Filharmonia Szczecińska. Kontynuacja tradycji miejsca

Filharmonia w Szczecinie funkcjonowała do tej pory w jednym ze skrzydeł gmachu urzędu miejskiego, tworząc rzadko spotykaną, a jeszcze rzadziej udaną symbiozę muzyki i władzy lokalnej. Nadszedł w końcu czas decyzji o rozłące i konieczności wyboru innej lokalizacji dla świątyni muzyki. Pomysłów było kilka. Między innymi proponowano plac Adama Mickiewicza, położony za Muzeum Narodowym przy Wałach Chrobrego, w kompleksie najważniejszych gmachów publicznych miasta, oraz skraj cypla Łasztowni, co miało nadać budynkowi rangę symbolu na miarę opery w Sydney. Przeważyła koncepcja „tradycji miejsca”, czyli usytuowania go przy ul. Małopolskiej (dawniej Augustastraße), gdzie do II wojny światowej znajdował się szczeciński Konzerthaus. Miejsce to, od wielu lat puste, prosiło się o wypełnienie zwartą zabudową, dzięki której mógł zostać odtworzony nieczytelny, historyczny układ pierzei. Na sąsiedniej działce wznosi się neogotycki gmach komendy policji, który w niechlubny sposób zapisał się w najnowszych dziejach, związanych z protestami stoczniowców podczas wydarzeń Grudnia ‘70. Budynek policji to obiekt monumentalny i harmonijny, o bardzo szczecińskim, tradycyjnym charakterze, nawiązującym do średniowiecznej architektury miasta. O tyle ważny dla projektu nowej filharmonii, że de facto tworzący jej bezpośredni kontekst – w zakresie skali, kompozycji i artykulacji bryły.

Międzynarodowy konkurs na koncepcję budynku urząd miasta zorganizował we współpracy z lokalnym oddziałem SARP. Przewodniczący jury, Marek Dunikowski, ogłaszając werdykt, zaapelował do władz, by koniecznie podjęły się realizacji zwycięskiego projektu, gdyż jest on wybitny, wyjątkowy i stanie się nowym symbolem Szczecina. I stał się cud – projekt autorstwa zespołu Barozzi Veiga z Barcelony został zrealizowany! Od samego też początku wzbudzał emocje, dzieląc szczecińską społeczność na zwolenników i przeciwników. Nowy gmach filharmonii został wpisany w układ przestrzenny tej części miasta z poszanowaniem linii zabudowy i gabarytów sąsiadującej z nim komendy policji. Wyjątkowość powstałej tu przestrzeni podkreśla równoległa w czasie realizacja Centrum Dialogu Przełomy, będąca rezultatem drugiego w tym miejscu konkursu – na plac Solidarności. Niezwykłość rozwiązań detalu elewacji i dachów, ich efemeryczność i odcinająca się od otoczenia biel sprawiają, że architektura nowej filharmonii bardzo przyciąga uwagę. Gmach ten przywraca śródmiejski charakter tej części Szczecina, jednocześnie w zdecydowany sposób zmieniając jej dotychczasową konotację, odbiór emocjonalny i tożsamość, związane, jak dotychczas, głównie ze szczecińską martyrologią. Dzięki eksponowanej lokalizacji obiektu przy placu Solidarności zyskali wszyscy: miasto – tworząc swój nowy, choć oparty na kontynuacji założeń z przełomu wieku XIX i XX wizerunek, mieszkańcy – otrzymując lepsze możliwości udziału w wydarzeniach muzycznych, artyści – zyskując nowoczesne miejsce pracy, a także wszyscy odwiedzający Szczecin, dla których ten wyjątkowy gmach może się stać kolejną atrakcją turystyczną.

Artykuł ilustrowany stroną 46 miesięcznika "Architektura-murator" nr 07/2014.