Życie w Architekturze 2025. Orientarium. Dorota Szlachcic, Szlachcic Architekci sp.z o.o., PFU-biolog Radosław Ratajszczak, Wojciech Napierała

Życie w Architekturze 2025. Orientarium. Założenia Autorskie

Zniszczyliśmy wiele naturalnych siedlisk-biotopów i doprowadziliśmy do wyginięcia setek gatunków zwierząt. Dzisiejsze ogrody zoologiczne ratują to, co pozostało – opiekują się ofiarami nielegalnego handlu i polowań na bushmeat, a także ich potomstwem.

Jednocześnie potrzebujemy kontaktu z naturą: bliskiego, fizycznego, poruszającego zmysły. Takie właśnie doświadczenie oferuje Orientarium – projekt, w którym architekci z biologami i technologami, wspólnie odtwarzają najbardziej niedostępne ekosystemy Azji Południowo-Wschodniej. Pod jednym dachem, wzdłuż ścieżki zwiedzania, rozciąga się piaszczysty ring dla słoni indyjskich, bloki kamienne dla makaków, zbiorniki wodne z magmową skałą dla żarłaczy czarnopłetwych i płaszczek. Przez akrylowy tunel przechodzimy po dnie oceanu, otoczeni przez mureny, rekiny i koralowce. Pod transparentnym dachem rośnie dżungla Celebes i Sulawezi – dom orangutanów, gibonów i langurów.

Orientarium to interdyscyplinarne przedsięwzięcie łączące architekturę, scenografię biotopów, systemy podtrzymywania życia i wyrafinowane multimedia. Projektanci współpracują z biologami i organizacjami EAZA i EEP, dbając o enrichment – wzbogacone środowisko dla zwierząt – oraz edutainment dla ludzi. Nawet elewacje stają się częścią ekosystemu: połamane, bambusowe fasady pawilonów służą jako siedliska dla ptaków, wtapiając się w zieleń łódzkiego Parku Na Zdrowiu. Słupy podcienia pawilonu wejściowego do ZOO tworzą początek barwnej opowieści-wchodzimy do lasu bambusowego z ukrytymi kasami, lobby, salami dydaktycznymi, restauracją. W przestrzeniach ponad 30 000m2 może być jednocześnie 3000 osób. Orientarium nie jest budynkiem – to żywy, dynamiczny organizm, architektura w służbie naturze.

Życie w Architekturze 2025. Orientarium. Autorzy

Autor projektu:

Dorota Szlachcic, Szlachcic Architekci sp.z o.o. , PFU-biolog Radosław Ratajszczak, Wojciech Napierała

Zespół autorski:

Szlachcic Architekci: Sandra Piasek, Jakub Kilen, Karol Szczepański, Anastazja Stanisławska, Paulina Koprowska, Natalia Sawicka, Maciej Konikiewicz, Justyna Bartnikowska, Anna Spychalska, scenografia biotopów Odaibe-Bartłomiej Szlachcic, Elżbieta Leszczyńska Szlachcic,

Dlaczego wg zgłaszających ta realizacja powinna zdobyć Grand Prix:

Orientarium to projekt, który wychodzi daleko poza ramy klasycznej architektury – to manifest odpowiedzialności, czułości i uważności w projektowaniu świata, w którym przyszłość zależy od relacji międzygatunkowych. Pod jednym dachem spotykają się tu ludzie i zwierzęta, architektura i biologia, technologia i natura – po to, by tworzyć nową opowieść o wspólnym istnieniu. To przestrzeń dla wszystkich – dzieci, rodzin, seniorów, osób z niepełnosprawnościami. Trasa zwiedzania została zaprojektowana z myślą o dostępności i sensorycznym odbiorze – ułatwiając kontakt z wodą, światłem, dźwiękiem i ruchem. Ścieżka edukacyjna prowadzona przez świat utraconych ekosystemów budzi empatię, niepokój, ale też zachwyt. Uczy patrzeć na przyrodę nie jak na tło, ale jak na bohatera wspólnego życia.

Zwierzęta nie są tu „eksponowane”, lecz chronione w środowiskach zaprojektowanych w ścisłej współpracy z biologami i organizacjami EAZA i EEP. Ich dobrostan – fizyczny i psychiczny – był priorytetem na każdym etapie projektowania, a architektura stała się narzędziem wspierającym życie, nie je ujarzmiającym. Orientarium to odpowiedź na pytanie, jaką rolę może i powinna pełnić architektura w obliczu kryzysu klimatycznego i utraty bioróżnorodności. To przestrzeń edukacji, ale też pokory – przypomnienie, że to nie człowiek jest miarą wszystkiego. To architektura, która żyje – i która zasługuje na życie w architekturze.

