Projektowanie łazienek w budynkach publicznych

Spis treści

1. Od czego zacząć projekt toalety publicznej
2. Toaleta przyjazna dla klimatu
3. Higiena w toaletach publicznych
4. Komfort akustyczny w toalecie publicznej
5. Toaleta publiczna a projektowanie uniwersalne

Od czego zacząć projekt toalety publicznej

W przepisach BHP i budowlanych znajduje się wiele wytycznych dotyczących projektu łazienki i toalety. To one stanowią punkt wyjścia w aranżacjach, ale już wybór konkretnych płytek, ceramiki czy armatury pozwala wykorzystać we wnętrzu praktyczne, innowacyjne rozwiązania, których nie brakuje na rynku. – Łazienki w przestrzeniach komercyjnych od dawna są obszarem, gdzie na szeroką skalę stosuje się rozwiązania oszczędzające wodę – np. bezdotykowo, sensorycznie sterowaną armaturę umywalkową czy toalety, rozwiązania konstrukcyjne w bateriach i ceramice łazienkowej pozwalające na zużycie mniejszej ilości wody, termostaty zmniejszające zużycie energii do podgrzania wody, sensorycznie sterowane oświetlenie. Zaryzykowałbym wręcz stwierdzenie, że to właśnie łazienki publiczne są obszarem, gdzie te rozwiązania pojawiają się najpierw, bo tam kładziony jest bardzo duży nacisk zarówno na ekologię, jak i na oszczędność, a w tym wypadku jest to ze sobą nierozerwalnie powiązane – zauważa Piotr Kalinowski, CEO i dyrektor kreatywny studia MIXD.

Jeśli chodzi o materiały wykończeniowe ścian i podłóg, to w łazienkach publicznych są one o wiele intensywniej eksploatowane niż te w przestrzeniach prywatnych. Jednocześnie należy brać pod uwagę regulacje, które stanowią punkt wyjścia do projektowania. – W łazienkach publicznych wiele parametrów jest określonych warunkami technicznymi i przepisami BHP, więc nie zawsze możliwa jest taka swoboda projektowania i doboru materiałów jak w przypadku łazienek prywatnych. Podstawą jest trwałość wykończenia ścian i podłóg, łatwość utrzymania w czystości, odporność na wilgoć i bezpieczeństwo, więc niezmiennie są to płytki ceramiczne o podwyższonych parametrach ścieralności – mówi Piotr Kalinowski.

Toaleta przyjazna dla klimatu

Płytki ceramiczne stanowią również świetną alternatywę dla innych materiałów, ponieważ nowoczesne technologie produkcji pozwalają perfekcyjnie imitować zarówno wzory i kolory, jak i faktury drewna, betonu czy kamienia. Najnowsze kolekcje płytek są również cennym źródłem wiedzy na temat najgorętszych trendów wnętrzarskich. Do projektowania zapraszani są zresztą czołowi designerzy (np. Maja Ganszyniec dla Ceramiki Paradyż czy Maciej Zień i Dorota Koziara dla Tubądzina). Warto zwrócić uwagę zwłaszcza na płytki wielkoformatowe w dekorach mono i imitujących marmur, a także płytki drewnopodobne inspirowane rysunkiem oraz strukturą naturalnego surowca pochodzącego z recyklingu bądź z zaznaczonymi śladami upływu czasu.Naturalność uchwycona w dekorach i materiałach wiąże się z ogólnym ekologicznym podejściem do projektowania. Ponadto oszczędzanie wody, energii i zasobów to nie tylko trend, lecz przede wszystkim znak czasu oraz swoista konieczność w obliczu potencjalnych groźnych zmian klimatycznych. Architekci budynków publicznych i komercyjnych już od wielu lat starają się spełniać jak najwyższe normy środowiskowe. Dotyczy to w dużej mierze właśnie łazienek i toalet. Pierwszym krokiem jest zastosowanie rozwiązań energooszczędnych. W przypadku oświetlenia są to LED-y, które właściwie stają się już standardem. Z kolei w armaturze mogą nimi być dobrze znane aeratory, dzięki którym zużycie wody jest mniejsze. Ważną rolę odgrywają również oszczędne systemy w toaletach, stąd m.in. coraz większa popularność spłukiwania bezpośredniego. Czym się ono wyróżnia? Przede wszystkim nie stosuje się tradycyjnego zbiornika na wodę do spłukiwania, w którym szybko gromadzi się kamień i brud. Tego zaś nie wytrzymują uszczelki, a sam zbiornik staje się nieszczelny. Niewykryty przeciek powoduje z kolei duże straty wody. Spłukiwanie bezpośrednie eliminuje te problemy. Ponadto samo ciśnienie zapewnia większą skuteczność już przy jednym spłukaniu. Projektanci toalet cenią zresztą to rozwiązanie również za kompaktową budowę i minimalistyczne wzornictwo.

Co ważne, produkty do spłukiwania bezpośredniego są przystosowane do wody morskiej i szarej, a szczególnie wykorzystanie tej drugiej stanowi dobry sposób na ograniczenie zużycia wody. Zwraca na to uwagę Piotr Kalinowski: Kolejną kategorią rozwiązań, która teraz będzie pojawiać się coraz szerzej w łazienkach komercyjnych, będzie z pewnością powtórne wykorzystywanie tzw. szarej wody (czyli np. wody po myciu rąk) do spłukiwania w toaletach. Takie rozwiązania są powszechne m.in. w Japonii. U nas na razie pierwsze kroki w tym obszarze stawia np. firma Roca, choć obawiam się, że ze względów kulturowych szybciej mogą się przyjąć instalacje, w których funkcja mycia rąk nie będzie w tak oczywisty sposób połączona z toaletą.

