Domy jednorodzinne w Rybniku \ Single-family houses in Rybnik
Architekci z młodej śląskiej pracowni nie są zainteresowani cytowaniem tradycji. W swojej pierwszej realizacji rzeczowo analizują potrzeby klientów i otoczenia \ The first carried out project of this young Silesian practice indicates their disinterest in quotes from tradition. Instead, they make use of matter-of-fact analyses of surroundings and clients’ needs
Zespół domów jednorodzinnych\Estate of single-family houses RybnikAutorzy\Architects: jojko+nawrocki architekci, architekci Marcin Jojko, Bartosz NawrockiArchitektura wnętrz\Interior design: jojko+nawrocki architekciKonstrukcja\Structural engineering: Biuro Konstrukcji Budowlanych Leszek BojdaInwestor\Client: prywatnyPowierzchnia terenu\Site area: działka A – 3400 m2, działka B – 980 m2, działka C – 1000 m2Powierzchnia zabudowy\Footprint: dom A – 320 m2, dom B – 190 m2, dom C – 215 m2Powierzchnia użytkowa\ Usable floor area: dom A – 390 m2, dom B – 240 m2, dom C – 170 m2Kubatura\Volume: dom A – 1820 m3, dom B – 1135 m2, dom C – 580 m2Projekt\Design: 2007-2008Realizacja\Construction: 2008-2009Nie podano kosztu inwestycji\Cost of investment not disclosed
Okolice Rybnika na południowym skraju śląskiej aglomeracji to typowy dla przedmieść melanż przydrożnych hurtowni i składów z kostkowo-dworkowymi rezydencjami. W tym otoczeniu domy jednorodzinne autorstwa pracowni jojko + nawrocki architekci, odizolowane od sąsiedniej zabudowy niewielkim zagajnikiem, mogą sprawiać wrażenie desantu innej cywilizacji. Inwestorzy życzyli sobie obiektów nowoczesnych. Młodzi projektanci, po praktyce we Francji i Holandii, są jednak świadomi faktu, że modernizm stał się już kolejnym historycznym stylem. Tworząc współczesny dom, abstrahując od konkretnej stylistyki, na podstawie kilku wyjściowych założeń wygenerowali zabudowę dostosowaną do potrzeb użytkowników i optymalnie wpisaną w otoczenie.Podłużny kształt odrolnionej działki wymusił ustawienie domów jeden za drugim. Lekki spadek terenu oraz zlokalizowanie drogi od północy naprowadziły architektów na pomysł nadania budynkom formy klina i otwarcia najwyższych elewacji na południe. Kolejnym założeniem było wykończenie każdego innym materiałem: cegłą klinkierową, listwami modrzewiowymi oraz – w przypadku trzeciego, projektowanego dopiero domu – tynkiem.Ręcznie formowana klinkierowa cegła na elewacji największego z nich została pomalowana na smolisty, lekko opalizujący odcień czerni, co w założeniu ma kojarzyć się z węglem i w ironiczny sposób nawiązywać do Rybnickiego Okręgu Węglowego. Cegłą licowane są także parapety, nadproża oraz niektóre ściany we wnętrzu. Płytkami klinkierowymi obłożona została nawet wykonana według indywidualnego projektu brama garażowa. Budynek został dosunięty do północnej granicy działki, co pozwoliło na urządzenie sporego ogrodu. Większość pomieszczeń otwiera się właśnie na ten zamknięty ścianą drzew widok. Ze względu na klinowy kształt bryły domu, położone w jej najniższej części garderoba i gabinet mają wysokość sięgającą pięciu metrów i zajmują dwie kondygnacje. W połączeniu z wykonanym z płyt OSB i sklejki umeblowaniem nadaje im to charakter magazynu wysokiego składowania. Pozostała część parteru jest przekryta stropem i przez to znacznie niższa, jednak dzięki dużym przeszkleniom oraz częściowo dwukondygnacyjnej strefie dziennej wnętrze pozostaje jasne i przestronne.O wysokim standardzie świadczą przede wszystkim niezwykle dopracowane detale. Pomysłowa, efektowna posadzka w holu; zlicowane ze ścianami i równe im wysokością drzwi; szklana tafla pod wiszącym kominkiem wpuszczona w wyfrezowany w parkiecie otwór czy lakierowane na biało meble kuchenne zlewające się ze ścianą. Architekci zaprojektowali wnętrza wszystkich pomieszczeń i większość mebli. Poza kominkiem brak tu ikon dizajnu. To jeden z rzadkich przypadków, gdy projektanci hamowali zapędy