na Rozdrożu) ogłoszono w 2009 roku. W 2015 roku zapadła decyzja o powstaniu obu placówek na terenie historycznej twierdzy. W 2023 roku udało się je otworzyć, choć na razie z tymczasowymi ekspozycjami.
W ich architekturze nie brakuje symbolicznych odniesień, choć na szczęście nie dominują w estetycznym odbiorze całości. W przypadku Muzeum Wojska Polskiego będzie to rdzawy kolor elewacji nawiązujący do ceglanych zabudowań Cytadeli i motyw szewronu (wojskowa naszywka w kształcie litery v) przewijający się w różnych miejscach obiektu. Muzeum Historii Polski udekorowano płaskorzeźbionymi fryzami inspirowanymi charakterystycznymi motywami z historii rodzimej architektury. A przy tym jest to architektura przyjazna ludziom i zapewniająca nie tylko komfort zwiedzania, ale i warunki przyjemnej rekreacji w otaczającym muzea parku – ocenia tygodnik.
Muzeum Wojska Polskiego prezentowaliśmy w A-m z sierpnia 2023, a Muzeum Historii Polski w A-m z listopada 2023
Nagroda architektoniczna Polityki: Park Akcji Burza pod kopcem Powstania Warszawskiego, Warszawa, topoScape, Archigrest
Usypany z gruzów Warszawy kopiec Powstania Warszawskiego był przez lata miejscem zarośniętym i zaniedbaniem. Decyzja o jego modernizacji zapadła w kontrowersyjny sposób, wiązała się bowiem z likwidacją tworzonego przez lata toru do akrobacji na rowerach.
Otwarty po remoncie wraz z otaczającym parkiem, sprawdził się jednak w zupełnie nowej roli. Upamiętnia nie tylko samo Powstanie, ale też zniszczoną Warszawę. Gruz, z którego został usypany, wyeksponowano, wkomponowując w nasypy, między którymi wije się ścieżka prowadząca na szczyt. Całość nie jest jednak wyłącznie miejscem kontemplacji. To także teren spacerowy z placem zabaw i małą plenerową wystawą wprowadzającą w kontekst wojennych zniszczeń miasta.
Park pod Kopcem prezentowaliśmy w A-m z listopada 2023
Nagroda architektoniczna Polityki: przebudowa dawnej stołówki Huty Pokój na placówkę ING Banku Śląskiego, Małeccy biuro projektowe, Ruda Śląska
Dawna zakładowa stołówka, banalny budynek użytkowy, przerobiona została na siedzibę banku. Co przekonało jurorów do nominacji? Po pierwsze – elewacja. Obłożono ją czarną klinkierową okładziną, której symboliczne nawiązanie do tradycji Górnego Śląska jest bardzo czytelne. Bryła nabrała elegancji, którą podkreśla jeszcze dobudowany obszerny balkon-taras otoczony jasną, ażurową, delikatną siatką – pisze Polityka.
Siedzibę ING prezentowaliśmy w A-m z lutego 2024
Nagroda architektoniczna Polityki: skład jury
Laureata Grand Prix tegorocznej edycji wybierze jury w składzie:
Grzegorz A. Buczek - architekt, urbanista, b. wiceprezes Zarządu OW SARP i ZG TUP, wykładowca studiów podyplomowych na Wydziale Architektury PW oraz ASP w Warszawie;
Anna Cymer - historyczka architektury, popularyzatorka wiedzy na temat architektury i designu;
Paweł Dobrzycki - architekt, scenograf teatralny, malarz i pedagog, dziekan Wydziału Scenografii ASP w Warszawie;
Marek Kościkiewicz - muzyk, producent, absolwent warszawskiej ASP;
Jacek Michalak - wiceprezes zarządu ds. rozwoju Grupy ATLAS;
Ewa P. Porębska - międzynarodowa ekspertka, kuratorka i krytyczka architektury;
Magdalena Staniszkis - architektka i urbanistka,
Bogna Świątkowska - prezeska Fundacji Nowej Kultury Bęc Zmiana;
Jarosław Trybuś - historyk sztuki i krytyk architektury;
Marta Żakowska - antropolożka miejska, wykładowczyni Uniwersytetu SWPS i IBPP ASP w Warszawie, kierowniczka Laboratorium Miasta Muzeum Warszawy, współzałożycielka Magazynu Miasta
oraz przedstawiciele redakcji POLITYKI: Jerzy Baczyński, Jacek Poprzeczko i Piotr Sarzyński.
Marlena Happach, architektka i urbanistka, dyrektorka Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Miasta Stołecznego Warszawy w tym roku wycofała się z prac jury, ze względu na znalezienie się w finale obiektu, którego inwestorem jest Miasto Stołeczne Warszawa.