Orientarium. Metryka realizacji

Oficjalna nazwa i typ realizacji: Orientarium, budynek użyteczności publicznej

Inwestor/generalny wykonawca: Zoo Łódź/Mosty Łódź SA

Wykonawca konstrukcji: Mosty Łódź SA

Powierzchnia zabudowy: 21 319 m2

Powierzchnia użytkowa: 17 650 m2

Powierzchnia całkowita: 36 911 m2

Powierzchnia terenu/kubatura: 7,48 m2/205 000 m3

Data przygotowania projektu/ukończenia realizacji: 2017-2020/2022

10. edycja Życia w Architekturze

Wystartowała 10. edycja konkursu ŻYCIE W ARCHITEKTURZE. To wyjątkowe przedsięwzięcie, w którym od 1995 roku nagradzamy polskie realizacje, w najlepszy lub najciekawszy sposób wskazujące kierunek myślenia o relacjach życia i architektury. Na autorów i autorki najlepszego obiektu lub przestrzeni (Grand Prix) czeka nagroda pieniężna w wysokości 20 000 zł.

Czytaj więcej o konkursie Życie w Architekturze 2025

ŻYCIE W ARCHITEKTURZE to najstarszy, organizowany nieprzerwanie od przełomu 1989 roku konkurs na najbardziej wartościowe realizacje w Polsce. W dziewięciu poprzednich edycjach rywalizowało w sumie ponad 3000 budynków i przestrzeni publicznych. Konkurs niezmiennie wskazuje nowe zjawiska, potrzeby i kierunki, jakie pojawiają się w dziedzinie projektowania. Co kilka lat stwarza okazję do spojrzenia na polską architekturę z szerokiej perspektywy. Nie jest ona zniekształcona, bo projekty nie są nominowane, lecz nadsyłane przez samych autorów.

Jury konkursu Życie w Architekturze 2025

Życie w Architekturze 2025. Rekordowe zgłoszenia

W tym roku pracownie architektoniczne zgłosiły do konkursu blisko 400 realizacji (wciąż trwa ich weryfikacja pod kątem zgodności z regulaminem). W tej edycji czeka na Was kilka nowości. Najważniejszą z nich jest brak kategorii. Nie będziemy oddzielnie oceniać np. domów jednorodzinnych czy obiektów komercyjnych. Chcemy skoncentrować się na ŻYCIU w architekturze, czyli jej relacji z odbiorcami i otoczeniem. Kolejną kwestią jest wprowadzenie wojewódzkich list TOP 10, czyli zestawienia najciekawszych realizacji w każdym z 16 województw. Ogłoszenie każdej listy TOP 10 będzie odbywało się w formie audycji, w której opowiemy o wybranych realizacjach i przedstawimy uzasadnienie naszych decyzji.

Zasady konkursu Życie w Architekturze 2025

Cieszymy się, że spośród wszystkich polskich realizacji z lat 2020-2024 będziemy mogli wspólnie wybrać:

Najlepszy obiekt lub przestrzeń 
wskazujące kierunek 
myślenia o relacjach życia 
i architektury (Grand Prix)Ulubieńca Publiczności Laureata Środowiska 
przyznawany przez 
architektów i architektki Laureatów Nagrody Sponsora – firmy Velux

Ze 160 najlepszych polskich projektów wybierzemy TOP 60, czyli 60 najciekawszych obiektów lub przestrzeni. Zostaną one poddane ocenie naszego jury i to właśnie spośród nich wyłoniony zostanie laureat nagrody Grand Prix, a drogą głosowania wskazani zdobywcy tytułów Ulubieniec Publiczności oraz Laur Środowiska – Nagroda Architektów i Architektek.

Dzięki firmie VELUX będziemy mogli także wręczyć trzy dodatkowe nagrody. Zostaną one przyznane tym realizacjom, które wykorzystują światło dzienne jako element kształtowania architektury i poprawy jakości przestrzeni pod dachem z wykorzystaniem okien dachowych. Suma nagród fundowanych przez sponsora wynosi 10 000 zł. Rozstrzygnięcie nastąpi w grudniu 2025 roku.

Sponsorzy konkursu. Na zwycięzcę czeka 20 000 zł

Całe to przedsięwzięcie nie byłoby możliwe bez wsparcia naszych partnerów. Głównym sponsorem 10. edycji ŻYCIA W ARCHITEKTURZE jest Saint-Gobain. Wśród grona sponsorskiego znajdziemy także właścicieli marek: Aluprof, Dyson, Humanscale i VELUX, a także Ecophon, Glassolutions, Isover, Leca, Rigips, Weber oraz Swisspacer z Grupy Saint-Gobain.

Na zdobywcę Grand Prix czeka 20 000 zł.