Współczesne myślenie o architekturze łączy myślenie o estetyce i komforcie z wyzwaniami ekologicznymi. Dotyczy to zwłaszcza kwestii domów jednorodzinnych, które przez wielu uważane są za nieekologiczne ze swojej natury. Nie można jednak zapominać, że dla wielu osób to wciąż najbardziej oczywisty sposób zamieszkiwania. Dlatego też w ostatnich latach środowisko architektów wkłada tak wiele wysiłku w projektowanie domów, które jednocześnie dają ich przyszłym użytkownikom oczekiwany poziom komfortu i funkcjonalności oraz w maksymalny sposób ograniczają potencjalny ślad węglowy i inne szkody dla środowiska naturalnego. Jeśli dołożymy do tego kryterium kosztów – zarówno tych liczonych na etapie budowy, jak i użytkowania, sprawy zaczynają się komplikować.
Różne podejścia do ekologii
Robak lub Robaczek, czyli Wormhouse, dom zaprojektowany przez Piotra Kuczię ma niewiele ponad 100 m2 powierzchni. Powstał z myślą o czteroosobowej rodzinie, która chce żyć blisko natury. Jego cechą rozpoznawczą jest elewacja przykryta częściowo elastyczną membraną, która niczym skóra – pomaga temu budynkowi oddychać. Architektowi i inwestorowi udało się – choć ten dom jest obiektem prototypowym - uzyskać synergię pomiędzy właściwościami materiałów wykorzystanych przy budowie domu - betonu, drewna, metalu, skóry, ziemi i innych naturalnych budulców. „Każda projektowa decyzja – poprzedzona nieskończonymi godzinami dyskusji – nie była dziełem przypadku. Wszystkie budowlane kompromisy poprzedzone były kwestionowaniem przyjętych powszechnie rozwiązań i poszukiwaniem optymalnej dla tego właśnie domu i jego mieszkańców architektonicznej odpowiedzi. Najważniejszym parametrem wyjściowym było dążenie do maksymalnego ograniczenia kosztów budowy. Modne dziś trendy, jak stosowanie materiałów z recyklingu (sufity, elewacje), wielofunkcjonalność powierzchni (podnoszone pod sufit łóżko, meble-transformersy), wykorzystanie wszelkich odpadów (zero waste), nie były podyktowane ideologią, tylko przyziemną ekonomią” – opowiadał na łamach „Architektury-murator” jego projektant.
i
Różne podejścia do ekologii
Robak lub Robaczek, czyli Wormhouse, dom zaprojektowany przez Piotra Kuczię ma niewiele ponad 100 m2 powierzchni. Powstał z myślą o czteroosobowej rodzinie, która chce żyć blisko natury. Jego cechą rozpoznawczą jest elewacja przykryta częściowo elastyczną membraną, która niczym skóra – pomaga temu budynkowi oddychać. Architektowi i inwestorowi udało się – choć ten dom jest obiektem prototypowym - uzyskać synergię pomiędzy właściwościami materiałów wykorzystanych przy budowie domu - betonu, drewna, metalu, skóry, ziemi i innych naturalnych budulców. „Każda projektowa decyzja – poprzedzona nieskończonymi godzinami dyskusji – nie była dziełem przypadku. Wszystkie budowlane kompromisy poprzedzone były kwestionowaniem przyjętych powszechnie rozwiązań i poszukiwaniem optymalnej dla tego właśnie domu i jego mieszkańców architektonicznej odpowiedzi. Najważniejszym parametrem wyjściowym było dążenie do maksymalnego ograniczenia kosztów budowy. Modne dziś trendy, jak stosowanie materiałów z recyklingu (sufity, elewacje), wielofunkcjonalność powierzchni (podnoszone pod sufit łóżko, meble-transformersy), wykorzystanie wszelkich odpadów (zero waste), nie były podyktowane ideologią, tylko przyziemną ekonomią” – opowiadał na łamach „Architektury-murator” jego projektant.
Eksperymenty z ekologicznymi domami
Dom Eko pod Rzeszowem to pierwsza ukończona realizacja pracowni Bogusława Barnasia BXBStudio. Powstał w 2015 roku, ale jego projektowanie rozpoczęło się 5 lat wcześniej. W tym przypadku postawiono na połączenie bliskiej inwestorowi nowoczesnej estetyki z dążeniem do obniżenia kosztów eksploatacji. Dlatego budynek zaprojektowany został w taki sposób, aby pozyskiwać energię i jednocześnie tracić jej jak najmniej. Z pomocą przyszedł nie tylko odpowiedni dobór materiałów budowalnych, ale także takie rozwiązanie, jak dopasowanie bryły i rozmieszczenia pomieszczeń do wyników symulacji kąta padania promieni słonecznych oraz pozbawienie północnej elewacji okien z jednoczesnym obudowaniem jej pomieszczeniami “izolatorami” (garaż, pomieszczenie gospodarcze i garderoba).
