Spis treści
Praca w duecie z Fikusem i Grotowskim
Trudno wyliczyć wszystkie jego projekty, nagrody i wyróżnienia, jakie zdobył - sam lub w duecie z Marianem Fikusem. Na końcu tego tekstu znajdziecie listę. Dziś, 4 września, architekt Jerzy Gurawski świętowałby urodziny - okrągłe, 90. To niezwykle barwna postać. Projektował, wygłaszał wykłady na temat scenografii, przyjechał z Krakowa do Opola za Jerzym Grotowskim. Po co mu był teatr? - Bo teatr jest żywy, fajny, jest przygodą na pewien czas. Architektura trwa, aż się zawali albo się spali. To męczące - mówił w rozmowie z NTO w 2009 roku.
Kim był Jerzy Gurawski
Jerzy Karol Gurawski - architekt, scenograf, wykładowca akademicki. Członek SARP O. Poznań i Wielkopolskiej Izby Architektów RP. Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (1960). Laureat Honorowej Nagrody SARP (2007). Dwukrotny laureat nagrody Prezydenta Miasta Poznania im. Jana Baptysty Quadro za najlepszą poznańską realizację roku (2002, 2006).
Dla Teatru 13 rzędów (dziś to część restauracji w Opolu) przygotował scenografie do:
- „Siakuntali”,
- „Dziadów”,
- „Akropolis”,:
- „Tragicznych dziejów doktora Fausta”,
- „Księcia Niezłomnego”.
Z Krakowa, przez Bielsko i Opole do Poznania
Po śmierci architekta pisaliśmy w A-M: Dorastał w Krakowie, gdzie początki jego twórczości ukształtowała niepowtarzalna atmosfera miasta i wspaniała krakowska scena teatralna. Tam też spotkał Jerzego Grotowskiego, dla którego projektował wybitne przestrzenie, które z czasem przeszły do historii teatru. Po światowym sukcesie i wyjeździe „Grota” następuje drugi przełom – spotkanie z pełnym energii i ambicji Marianem Fikusem, z którym wygrywa konkurs na kampus Morasko dla Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Ze stolicą Wielkopolski architekt związał się odtąd na resztę życia. Tu od 1989 roku prowadził własną pracownię ARPA (Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego), tu głównie projektował i przez wiele lat wykładał jako nauczyciel na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej.
Nie owijał w bawełnę i lubił polską architekturę.
Dziś są naciski na to, żeby wszystko uspokoić. Wszystko ma być takie samo? „Architektura-murator” często podejmuje ten temat i grzmi: chaos przestrzenny! Tymczasem jedzie sobie pani przez tereny podmiejskie i tam stoi dwór Sopliców, a obok cudowna forma najwspanialszego architekta: dom aatrialny albo bezpieczny, a za chwilę znowu stodoła, a potem jaśniepański pałac. I dla mnie nie ma nic piękniejszego niż ten polski chaos. Niebezpieczne uspokojenie się zaczyna już w domach szeregowych - to fragment naszej rozmowy z Jerzym Gurawskim z 2016 roku.
Długa rozmowa z Jerzym Gurawskim
Prostota, umiar, elegancja - credo Gurawskiego
Sam jednak wolał prostotę i elegancję. Autorskie credo architekta uformowało się pod wpływem zobaczonego w młodości napisu nad sklepem Galluks w Bielsku-Białej.
„Prostota, umiar, elegancja”. Napis ten stał się dla niego mottem przewodnim, mimo iż – jak sam mawiał – z tą ostatnią miewał pewne kłopoty - mówił syn Gurawskiego dla Architektury - murator.
Ja tylko tworzę przestrzeń, którą używają ludzie.
Powyższy cytat to z kolei napis, jaki jest na grobie Gurawskiego na cmentarzu na Miłostowie w Poznaniu. Zmarł w wieku 87 lat, w 2022 roku. Został pochowany w Alei Zasłużonych.
Jak świętowałby swoje urodziny? Lampką dobrego wina? Kongres architektów SARP w Poznaniu w 2009 opisywał tak:
Autor niniejszego esseiku, mający wrodzony wstręt do bankietowania, napojów wyskokowych połączonych z nie dopowiedzianymi wypowiedziami, niestety niejako „z urzędu” w nim nie uczestniczył, lecz wiele dobrego słyszał, co niniejszym przekazuje.
