Zielona transformacja. Jak zbudować lżejszą przyszłość?

Z Claire Pedini, wiceprezes jednej z najstarszych firm na świecie, oraz przedstawicielami innych spółek z francuskim kapitałem spotykamy się 4 lipca przy okazji debaty pt. „Rola międzynarodowego biznesu w zielonej i inkluzywnej transformacji”. Nie przypadkowo miała ona miejsce w Pracowni Przewrotu Kopernikańskiego w Warszawie, proj. Heinle, Wischer Und Partner Architekci, do której przeszklenia dostarczyła firma Saint-Gobain. Tam też firma ma swoją przestrzeń. Nowy budynek Centrum nauki Kopernik prezentowaliśmy w numerze 6/2023 „Architektury-murator”.

Mamy pokusę, żeby w przypadku przyszłości budownictwa zrównoważonego rozmawiać językiem romantycznym, wolimy unikać faktów – zaznaczył podczas debaty minister Kurtyka. Jego zdaniem dobrze by było sygnalizować wartości, ale też nie uciekać od konkretnych technologii. Podkreślił, że w Polsce zaczęliśmy rozwijać metody pozyskiwania energii z alternatywnych źródeł, a bezpieczeństwo energetyczne i dekarbonizacja przemysłu stały się naszymi priorytetami. Zgodził się z nim Jarosław Rot – dyrektor wykonawczy BNP Paribas Bank Polska ds. zrównoważonego rozwoju, który zaznaczył, że dyskurs toczy się wokół tematyki ocalenia planety, ważne jest natomiast skupienie się na twardej ekonomii. Biorąc pod uwagę, iż ponad 60% światowego PKB zostało objęte deklaracjami o neutralności w zakresie emisji netto, a większość wiodących firm już zadeklarowała, że będzie dążyć do jej osiągnięcia w całym łańcuch dostaw, mniejsze spółki w Polsce nie będą wystarczająco atrakcyjne dla konsumentów, jeśli nie będą w stanie zmierzyć swojego śladu węglowego lub jeśli będzie on wysoki – dodał.

Chcemy, by do 2025 roku zrównoważone, innowacyjne rozwiązania tworzyły aż 75% naszej oferty tak, by nasi interesariusze mogli funkcjonować w nowoczesnych, wydajnych energetycznie, bezpiecznych i przyjaznych dla planety budynkach – zadeklarowała Claire Pedini. Jej zdaniem nie jest to jakaś mglista idea, jej firma wie, jak to zrobić. – Bez rozwiązania problemów związanych z ogromnym śladem węglowym branży budowlanej nie osiągniemy zadowalającej transformacji. Aby tego dokonać, powinno się zarówno czym prędzej wdrażać zasady polityki ESG, jak i nawiązywać współprace partnerskie z innymi podmiotami – przedstawicielami struktur rządowych, organizacjami pozarządowymi, bankami, przedsiębiorstwami czy lokalnymi społecznościami.

Ciekawym wątkiem dyskusji była rewitalizacja budynków już istniejących. Nie możemy wrócić do jaskiń, dlatego musimy odnowić miasta – mówił Michał Kurtyka. Wiceprezes Saint-Gobain zwróciła uwagę, że powinniśmy inwestować w renowację m.in. szkół czy szpitali, aby zwiększała się ich efektywność, ale też wygoda użytkowania.

W debacie udział wzięli również Joanna Jaroch-Pszeniczna – dyrektorka Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej, która poprowadziła spotkanie, oraz Valéry Gaucherand, dyrektor generalny L’Oréal na Polskę i kraje bałtyckie.

Przy okazji debaty mieliśmy okazję zadać Claire Pedini, wiceprezes Saint-Gobain ds. HR i CSR, kilka pytań.

Magda Mojduszka: Zrównoważona i sprzyjająca włączeniu społecznemu architektura — co to dla Pani oznacza? Czy jest ona możliwa, jeśli my jako konsumenci chcemy „więcej”, „lepiej”, „wyżej”? Jak budować w duchu CSR, zachowując ten sam poziom jakości i komfortu, do jakiego zostaliśmy przyzwyczajeni?

