W ramach berlińskiego Forum Kultury, założenia urbanistycznego tworzącego największy zespół instytucji kulturalnych stolicy Niemiec, powstanie kolejne muzeum. Obiekt powstanie obok istniejących tu już budynków, takich jak Berlińska Filharmonia projektu Hansa Scharouna, Neue Nationalgalerie projektu Miesa van der Rohe, Gemäldegalerie projektu Heinza Hilmera i Christopha Sattlera, Biblioteka Państwowa, Muzeum Rzemiosła Artystycznego i kilka innych placówek. W 2014 roku niemiecki Bundestag podjął decyzję o wzniesieniu kolejnego obiektu, którego celem będzie zapewnienie przestrzeni dla zbiorów sztuki XX wieku, dotychczas eksponowanych jedynie częściowo. Na cel ten przeznaczono 200 mln Euro.
Konkurs realizacyjny poprzedził skierowany do młodych architektów konkurs ideowy, na który wpłynęło 460 prac z całego świata (w tym także z Polski). W zamkniętym konkursie realizacyjnym wzięły udział 42 zespoły, spośród których 10 zakwalifikowano po konkursie ideowym, 19 dostało się w ramach otwartej międzynarodowej kwalifikacji, a 13 kolejnych zaproszono.
Pierwszą nagrodę otrzymało szwajcarskie biuro Herzog & de Meuron wraz z pracownią Vogt Landschaftsarchitekten z Zurychu. Druga i trzecia nagroda przypadły kolejno zespołom Lundgaard & Tranberg Arkitekter A/S z Kopenhagi (architektura krajobrazu SCHØNHERR A/S, Kopenhaga) oraz Bruno Fioretti Marquez (architektura krajorbazu: capatti staubach Landschaftsarchitekten, Berlin). Jury przyznało także cztery wyróżnienia. Otrzymały je pracownie: Office for Metropolitan Architecture (OMA) z Rotterdamu (architektura krajorbazu: Inside Outside z Amsterdamu); Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa/ S A N A A z Tokio (architektura krajobrazu: Bureau Bas Smets z Brukseli); Staab Architekten GmbH, Berlin (architektura krajobrazu: Levin Monsigny Landschaftsarchitekten, Berlin) oraz Aires Mateus e Associados z Lizbony (architektura krajobrazu: PROAP Lda, Lizbona).
i
Obiekt zaprojektowany przez szwajcarskie biuro, które niedawno ukończyło realizację rozbudowy Tate Modern w Londynie to ceglany budynek ze spadzistymi dachami. Magazyn, szopa albo hala dworcowa? Czy może raczej świątynia z takimi samymi spadzistymi formami, jak te w Alte Nationalgalerie Augusta Stülera? W istocie jest to miejsce składowania niczym magazyn, miejsce gdzie gromadzi się zapasy podobnie jak w gospodarstwie rolnym oraz miejsce spotkań, niczym dworzec. Tak jak świątynia to również miejsce ciszy i namysłu, postrzegania sztuki i siebie samego - wyjaśniają architekci.
Istotnym założeniem pracowni było wpisanie nowego budynku w założenie Forum Kultury. Brakuje wzajemnych powiązań pomiędzy obiektami, dzięki którym dzisiejsze „wolne przestrzenie” mogłyby stać się placami, a zagubione budynki Neue Nationalgalerie, Filharmonia, Muzeum Sztuki Użytkowej, Gabinet Miedziorytów i Gemaldegalerie, mogłyby stać się równoprawnymi aktorami w zróżnicowanej miejskiej całości. W tym połączeniu i powiązaniu istniejących elementów widzimy główny cel naszego projektu Muzeum 20 wieku - dodają.
Koncepcja przestrzenna zaproponowana przez pracownię przewiduje utworzenie dwóch przecinających się wewnętrznych ulic, które tworzą cztery kwadraty ujmujące wysokie aż po sam dach przestrzenie wystawowe. Przez duży spadzisty dach oraz centralny bulwar do budynku ma się dostawać światło dzienne. Na skrzyżowaniu mogą być prezentowane wielkoformatowe dzieła sztuki. Do wnętrz poszczególnych przestrzeni można dostać się bezpośrednio z bulwarów, albo przechodząc bezpośrednio z jednej galerii do drugiej. W części północno-wschodniej znajdą się kawiarnia i restauracja.