Oto projekty Jerzego Gurawskiego (za stroną archimemory.pl)
Projektant w Wojewódzkim Biurze Projektów w Opolu (1961-73). Projektant w biurze Inwestprojekt w Opolu (1974). Projektant w biurze Miastoprojekt w Poznaniu (1974-89). Właściciel pracowni ARPA - Architektoniczna Pracownia Autorska Jerzego Gurawskiego (od 1989). Wykładowca na Wydziale Architektury Politechniki Poznańskiej (od 1974).
- Autor m.in.:- Muzeum Wsi Opolskiej – Skansen – Opole Bierkowice (1969);
- tereny sportowe w Raciborzu (stadion, hala sportowa zespół boisk) (1968);
- hotel komunalny (Stobrawa), ul. Mickiewicza, Kluczbork (1963-70)
- współautor Jan Matejuk;- osiedle w Głuchołazach (1974-75);
- osiedle w Kędzierzynie-Koźlu (1974-75)
- I etap Budowy Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, obiekty: naukowo dydaktyczne, mieszkalne, usługowe, techniczne, magazynowo-gospodarcze (od 1977) - współautor Marian Fikus;
- osiedle mieszkaniowe „Jednorodzinne” w Zgorzelcu (1978-79) - współautor M. Fikus
- Komenda Dzielnicowa MO, Poznań-Jeżyce (1971) - współautor M. Fikus;
- Campus Uniwersytecki na Morasku Poznań, Wydział Fizyki (1974-99);
- dzielnica mieszkaniowa w Koninie (1980) - współautor M. Fikus;
- Zespół Opieki Zdrowotnej dla Szkół Wyższych, ul. Obornicka, Poznań (1980) - współautor M. Fikus;
- kościół parafialny NMP w Głogowie (1981-2000) - współautor M. Fikus - nagroda SARP „Projekt Roku” 1988;- kościół parafialny św. Antoniego w Lesznie (1981-90) - współautor M. Fikus
- kościół parafialny Miłosierdzia Bożego w Prudniku (1990-2000) - nagroda im. św. Brata Alberta 2007;- zespół „Salus Infirmorum” - Ośrodek rekolekcyjno-rehabilitacyjny Dom Uzdrowienie Chorych w Głogowie (1989-2001) - współautor M. Fikus
- restauracja ratusza w Lesznie (1993-2000) - współautor Robert Gzyl - Medal Zasługi dla Miasta Leszna 1999
- Campus Uniwersytecki na Morasku Poznań, Wydział Matematyki i Informatyki (1999-2001) – Nagroda Jana Baptysty Quadro (2002), Nagroda Ministra Budownictwa za Najlepszy Obiekt zbudowany ze środków Publicznych
- Wydział Melioracji Akademii Rolniczej w Poznaniu (2000) – Nagroda Rektora AR;
- budynek mieszkalny – Wstęga Warty, ul. Mostowa 19a-19h, Poznań (2001) - współautor Przemysław Cieślak
- Campus Uniwersytecki na Morasku Poznań, Wydział Geografii (2001-06)
- rozbudowa Akademii Muzycznej Poznań – nagrody. Najlepszy obiekt dziesięciolecia – wybrany w plebiscycie GW, Nagroda Rektora AM, Nagroda Jana Baptysty Quadro (2006), Nagroda Budowa roku 2006
- Aula Nova Akademii Muzycznej Poznań (2006)
- Sala Filharmonii – Międzynarodowe Centrum Muzyki w Zielonej Górze
- Pawilon Ekspozycyjno-Dydaktyczny w Ogrodzie Botanicznym w Poznaniu (2006)
- Wydział Matematyki i Informatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2006-08) - współautor Lesław Manecki; współpraca: Bożena Tomaszewska-Kowalik, Jolanta Kulewicz, Magdalena Ślebioda, Anna Kapinos
- budynek dydaktyczny dla AWF w Poznaniu (2006-12)
- hala sportowa dla Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na Morasku w Poznaniu (2007-10).
- Autor układu przestrzeni teatralnej dla Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego (1961-65).
Zobacz też zdjęcia słynnych zajazdów w Wielkopolsce