klientów, życzących sobie na przykład surowych betonowych posadzek zamiast parkietu.Za to grafiki na ścianach łazienek wykonali znani z komiksu Wilq bracia Minkiewiczowie. Drugi z domów jest skromniejszy. Od strony podjazdu pozornie nie ma żadnych okien. W rzeczywistości ukryto je za listwami modrzewiowymi, którymi obłożono budynek. Zlokalizowane od wschodu łazienki i garderoby są przez to jasne, a zarazem chronione przed oczami postronnych. Identyczne listwy tworzą ogrodzenie, które zawija pośrodku budynku, stając się częścią elewacji, a zarazem prowadząc do ogrodu po zachodniej stronie. Na ogród wychodzą okna strefy dziennej oraz sypialni.Projektantom udało się przekonać inwestorów do jeszcze jednej rzeczy, w dodatku przynoszącej korzyść nie tylko im, ale i sąsiadom. Zielone, ekstensywne dachy wtapiają architekturę w krajobraz i pozwalają mieszkańcom domów położonych dalej cieszyć się lepszym widokiem. Powtarzalność tego rozwiązania zarazem łączy budynki, które wyrastają z ziemi w określonej, zaplanowanej sekwencji.Domy w Rybniku wskazują kierunek, w którym zdaje się podążać wielu architektów; znudzeni ciągłym cytowaniem minionej estetyki, projektowanie zaczynają od rzeczy najbardziej podstawowej – krajobrazu, otoczenia. Czerpią z niego inspirację, ale i zmieniają, przekształcają go. Pejzaż zastany, naturalny staje się sztucznym, skonstruowanym, wyreżyserowanym przez architektów.Tworząc ten mały zespół wśród niezabudowanych jeszcze łąk, projektanci mieli nadzieję, że zainspirują właścicieli okolicznych gruntów do kontynuowania podobnej formy i estetyki. Wtedy, stopniowo, cała okolica zostałaby przekształcona w rodzaj architektonicznego biotopu. Niestety, dwa ukończone właśnie nieopodal domy utrzymane są w stylu dworkowo-katalogowym.
Wojciech Czapnik
Założenia autorskie
Współpracę z inwestorami rozpoczęto od symulacji podziału parceli. Ostatecznie z długiej i wąskiej działki wydzielono trzy mniejsze, na których należało zaprojektować dwa domy jednorodzinne odpowiadające różnym potrzebom i budżetom oraz spełniające podstawowy warunek klientów, że budynki powinny być nowoczesne. Projekt domów w Rybniku to próba odpowiedzi na pytanie: co oznacza dzisiaj „dom współczesny”? Ich strukturę oparto na bazie niezmiennych danych, trwale wpisanych w określoną lokalizację, takich jak nasłonecznienie, sąsiedztwo lasu, usytuowanie dojazdu oraz widok na zabudowę ze wzniesienia drogi obsługującej. Spiętrzenie domów w części południowej umożliwiło otwarcie większej liczby pomieszczeń na las, a zielone dachy dodatkowo wpisały budynki w otaczający krajobraz. Projektowanie jednocześnie na obszarze trzech parceli pozwoliło na stworzenie niewielkiego założenia urbanistycznego, gdzie odpowiednia forma i układ domów mają na celu także poprawę jakości przestrzeni sąsiadów.
jojko + nawrocki architekci
The environs of Rybnik in the southern part of the Silesian metropolitan area present a typically suburban mixture of roadside wholesalers and manor-like villas straight out of a catalog. In such surroundings, three single-family houses (one of them in the design phase) by jojko + nawrocki architekci, separated from their neighbors by a small wood, look as if they parachuted in from another civilization. An elongated plot shape left no choice but to situate the buildings one behind another. Their structure resulted from unchangeable data, inscribed in their location: insolation, proximity of the woods and view of the houses from a road climbing up a hill. Each house was finished in some other material: clinker brick, larch slats and plaster (in the case of the third, planned building). Hand-formed clinker brick on the elevation of the largest house was painted opalescent black, which was intended to refer to coal and the Rybnik Coal District.
*Obiekt zdobył nagrodę Architektura Roku województwa śląskiego 2009/2010 w kategorii Obiekt Roku & Grand Prix
