Spis treści
Rodzinne miasto Kopernika przez lata uchodziło za wyjątkowe
Rozwój Bydgoszczy był ściśle związany z rzeką. Bydgoski Węzeł Wodny stanowił ważny punkt transportowy z Brdą, Wisłą, kanałami Bydgoskim i Groteckim, portami rzecznymi oraz śluzami. Od dwóch dekad miasto wraca nad wodę. Nad Brdą powstają bowiem interesujące inwestycje miejskie, jak rewitalizacja wyspy Młyńskiej z Młynami Rothera i nowym obiektem przystani sportowej czy przebudowaną Operą Novą. W ślad za nimi od dekady wzdłuż rzeki są wznoszone także nowoczesne apartamentowce i biurowce, realizowane przez uznane warszawskie pracownie.
Czytaj także: Życie w Architekturze 2025. Nowy Port (I etap). BBGK Architekci
Wśród nich można wyróżnić Marina Riverside Apartments, projektu Nizio Design International, nazwaną pieszczotliwie przez mieszkańców bydgoską Godzillą. Budowa nowych obiektów dowodzi, że Bydgoszcz jest postrzegana jako atrakcyjne miejsce dla tego typu inwestycji, zwłaszcza w konkurencji z pobliskim Toruniem. Rodzinne miasto Kopernika przez lata uchodziło za wyjątkowe dzięki gotyckiemu zespołowi starego i nowego miasta oraz przepięknej nadwiślańskiej panoramie. Podczas gdy rozwój toruńskich terenów nadrzecznych był tonowany przez ścisłe wymogi ochrony konserwatorskiej, w Bydgoszczy Brda meandrująca przez ścisłe centrum miasta pozwoliła na odważniejsze realizacje po obydwu jej stronach.
i
Dostęp do głównych i najbardziej reprezentacyjnych parków miejskich
Nowy Port, powstały na terenach dawnej fabryki Befana, przed wojną znanej pod nazwą Grakona – największych zakładów produkujących narzędzia i pilniki w kraju, to kolejny, ambitny projekt zabudowy mieszkaniowej z usługami. Teren inwestycji jest ściśle związany z portową historią miasta – dziś pierwotne zakłady przemysłowe zastępują nowe budynki. Nowoczesne osiedle powstaje bezpośrednio przy Śluzie Miejskiej, jednym z kluczowych obiektów hydrotechnicznych na Brdzie, której realizacja pozwoliła na rozwój żeglugi rzecznej oraz przemysłu. Obecnie o dawnej roli tego terenu świadczą zarówno zachowane fragmenty śluzy, jak i frontowy budynek osiedla, zaadaptowany na cele usługowe. Dodatkową zaletą lokalizacji zespołu jest bliski dostęp do głównych i najbardziej reprezentacyjnych parków miejskich, w tym otoczenia Młynów Rothera. Przyszli mieszkańcy Nowego Portu będą zatem mogli korzystać zarówno ze wszystkich atrakcji śródmieścia, jak i bydgoskiego waterfrontu.
i
Minimalistyczny detal buduje indywidualny charakter poszczególnych obiektów
Przy tak atrakcyjnej lokalizacji nie dziwią ambicje dewelopera, żeby budować wysoko i gęsto. Architekci z BBGK – dzięki zaprojektowaniu spójnej kompozycji urbanistycznej, respektującej istniejącą zabudowę historyczną – sprawili, że zespół jest także dobrze wpasowany w otaczającą strukturę miasta. W efekcie powstała zabudowa w strukturze kwartałowej, której główne fronty zostały powiązane z siatką ulic Obrońców Bydgoszczy i Marcinkowskiego. Wysokość nowej zabudowy lokalizowanej po obwodzie dostosowano do istniejących w otoczeniu trzy- i czterokondygnacyjnych kamienic. Dzięki takiemu zabiegowi ulica Obrońców Bydgoszczy uzyskała spójność, także pod względem charakteru. Intensywność i wysokość zabudowy znacząco rośnie we wnętrzu kwartału, gdzie zlokalizowano dodatkowo jedenastokondygnacyjne obiekty.
Czytaj także: Nawiązali do dawnych spichrzów, używając szkła i cegły. Dawny BRE Bank w Bydgoszczy był początkiem rewitalizacji
Pierzeje nowej ulicy, wyznaczonej przy budowie osiedla, mają już sześć kondygnacji, z wycofaniem dwóch ostatnich pięter. Zabieg projektowy z podkreśleniem gzymsu sprawił, że kompozycyjnie nowa realizacja łączy się z wysokością otaczającej zabudowy. A ta powstała w zgodzie z wytycznymi miejskimi, zawartymi m.in. w opublikowanym prawie dekadę temu opracowaniu Kształtowanie krajobrazu miasta Bydgoszczy. Tutejsi urbaniści dopuścili lokalizację pięćdziesięciometrowych budynków we wnętrzu kwartału przy zachowaniu obudowy w skali miejskiej.
Realizacja BBGK pokazuje, że wytyczne spełniły swoje zadanie. Z perspektywy ulicy obiekty wysokie tworzą czytelny drugi plan i dodają nowe elementy do sylwety miasta. Gorzej z wnętrzem kwartału, które może być odbierane przez część mieszkańców jako ciasne i przytłaczające. Efekt łagodzi zastosowanie jasnych materiałów elewacyjnych czy dużych przeszkleń. Pod względem architektonicznym osiedle wykazuje spójny, oszczędny i stonowany charakter. Budynki mają proste bryły, co sprawia, że minimalistyczny detal – loggii, łukowatych podcięć dachów, gzymsów i wycofań czy balustrad – buduje indywidualny charakter poszczególnych obiektów. Dzięki powściągliwej architekturze inwestycji w nowym kwartale wyróżnia się urbanistyczny detal ceglanego budynku dawnej fabryki Grakona.
