Human Centric Lighting (HCL) to koncepcja, która zakłada, że oświetlenie powinno pełnić zarówno użytkową, czy też dekoracyjną funkcję, jak też, dzięki zmiennej barwie i natężeniu światła, współgrać z ludzkim organizmem. Dzięki dynamicznemu sterowaniu światłem w duchu HCL, przebywając, nawet przez dłuższy czas, w sztucznie oświetlonych biurach czy halach, pracownicy nie doświadczają szkodliwego dla ich samopoczucia zaburzenia biorytmu. To z kolei przekłada się zarówno na ich produktywność, jak i szeroko pojęty dobrostan.
Koncepcję HCL, za pomocą własnych rozwiązań oświetleniowych, z powodzeniem promuje firma TRILUX. W swojej nowej fabryce w Świdniku wprowadziła je w życie, a skomplikowany projekt oświetleniowy zleciła swojemu projektantowi systemów oświetleniowych, Grzegorzowi Wróblowi, który z firmą związany jest już od sześciu lat. Tym razem, jego zadaniem było zaplanowanie oświetlenia dla ok. 3000 m2 powierzchni biurowej oraz ok. 20 000 m2 powierzchni produkcyjnej i magazynowej.
i
Inteligentne sterowanie oświetleniem
Jak dostosować oświetlenie nie tylko do różnych jego funkcji, ale też różnych pór dnia, pór roku, a nawet systemu zmianowego? Projektant zastosował inteligentny system zarządzania oświetleniem LiveLink Premium. To idealne rozwiązanie systemowe w przypadku tak dużych projektów. Dzięki modułowości i skalowalności, umożliwia sterowanie niemal nieograniczoną liczbą opraw oświetleniowych i realizację projektów złożonych nawet z kilku tysięcy opraw – tak, jak w przypadku zakładu TRILUX w Świdniku. LiveLink Premium umożliwia zarówno automatyczne, jak też ręczne sterowanie wszystkimi punktami świetlnymi poprzez jeden centralny system. Dzięki czujnikom ruchu i światła, pozwala na ograniczenie zużycia energii wyłączając, włączając, rozjaśniając lub przyciemniając światło, w zależności od potrzeb.
Projekt oświetlenia w części produkcyjnej
Jak wykazało badanie przeprowadzone przez firmę A.T. Kearney, prawidłowe oświetlenie zwiększa produktywność o 13% i zmniejsza liczbę wypadków o 11%. W fabryce TRILUX chodziło jednak o coś więcej. Projektant systemów oświetleniowych chciał, aby oświetlenie współgrało zarówno z wykonywanymi zadaniami na linii produkcyjnej, jak i ze specyfiką pracy zmianowej, która zazwyczaj rozregulowuje naturalny biorytm. Rolą światła w tej części obiektu jest zatem nie tylko doświetlenie powierzchni roboczych, ale przede wszystkim dostosowanie się do biorytmu pracowników.
i
To dlatego rano, zgodnie z filozofią HCL i dzięki wspomnianemu, inteligentnemu systemowi sterowania LiveLink Premium oraz kompatybilnym z nim oprawom z serii E-LINE, barwa światła upodabnia się do światła początku dnia, pozwalając pracownikom w sposób naturalny wejść w swój rytm. Do południa, barwa światła zmienia się na chłodniejszą, a to wspiera naturalną aktywność i wydajność pracy. Wraz z dalszą wędrówką słońca po nieboskłonie, w godzinach popołudniowych barwa światła ponownie się ociepla, przygotowując pracowników do odpoczynku” – wyjaśnia Grzegorz Wróbel, Lighting System Designer w TRILUX i dodaje: „Oświetlenie uzupełniliśmy także oprawami MIRONA i TUGRA, dzięki którym dodatkowo doświetlono poszczególne strefy tam, gdzie było to niezbędne”.
Podejście HCL zastosowano także dla zmian wieczornych i nocnych. W tym wypadku, na początku zmiany, światło ma chłodniejszą barwę, która sprzyja koncentracji mimo późnych godzin. Pod koniec zmiany światło ociepla się, by przygotować pracownika do odpoczynku po zakończonej pracy.
i
Projekt oświetlenia w części biurowej
W tym aspekcie, kluczowe dla projektu było dostosowanie oświetlenia nie tylko do biorytmu pracowników, ale też do specyfiki pracy w duchu koncepcji „New Work”. Wymagało to nieco innego podejścia do planowania przestrzeni tak, by zarządzając światłem możliwe było dynamiczne jej modyfikowanie.
Przykładowo, część osób w danym dniu wybierze pracę w przestrzeni otwartej, czyli na tzw. „open space”, by móc swobodnie wymieniać myśli z innymi koleżankami i kolegami z działu. Część potrzebować będzie zgoła odmiennych warunków i bardziej wyizolowanych przestrzeni, które sprzyjają skupieniu i pracy kreatywnej. Inna część zespołu potrzebować będzie w tym dniu sali konferencyjnej, która wspomoże ich w integracji na żywo, a część takiej, która pomoże skupić się na prezentacji prowadzonej częściowo zdalnie.
W fabryce TRILUX w Świdniku uwzględniono wszystkie scenariusze różnych potrzeb i przypisano je do odpowiednich, wcześniej wydzielonych przestrzeni, a projektant systemów oświetleniowych zadbał o wyposażenie ich w szeroką gamę opraw, które umożliwiają zmianę funkcjonalności pomieszczeń w zależności od potrzeb.
„W sumie, na 3000 m2 użyliśmy ok. 20 różnych typów opraw” – podkreśla Grzegorz Wróbel i doprecyzowuje: „W strefie open space przydatne okazały się oprawy FINEA zwieszone nad miejscami pracy, które zostały uzupełnione oprawami ONPLANA i SONNOS, oświetlającymi przestrzenie komunikacyjno-biurowe. Dzięki możliwościom systemu zarządzania oświetleniem LiveLink Premium i współgrającymi z nim oprawami TUGRA, FINEA i E-LINE, te same pomieszczenia konferencyjne zmieniają swoją funkcję w zależności od potrzeb. W sali, w której odbywa się narada, można ustawić chłodniejszą barwę światła wyostrzającą zmysły i sprzyjającą pełnej aktywności. Natomiast, jeśli w tej samej sali zaplanowano spotkanie integracyjne, to światło to można ocieplić, co sprzyjać będzie relaksowi i budowaniu więzi”.
W Fabryce TRILUX w Świdniku nie zabrakło także pomieszczeń służących wyłącznie do relaksu. Zamontowane w nich rolety pozwalają pracownikom, choć na chwilę, odciąć się od świata, a to zdecydowanie sprzyja szybkiej regeneracji.
Biuro TRILUX warto także odwiedzić wieczorem. Przechodząc przez puste o tej porze pomieszczenia, gdy jest ono wyludnione, wskutek aktywacji czujników ruchu można doświadczyć efektu automatycznego rozświetlania się pomieszczeń i poczuć się pewnie i komfortowo wiedząc, że jest się samemu w biurze. Siadając przy jednym z biurek o tej porze dnia zauważymy po pewnym czasie, że oświetlenie skupi się tylko nad naszą głową, w danym miejscu, generując znaczne oszczędności energii.
Tak zaprojektowana przestrzeń, malowana światłem, ma pozytywny wpływ na samopoczucie i ogólny dobrostan pracowników, tym samym udowadniając, że HCL to coś więcej, niż tylko modny trend w projektowaniu wnętrz. To sposób dla pracodawców, a także projektantów wnętrz, na to, by się wyróżnić z tłumu.