Projektanci domu ekologicznego, który w 2022 roku stanął w krakowskiej Olszy postawili zaś na drewno. Pierwszym krokiem było wykorzystanie elementów z rozbiórki zastanego na działce budynku. W kolejnym postawiono na zaprojektowanie drewnianej konstrukcji i okładziny. „Dom został wybudowany w oparciu o prefabrykowane elementy z suszonego komorowo drewna, wełny mineralnej i włóknowo-cementowych płyt konstrukcyjnych. Jako wykończenie zewnętrzne zastosowano opalane drewno” – opowiadają architekci z pracowni studio4SPACE.
W poszukiwaniu najlepszych rozwiązań projektanci na całym świecie sięgają po co raz bardziej niestandardowe rozwiązania materiałowe. Drewno w tym kontekście nie jest wyborem awangardowym – zwłaszcza w kontekście coraz większej liczby eksperymentów ze technologiami i materiałami bazującymi na słomie. W tych poszukiwaniach coraz częściej sięga się po innowacyjne wersje materiałów dobrze już znanych, cenionych zarówno przez architektów, jak i inwestorów. Jednym z nich jest ceramika.
i
Pustaki ceramiczne TERMOton
Dla tych, którzy nie są jeszcze gotowi na eksperymenty z awangardowymi materiałami producenci przygotowali rozwiązania, które są jednocześnie sprawdzone i efektywne z punktu widzenia budowy nawet najbardziej efektywnych energetycznie budynków. Polska firma, ZCB OWCZARY, proponuje w takich sytuacjach swój ceramiczny pustak TERMOton P+W 25 DIAMENT PLUS S, który charakteryzuje się unikatowym i bardzo trudnym do osiągnięcia połączeniem najlepszych walorów użytkowych i technicznych. W praktyce oznacza to, że to materiał trwały, ciepły, zdrowy.
Eksperci z pewnością docenią jego ponadprzeciętne parametry – niską nasiąkliwość, wysoką wytrzymałość, niespotykany dotychczas u nas współczynnik przewodnictwa cieplnego na poziomie λ = 0,158 W/(m·K) oraz wysoką izolacyjność akustyczną (po zastosowaniu obustronnego tynku o grubości minimum 2x15 mm) kształtującą się na poziomie RA1 = 52 dB i RA2 = 49 dB. Mniej zaawansowanych technicznie inwestorów przekona zapewne również to, że tego typu pustaki TERMOton powstają wyłącznie z naturalnych składników. Nie zawierają więc oraz nie emitują żadnych niebezpiecznych substancji. Jest to także jeden z najbardziej trwałych produktów – ceramiczne pustaki nie starzeją się i z biegiem czasu nie zmieniają swoich właściwości. Można patrzeć w przyszłość bez obaw o utratę parametrów jakościowych i wartości domu.
i
Można śmiało powiedzieć, że pustaki Diament są wyznacznikiem wyśrubowanych parametrów cieplno-wilgotnościowych, akumulacyjnych, izolacji akustycznej, paroprzepuszczalności oraz parochłonności
– mówi Andrzej Janiszewski Szef Marketingu ZCB Owczary.
Warto dodać, że powstające z tych pustaków budynki mają zdrowy mikroklimat, czyste i zdrowe powietrze wolne od alergenów oraz nieprzyjemnego zapachu pochodzącego od zawilgocenia ścian. Zarówno sam materiał, z jakiego powstają, jak też sposób murowania z pustaków DIAMENT PLUS S pozwala na maksymalne ograniczenie
i
Odpowiedzialny produkt, odpowiedzialny producent ZCB OWCZARY
Istotnym argumentem jest także fakt, że stojąca za ich produkcją firma ZCB OWCZARY zajmuje się materiałami ceramicznymi od 1978 r. W tym czasie stale pracowała nie tylko nad poprawą jakości oferowanych przez siebie materiałów, ale również eliminacją powstających w procesie produkcji zanieczyszczeń.
Jednym z najważniejszych kroków jakie poczyniła firma ZCB Owczary w kierunku ochrony środowiska naturalnego było znaczące ograniczenie węgla jako paliwa do opalania pieców, w których wypala się produkty. Wprowadzenie w fabryce ceramiki w Owczarach skomputeryzowanego pieca i zainstalowanie farmy fotowoltaicznej o mocy 1,1178 MWp pozwoliło na aż trzykrotne obniżenie emisji szkodliwych gazów do atmosfery w porównaniu do innych instalacji.
To istotne, ponieważ pustak ceramiczny TERMOton P+W 25 DIAMENT PLUS S produkowany jest w technologii szlifowanej, jeszcze mało u nas znanej (w Europie Zachodniej 95% sprzedawanych pustaków ceramicznych stanowią produkty powstające w tej technologii). Produkcja wyrobów szlifowanych to proces bardzo delikatny i niezwykle wymagający. Bez wielu lat doświadczenia i szeregu inwestycji w proces produkcji uzyskanie odpowiedniej jakości końcowego produktu nie byłoby możliwe.