Nowy Port stanie się bardzo dobrym miejscem do mieszkania, nie będzie to jednak przywilej dla każdego. Pomimo oszczędnej formy osiedle jest apartamentowcem o podwyższonym standardzie. Zarówno przyjęty charakter oraz forma zabudowy, jak i otwarte przestrzenie publiczne sprawią jednak, że to miejsce, zgodnie z deklaracją projektantów, stworzy kolejny „kawałek urbanistycznego puzzla” w przestrzeni nowoczesnego śródmieścia Bydgoszczy.
i
Metryczka Nowego Portu w Bydgoszczy
Nowy Port Bydgoszcz, ul. Focha, ul. Nad Portem, ul. Marcinkowskiego, ul. Obrońców Bydgoszczy
Autorzy: BBGK Architekci, architekci Jan Belina-Brzozowski, Konrad Grabowiecki, Wojciech Kotecki
Współpraca: Emilia Sobańska, Magdalena Czapnik, Paweł Artyfikiewicz, Paweł Furmanowski, Filip Kabelis, Milena Trzcińska, Julita Zembrowska, Grzegorz Chomicki, Judyta Dmochowska, Katarzyna Jankowska, Milena Krupa, Tomasz Skalski, Gabriel Obolewicz, Agnieszka Hałas, Adam Strączkowski, Wojciech Nowak, Michał Kołodziej, Agata Malinowska, Aneta Kulesza, Zuzanna Piotrowska
Konstrukcja: LGL
Instalacje: PROKAN
Architektura krajobrazu: RS
Inwestor: AWZ Deweloper
Generalny wykonawca: AWZ Deweloper
Wykonawca elewacji: Kamieniarz Modlińscy
Powierzchnia działki: 6852 m2
Powierzchnia użytkowa I etapu: 12 688 m2; mieszkania – 10 685 m2; usługi – 2003 m2
Liczba kondygnacji podziemnych: 2
Liczba kondygnacji nadziemnych: 4-11
Liczba mieszkań: 192
Projekt: 2018-2021
Realizacja: 2024-2025
Nie podano kosztu inwestycji
Jan Belina-Brzozowski o założeniach autorskich
Pracując nad projektem Nowego Portu, stanęliśmy przez zadaniem zagospodarowania ważnej, poprzemysłowej przestrzeni zlokalizowanej w centralnej części Bydgoszczy. Miejsce to charakteryzuje mocny kontekst, który tworzą zabytkowa kamieniczna struktura, rzeka Brda, a także miejska przestrzeń nadrzeczna. Nasz klient, AWZ Deweloper, od początku miał wizję, jak ten projekt powinien wyglądać, i był zdeterminowany, by w tym miejscu powstał przemyślany, spójny fragment miasta.
Realizacja bazuje na ideach, które sformułowaliśmy w BBGK jako kluczowe dla nas wartości: miastotwórczości, formowania wspólnoty, budowania różnorodności. Nowy Port jest naszym manifestem, pokazującym, że współczesne polskie miasta mogą być dobrym i atrakcyjnym miejscem do życia.
i
Naszym założeniem było zatem stworzenie warunków sprzyjających życiu miejskiemu i przestrzeni, która zachęca do tego, aby w niej przebywać. Posłużyliśmy się środkami urbanistycznymi i architektonicznymi, takimi jak proporcje przestrzeni dostosowane do ludzkiej skali i kontekstu, gradacja przestrzeni, projektowanie przez pryzmat ludzkiej percepcji, z aktywnymi parterami, usługami na poziomie ulicy, miejscami na ogródki kawiarniane, skwerami i zielenią. Układ urbanistyczny został zaprojektowany jako zespół czterech śródmiejskich kwartałów podzielonych nową, przebiegającą przez środek ulicą z podwójnym szpalerem drzew i prostopadłym do niej pasażem miejskim z dwoma skwerami. Istotną częścią założenia jest bulwar nadrzeczny ze zrewitalizowanymi zabytkowymi budynkami oraz zielenią w przestrzeniach publicznych i wnętrzach kwartałów. Zrealizowany zespół to pierwszy z czterech elementów masterplanu.
W kompozycji brył posłużyliśmy się skalą czterech kondygnacji, która na fragmencie kwartału została podwyższona poprzez dodanie dwóch wycofanych poziomów. Całość uzupełniają dwie jedenastopiętrowe wieże, widoczne w sylwecie miasta. Charakterystyczna krata loggii na smukłych szczytach brył kontrastuje z pełnymi ścianami bocznymi. Wysoki standard budynku podkreślają elewacje z kamienia i betonowych barwionych prefabrykatów. Mieszkania zwrócone ku rzece mają głębokie, trzymetrowe tarasy i duże przeszklenia. Wszystkie partery od strony przestrzeni publicznych zaprojektowaliśmy jako usługowe. Od strony bulwaru – zarówno w zabytkowych, jak i nowych budynkach – przewidzieliśmy usługi gastronomiczne. Zależało nam, by kwartał, pomimo wysokiego standardu, był wpisany w miasto w demokratyczny sposób: spójny z otoczeniem, dostępny dla wszystkich, oferował różnorodne i atrakcyjne dla mieszkańców przestrzenie i miejsca. By nie powstała zamknięta enklawa, a puzzel uzupełniający miejską układankę.
