i
W Polsce wysyp oddolnych inicjatyw i różnego rodzaju akcji w przestrzeni miejskiej trwa od ponad dekady. Inicjatorami zmian są już nie tylko organizacje pozarządowe, ale też nieformalne ruchy miejskie rekrutujące się ze zwykłych obywateli. Na fali tego wzmożonego zainteresowania miastem również samorządy coraz bardziej włączają mieszkańców we współdecydowanie o jego kształcie. Kim są i czym się zajmują współcześni miejscy społecznicy? (...)
Coraz częściej to sami architekci są inicjatorami zmian. Podczas zorganizowanych przez redakcję "A-m” ubiegłorocznych konfrontacji Młodzi do Łodzi uczestnicy zwracali uwagę, by nie czekać z założonymi rękami aż zlecenia same się pojawią, ale poszukiwać wyzwań i aktywnie działać na rzecz poprawy środowiska architektonicznego na wielu różnych polach. Zacznij od zdefiniowania problemu, zaproponuj rozwiązanie, a potem poszukaj partnerów, z którymi zrealizujesz projekt – pisali w podsumowaniu.
Drogę tę już w 2010 roku obrała grupa warszawskich architektów, projektując dla pustego placu w centrum miasta wielofunkcyjną przestrzeń, gdzie można by uprawiać najróżniejsze sporty, od deskorolki po grę w bule. Jak się wkrótce okazało, była to droga przez mękę. Pomysłodawcą urządzenia Skweru Sportów Miejskich u zbiegu ul. Królewskiej z Marszałkowską był Grzegorz Gądek ze stowarzyszenia Polska Młodych. Udało mu się namówić projektantów z pięciu pracowni, by wspólnie przygotowali koncepcję architektoniczną. W początkowej fazie pracowali nad nią: Mateusz Adamczyk i Agata Woźniczka z BudCudu, Simone de Iacobis i Małgorzata Kuciewicz z Centrali, Michał Gratkowski i Marta Frejda z MOKO Architects, Monika Morawiak z KAPS Architekci oraz Marcin Mostafa i Natalia Paszkowska z WWAA. Wkrótce do zespołu dołączyli inni – artyści, sportowcy, specjaliści od zarządzania i PR.
Wspólnie z Młodzieżową Radą Dzielnicy Śródmieście przeprowadzili konsultacje z mieszkańcami okolicznych bloków i uczniami 19 warszawskich szkół ponadpodstawowych. Dzięki wsparciu Muzeum Sztuki Nowoczesnej w 2011 roku opracowano koncepcję wielobranżową. Koszt realizacji projektu oszacowano na niecałe 2 mln zł. Niestety, władze Śródmieścia, które miały go sfinansować, nie znalazły wówczas akiej kwoty w swoim budżecie.
Pomysł spodobał się za to burmistrzowi Bemowa, który zaprosił architektów, by podobną przestrzeń zaaranżowali na terenie zarządzanej przez niego dzielnicy. Ci, dostosowując koncepcję do nowej lokalizacji, zaproponowali tzw. Aleję Sportów Miejskich, z boiskami, skateparkiem, ścianką wspinaczkową i pawilonem kawiarnianym. Oficjalne otwarcie Aleji przy ul. Pełczyńskiego na Bemowie odbyło się na początku lipca tego roku. Tymczasem pod koniec czerwca do realizacji projektu, choć w okrojonej wersji, zaczął przymierzać się też w końcu Urząd Dzielnicy Śródmieście. Architekci z pracowni BudCud przygotowali nową koncepcję zagospodarowania, zakładającą na niewielkim placyku bliżej ul. Królewskiej jedynie wymianę nawierzchni i realizację elementów małej architektury dla amatorów parkouru i deskorolki. Niestety, w momencie składania tego numeru do druku, okazało się, że teren został zwrócony przedwojennemu właścicielowi i Skwer w śródmieściu nie powstanie. (...)
Tekst: Tomasz Żylski
Tekst Miejscy aktywiści w natarciu ukazał się w miesięczniku "Architektura-murator" nr 8/2014