Claire Pedini: To bardzo ważne zagadnienie, ponieważ sektor budowlany odpowiada za wytwarzanie 37 proc. dwutlenku węgla, a także za prawie 40 proc. odpadów stałych. Do tego dochodzą jeszcze inne statystyki: więcej niż 1/3 z owych 37 proc. emisji CO2 powstaje w monecie budowania nowych obiektów, a 2/3 podczas ich eksploatacji. To spore wyzwanie. Zniwelowanie tych wskaźników oznacza „dekarbonizację” świata. Ale to jest do osiągnięcia. My wiemy, jak to zrobić. Myślę, że wasi czytelnicy – architekci, są świadomi tego, że obecnie podczas projektowania budynków odchodzi się od masywnych fasad, które mają wyższy ślad węglowy. Przyszłością są lekkie konstrukcje, oparte na ramach, np. z drewna czy metalu, a ściany – zamiast cegieł czy betonu – wypełniają wełna szklana, systemy gips-karton czy szkło. Szkło okazuje się bardzo wydajne pod względem zatrzymywania ciepła. Stawiając lżejsze konstrukcje, możemy zmniejszyć zużycie surowców, emisję w nowym budownictwie blisko o 50%. W tym wypadku „lżejszy” oznacza „bardziej zrównoważony” i to bez straty na jakości.

Nie budować, ale przybudowywać, wykorzystując istniejące materiały – to jest wyzwanie naszych czasów. Taka opcja wydaje się szczególnie ważna przy okazji dyskusji o odbudowie Ukrainy…

CP: Tak, to już się dzieje, my to już robimy. Argumentem w tym wypadku jest fakt, że lekkie budownictwo powstaje szybciej, a podczas odbudowywania Ukrainy ze zniszczeń wojennych ma to szczególne znaczenie. Ale tutaj więcej może powiedzieć Joanna Czynsz-Piechowiak, prezes zarządu Grupy Saint-Gobain w Polsce i Ukrainie.

Joanna Czynsz-Piechowiak: W ramach struktur  Saint-Gobain w Polsce i w Ukrainie mamy ukraiński zespół. Dostarczamy zrównoważone wyroby budowlane i kompleksowe rozwiązania techniczne. Promujemy lekkie budownictwo, aby obiekty powstawały szybciej i były zarazem bardziej efektywne, np. energetycznie. To często dzieje się w ramach współpracy z różnymi organizacjami pożytku publicznego, zwłaszcza tymi skoncentrowanymi na pomocy dla osób relokowanych ze wschodniej Ukrainy. Prowadzimy dialog społeczny poprzez różne kanały, jesteśmy np. partnerem Narodowego Stowarzyszenia Architektów Ukrainy, którego przedstawiciele jeżdżąc po całym kraju, diagnozują zaistniałe problemy. Współpracujemy także z państwowymi instytucjami, żeby znaleźć odpowiedzi, gdzie są największe potrzeby.

Co z Pani perspektywy jest teraz najważniejsze, aby transformacja branży ruszyła dynamicznie do przodu?

CP: Po pierwsze, najważniejsze jest lekkie budownictwo, o czym już wspomniałam wcześniej. Po drugie – odbudowa. Szacuje się, że ponad 85% budynków, które będą w użytkowaniu w roku 2050, już istnieje, tyle budynków należałoby zatem zrewitalizować, dostosować w taki sposób, aby były wydajne i wygodne zarazem. Tutaj kluczowa jest rola systemów termomodernizacji budynków. My w Saint-Gobain je wytwarzamy i dostarczamy. Takich rozwiązań wymaga od nas nie tylko potrzeba chwili, ale też dokumenty Unii Europejskiej czy programy rządowe. Tutaj trzeba ruszyć do przodu, ponieważ obecnie efektywność energetyczna budynków w UE wynosi jedynie około 1%. W tym zakresie potrzebne jest wsparcie na różnych poziomach: państwa, firm czy banków, które współfinansowałyby ten proces inwestycji.

Rozmawiamy o zrównoważonych budynkach, ale nie mniej ważna jest równowaga ról, które w nich odgrywamy – w pracy czy w domu. Często jest Pani pytana, jak zachować work-life balance. Jak więc to zrobić?

CP: Trzeba wiedzieć, czego się chce, ale też umieć współpracować z kolegami i koleżankami. Nigdy nie jesteś sam, sama w swojej pracy. Bardzo w tym może pomóc zaufanie, współpraca, dzielenie się obowiązkami. Przydaje się umiejętność zarządzania swoim czasem – zarówno w tym zakresie, który należy tylko do nas, jak i we wspólnym obszarze zadań. Myślę, że ważne jest określenie priorytetów, także w życiu prywatnym i wsparcie w tym naszego partnera. To podróż, a którą drogę wybierzemy, zależy tylko od nas.