Higiena w toaletach publicznych

Oszczędzanie zasobów idzie również w parze z coraz większą troską o higienę, co w tym roku – z uwagi na epidemię – staje się ważnym wymaganiem użytkowym. Stąd chociażby rosnąca popularność armatury bezdotykowej. Wypływ wody uruchamia się wtedy, gdy sensor wykryje ruch dłoni. W kontekście higieny ograniczone jest zatem dotykanie sprzętu, a więc w mniejszym stopniu przenoszone są szkodliwe mikroorganizmy – w tym bakterie i wirusy. Wiele baterii na fotokomórkę ma też zaprogramowaną maksymalną ilość wody na jeden wypływ, co przekłada się na jej mniejsze zużycie. Podobną funkcję pełnią wbudowane perlatory oraz autorskie systemy napowietrzające wodę (np. Grohe EcoJoy czy Hansgrohe AirPower). Znaczną wygodę zapewniają również systemy chroniące przed nagłym otwarciem i zamknięciem wypływu wody, jak np. zawór magnetyczny Kludi Soft-Close.

Projektanci armatury i ceramiki łazienkowej idą też dalej, szukając nowych rozwiązań pozwalających w lepszy sposób eliminować zanieczyszczenia. – Na mnie ogromne wrażenie zrobiła ubiegłoroczna nowość firmy Laufen, toaleta Save!. Ten produkt rozwiązuje mało znany problem ochrony środowiska naszych czasów: zanieczyszczenie wody azotem. Zaprojektowana przez austriackie studio projektowe EOOS, działa jak konwencjonalna toaleta spłukująca, ale pozwala odseparować mocz i oczyszczoną wodę już na poziomie łazienki, czego wynikiem jest nie tylko bardziej racjonalne wykorzystanie wody, lecz także mniejsze obciążenie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej czy oczyszczalni miejskich – mówi Piotr Kalinowski.O higienę można także zadbać, wybierając specjalne materiały na blaty i fronty meblowe. Ciekawą propozycją jest np. powłoka antybakteryjna microPLUS® dostępna w produktach Pfleiderer. Wzbogacona o dodatek srebra, ogranicza żywotność bakterii. Przykładowo, jeśli na powierzchni pojawi się 10 tys. bakterii, po siedmiu godzinach pozostanie ich zaledwie od 0 do 10.

Komfort akustyczny w toalecie publicznej

Opisane wyżej rozwiązania pozwalają na wygodne korzystanie z łazienek i toalet, a jednocześnie nie stanowią dużego obciążenia dla środowiska. Ale projektując takie przestrzenie, warto pamiętać także o innych aspektach – od funkcjonalnego oświetlenia lustra po z pozoru nieistotne detale, takie jak haczyki na torebki w toaletach damskich. Istotny jest również komfort akustyczny. – W przypadku np. toalet publicznych trzeba też rozwiązać problem krępujących odgłosów z poszczególnych kabin. Tu można postawić na izolowanie akustyczne – jeśli mamy więcej miejsca na solidne ścianki – lub zastosować urządzenia zagłuszające, np. głośniki emitujące muzykę lub odgłos szumiącej wody. Te urządzenia mogą działać non stop lub aktywować się dzięki czujnikom ruchu, gdy ktoś wchodzi do kabiny – radzi Piotr Kalinowski.

Toaleta publiczna a projektowanie uniwersalne

Łazienki i toalety publiczne powinny być dostosowane do potrzeb różnych osób, w tym tych z niepełnosprawnościami. Rozwiązania wprowadzone z myślą o nich doceniane są również przez seniorów, którzy w związku ze zmianami demograficznymi będą coraz liczniejszą grupą. Projektowanie tzw. łazienek bez granic dotyczy przede wszystkim wygodnej obsługi umywalki oraz toalety. Przykładowo, umywalki Hewi powstające z odlewu mineralnego są odpowiednio płaskie, dzięki czemu można z nich korzystać także na siedząco. Wyposażone są też w specjalne uchwyty stabilizujące, które zapewniają użytkownikowi bezpieczne wsparcie. W łazienkach dla osób z ograniczeniami ruchowymi istotne są również systemy poręczy, które powinny zapewniać optymalny uchwyt. Rozwiązania Delabie mają też dobre właściwości antybakteryjne oraz łatwo je utrzymać w czystości. Dobrym przykładem są poręcze z powierzchnią NylonClean, która uniemożliwia rozwój bakterii. Jednolita i pozbawiona chropowatości, ułatwia zarówno wygodne chwytanie, jak i utrzymanie higieny. Biała powłoka świetnie wpisuje się również w minimalistycznie zaaranżowane wnętrza. Jeśli w łazience planowana jest strefa prysznicowa, należy w niej zadbać o praktyczne i komfortowe siedzisko. Szeroką gamę produktów prysznicowych, które można dowolnie personalizować, proponuje np. Kermi. Świetne walory praktyczne mają np. składane siedziska z serii Seduro, które zajmują niewiele miejsca w strefie prysznicowej. Ponieważ powstają z solidnego tworzywa Duroplast, są odporne na zarysowania, uszkodzenia mechaniczne, a także łatwe do utrzymania w czystości. Kermi ma również w ofercie siedziska wykonane z tworzywa antybakteryjnego – dostępne m.in. w serii Novellini.Uwzględnianie potrzeb różnych użytkowników, w tym z ograniczeniami ruchowymi, a także podejście proekologiczne to istotne cechy projektowania łazienek i toalet w budynkach publicznych oraz komercyjnych. Dzięki temu przestrzenie te stanowią cenne źródło inspiracji również w kontekście projektowania łazienek prywatnych.

Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!

CHCĘ SIĘ ZAPISAĆ