Spis treści
- Zamek Światła. Przez kulturę i naukę do do wolności i oświecenia
- Skąd w ryskiej Bibliotece wziął się tron Jana Pawła II?
- Przestrzeń otwarta dla wszystkich - dla turystów też
Zamek Światła. Przez kulturę i naukę do do wolności i oświecenia
Zanim powstał nowy budynek, zbiory narodowe od dłuższego czasu nie mieściły się w głównym budynku przy ul. Krišjāņa Barona 14 w Rydze. Nadmiarowe wolumeny gromadzono w pięciu dodatkowych budynkach. Pod koniec posiłkowano się w tym celu nawet dawnym postsowieckim bunkrem przeciwrakietowym mieszczącym się poza miastem. W końcu podjęto decyzję o budowie nowej siedziby.
Zobacz także: Biblioteka SGH w Warszawie. Zobacz spektakularne wnętrza perły modernizmu - skrywa piękną czytelnię
Architektem Biblioteki Narodowej w Rydze był architekt Gunnar Birkerts. Projekt 13-piętrowego kolosa powstał jeszcze w 1989 roku, a główną inspirację stanowiła łotewska mitologia i występujące w niej Zamek Światła oraz Szklana Góra. Budowa, która pochłonęła niemal 200 milionów euro ruszyła dopiero w nowym milenium, w 2008 roku. Pod koniec budowy wybrane dzieła Łotysze przenieśli symbolicznie, podając je sobie z ręki do ręki w "sznurze" łączącym stary i nowy budynek. Bibliotekę otwarto oficjalnie w 2014 roku, w dzień 95. rocznicy ustanowienia Biblioteki Narodowej.
Listen to "Ściany - Jedno czy Dwuwarstwowe? MUROWANE STARCIE" on Spreaker.Budynek Biblioteki Narodowej Łotwy to symbol jej ludzi - nowoczesnego społeczeństwa wciąż pozostającego w kontakcie ze swoimi starożytnymi korzeniami. Kultura jest tym, co sprawia, że - będąc częścią kulturalnej przestrzeni Europy - zachowujemy swoją unikalność. Trudna jest droga do osiągnięcia doskonałości, zupełnie jak wspinaczka na szczyt szklanej góry - to właśnie ta metafora zakodowana jest w architektonicznym kształcie Biblioteki. Historia nauczyła nas przecież, że prawdziwa wolność osiągalna jest wyłącznie poprzez intelektualne i kulturowe oświecenie. Dlatego nazywamy Bibliotekę Zamkiem Światła - centrum dla zgromadzonego intelektualnego skarbu naszego kraju; miejscem łączącym współczesną kulturę z wymianą informacji, w którym rodzą się nowe idee i w którym się je pielęgnuje, by przekazać je następnym pokoleniom - opisuje Bibliotekę w Ieva Stare w monografii poświęconej budynkowi.
Skąd w ryskiej Bibliotece wziął się tron Jana Pawła II?
Kiedy papież Jan Paweł II zapowiedział swoją wizytę w Stanach Zjednoczonych w 1987 roku, zaprojektowanie ołtarza zlecono właśnie Gunnarowi Birkertsowi, architektowi Biblioteki Narodowej w Rydze. Birkerts, choć pochodzący z Łotwy, od lat 50. przebywał w Stanach na emigracji i tam tworzył. Mszę z udziałem papieża zaplanowano na dzisiejszym stadionie Silverdome w Pontiac w stanie Michigan.
Wśród zaprojektowanych elementów ołtarza znalazł się tron ze swoją niecodzienną, obłą, asymetryczną formą. Architekt dostosował w ten sposób mebel do jego użytkownika, jednocześnie "kodując" w formie posturę i nawyki papieża - Jan Paweł II, siedząc, przechylał się częściej w lewą stronę, opierając na podłokietniku łokieć. Tron odzwierciedla tę pozycję, a poprzez zaokrąglenie oparcia - tworzył swojego rodzaju "schronienie" dla papieża.
Choć tron papieski stojący w Bibliotece Narodowej nie jest tym, na którym siedział w 87. roku Jan Paweł II, to stanowi jego dokładną kopię. Dzięki temu można na nim bez przeszkód spocząć, z czego wielu odwiedzających (i pracowników) korzysta.
Zdjęcie tronu znajdziecie w galerii.
i
Przestrzeń otwarta dla wszystkich - dla turystów też
Przestrzeń naukowa łączy się tu z muzealną. Obiekt jest bowiem jedną z atrakcji turystycznych Rygi, którą można zwiedzić, zahaczając przy okazji o ekspozycję dotyczącą książek - a wstęp jest bezpłatny. Na ostatnim piętrze działa taras widokowy, z kolei na parterze - sklepik z pamiątkami i publikacjami związanymi z budynkiem oraz szereg reprodukcji kultowych łotewskich plakatów.
Na spektakularnych schodach we wnętrzu budynku zwiedzający regularnie robią sobie zdjęcia - ogromnym zainteresowaniem cieszy się też wysoki na kilka pięter regał, który sprawia wrażenie pochylonego do przodu. Ułożono na nim książki przyniesione przez mieszkańców miasta i Łotwy.
Biblioteka ma w swoich zbiorach ponad 5 milionów książek oraz 14 tysięcy bezcennych manuskryptów - najstarsze z nich pochodzą jeszcze z XIV wieku.
Źródło: Ieva Stare, The Castle of Light. The National Library of Latvia. Rygę odwiedziliśmy dzięki uprzejmości Agencji Inwestycji i Turystyki Rygi.
Zobacz także: Ten dworzec wygląda jak przeciągający się kot. Stoi w łotewskim "Sopocie"
