Przewodnik skondensowany

Bloki i krakowska architektura PRL. Zobacz 10 miejsc, które warto odwiedzić w Krakowie

2024-01-17 14:20

Socmodernistyczny Kraków to nie tylko Hotel Forum czy Hotel Cracovia. Znajdą się tu bloki z wielkiej płyty o niepowtarzalnej bryle, tarasowce, wyjątkowe domy kostki, ciekawe szkoły, a nawet kosmiczny socrealizm. Wybraliśmy 10 miejsc, które każdy fan brutalizmu i nie tylko powinien zobaczyć w stolicy Małopolski.

Spis treści

  1. Architektura PRL w Krakowie - co zobaczyć?
  2. Krakowski socmodernizm - inne architektoniczne atrakcje miasta

Architektura PRL w Krakowie - co zobaczyć?

Chciałoby się powiedzieć: wszystko! Nasza lista jest zróżnicowana - zawiera bloki, biurowce, domy, hotele, a nawet szkołę. Nie zawiera osobno PRL-owskich mozaik, bo to osobny temat; są tu jednak budynki, które mozaikami ozdobiono. Niektóre trudno przeoczyć, inne skrywają się we wnętrzach. Artykuł można traktować jako krótki przewodnik po socmodernizmie krakowskim - w galerii, obok zdjęć, umieszczone są adresy i najważniejsze wskazówki. Wśród budynków, które się tam znalazły, są m.in.:

  • Osiedle tarasowców z wielkiej płyty - na skrzyżowaniu al. Kijowskiej i ul. Mazowieckiej stoją wieżowce (określenie może się wydać nieadekwatne, ale w Krakowie mówi się tak na bloki 10-piętrowe) z tarasowymi niższymi piętrami. Szczególne wrażenie w tym kontekście robi goła wielka płyta porośnięta w cieplejsze miesiące winobluszczem i kwitnącymi kwiatami oraz kontrastowa kapliczka z Jezusem Frasobliwym z XVII wieku stojąca nieopodal.
  • Szkoła Podstawowa nr 93 im. Lucjana Rydla - przy ul. Szlachtowskiego 31 stoi kolorowy budynek szkoły zaprojektowanej przez Józefa Gołąba (jest też autorem innej świetnej szkoły, nowohuckiej SP 87). Najciekawsza, rytmiczna część obiektu znajduje się od strony boiska.
  • Dom prywatny na skrzyżowaniu ul. Górników i Snycerskiej - choć obecnie w drastycznym remoncie, wciąż z widocznymi wyróżniającymi go elementami. Bryłę zdobią dwie szklane mozaiki, mnóstwo charakterystycznych detali (część już niestety zniknęła) oraz wyjątkowa metaloplastyka - barierki podtrzymywane przez modulory.
  • Pracownia rzeźbiarza Bronisława Chromego w Parku Decjusza - choć sam obiekt jest efektem adaptacji z 1995 roku, powstał w muszli koncertowej Janusza Lityńskiego z 1966 roku. Płynna bryła byłej pracowni Chromego oraz stojące obok pomieszczenie w betonowej kuli z podestem to miejsce wciąż mało znane wśród osób spoza miasta.

Więcej obiektów (wraz z paroma bonusami) znajduje się w galerii poniżej.

Nowe życie domu podcieniowego na Żuławach. Odbudowa budynku z historią

Krakowski socmodernizm - inne architektoniczne atrakcje miasta

W Krakowskim muzeum MNK Szołayscy stale można oglądać wystawy o polskiej architekturze i wzornictwie:

  • Przekroje. Galeria architektury polskiej XX i XXI wieku,
  • Przedmioty. Galeria designu polskiego XX i XXI wieku.

Obecnie w gmachu Muzeum Narodowego trwa wystawa Nowoczesność reglamentowana. Modernizm w PRL. Będąc nieopodal, warto zobaczyć okrągły pawilon Jordanki w Parku Jordana (póki stoi w niezmienionej formie), neon na schronisku młodzieżowym na Oleandry 4 i budynek Uniwersytetu Rolniczego na al. Mickiewicza wraz z metalową rzeźbą i mozaiką we wnętrzu. Jeszcze parę lat temu można by polecić przeciwległy budynek "Małego Paderevianum" z niepowtarzalną bryłą, dziś zniszczoną przez niefortunny remont. Na przeciwko muzeum stoi budynek Hotelu Cracovia, stojący na przeciwko Muzeum. Za nim - kino Kijów. W tej okolicy trudno się nudzić.

Architektura PRL w Krakowie - zobacz najpiękniejsze bloki, hotele, kino i inne budynki, które warto odwiedzić

i

Autor: Julia Dragović
Architektura PRL w Krakowie - zobacz najpiękniejsze bloki, hotele, kino i inne budynki, które warto odwiedzić

i

Autor: Julia Dragović

Zobacz także: Centrum Administracyjne Huty im. Lenina - budynek Zarządu można zwiedzić