Szkielet Kopernika

Prezydent Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz przekazała Dyrektorowi Centrum Nauki Kopernik Robertowi Firmhoferowi symboliczne klucze do siedziby. Inwestycja jest współfinansowana z funduszy europejskich w wys. 207 mln zł. Jednak Centrum Nauki Kopernik to wciąż teren budowy.

Nad Wisłą stopniowo wyłania się Centrum Nauki Kopernik - obiekt o charakterze edukacyjno-naukowym. Pionierski pod względem rozwiązań konstrukcyjnych budynek to obecnie największa inwestycja miejska. (Autorzy: pracownia architektoniczna RAr2)

22 września w Centrum Nauki Kopernik (ul. Wybrzeże Kościuszkowskie 20, wejście od strony Biblioteki Uniwersyteckiej), Prezydent m.st. Warszawy przekazała Dyrektorowi Centrum Nauki Kopernik klucze do siedziby. Uczestnicy: Hanna Gronkiewicz-Waltz - Prezydent m.st. Warszawy, Robert Firmhofer - Dyrektor Centrum Nauki Kopernik, Michał Olszewski - Dyrektor Biura Funduszy Europejskich oraz Paweł Barański - Dyrektor Stołecznego Zarządu Rozbudowy Miasta.

Budowa Centrum Nauki Kopernik jest współfinansowana z funduszy europejskich w wys. 207 mln zł. Przekazanie kluczy do CNK połączone będzie z podsumowaniem wykorzystania funduszy europejskich przez m.st. Warszawę. Będzie to jedna z pierwszych takich instytucji w Polsce, w której zwiedzający będą mogli samodzielnie badać zjawiska fizyczne, chemiczne i biologiczne, zgłębiać istotę nauk społecznych, historii czy archeologii, poznać fundamenty medycyny, pogłębić wiedzę matematyczną czy techniczną za pomocą interaktywnych urządzeń i eksponatów, umożliwiających samodzielne przeprowadzenie doświadczeń i obserwacji.

Źródło: Urząd Miasta Warszawa

Centrum Nauki Kopernik składa się z trzech modułów (A,B,C), Parku Odkrywców (tereny wokół budynku) oraz parkingu podziemnego, których planowane oddanie do użytku odbędzie się w 2010 roku. Już w lutym otwarty zostanie przeznaczony w całości pod ekspozycję moduł A. Tutaj znajdą się wystawy stałe, takie jak Świat w ruchu, Człowiek i środowisko, Strefa światła, Korzenie cywilizacji oraz galeria dla najmłodszych. Moduł C – Planetarium oraz Moduł B przeznaczony na sale konferencyjne, biurowe, powierzchnie wystawowe i pomieszczenia na warsztaty zostaną natomiast otwarte jesienią.

Wyzwania konstrukcyjne
Dla zespołu projektowego oraz władz miasta jest to pod wieloma względami obiekt pionierski. Robert Stachera, główny projektant konstrukcji z Buro Happold, który odpowiada za nadzór autorski na budowie - Po raz pierwszy mam okazję brać udział w tak wyjątkowym przedsięwzięciu na dużą skalę, w dodatku bardzo złożonym i wymagającym. Zespołowi konstrukcji z Buro Happold szeregu wyzwań dostarczał zarówno nietypowy, wyłoniony w międzynarodowym konkursie, projekt autorstwa pracowni architektonicznej RAr2 jak i lokalizacja inwestycji. Wiele spośród zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych wymagało twórczego i innowacyjnego podejścia - mówi Robert Stachera.

Wyzwaniem było zaprojektowanie fundamentów, ograniczających wpływ budynku Centrum Nauki Kopernik na Tunel Świętokrzyski. Ponadto należało spełnić oczekiwania związane z koniecznością uzyskania dużych, pozbawionych słupów przestrzeni wystawienniczych, zestawionych ze stosunkowo niedużą wysokością budynku i tym samym pozostawiającą niewiele miejsca na elementy konstrukcyjne.

Położenie nad Wisłą
Lokalizacja Centrum Nauki Kopernik w bliskim sąsiedztwie rzeki została starannie wybrana przez władze Warszawy. Takie położenie obiektu wpisuje się w szersze plany zagospodarowania bulwarów Wisły i otwarcia tych terenów dla potrzeb mieszkańców miasta. Projekt architektoniczny Centrum Nauki Kopernik autorstwa RAr-2 Laboratorium Architektury umiejętnie nawiązuje charakterem i kolorystyką do nadrzecznego krajobrazu. Dach budynku będzie porośnięty niskopienną roślinnością poprzecinaną siecią alejek dla spacerowiczów, a kształt planetarium będzie przypominać głaz narzutowy.

Zlokalizowanie budynku nad brzegiem Wisły oraz bliska lokalizacja względem dawnej Elektrociepłowni Powiśle, obok zdecydowanych walorów krajobrazowych, miała też swoje konsekwencje dla zespołu projektowego. Przede wszystkim znajdujące się na tym terenie w większości nasypowe grunty nie nadawały się do bezpośredniego posadowienia fundamentów budynku. Miąższość nasypów zalegających poniżej poziomu posadowienia, wymusiła zaprojektowanie wzmocnienia podłoża gruntowego. Stąd też pomysł zastosowania kolumn gruntowo-cementowych, które ostatecznie doskonale sprawdziły się w opisanych warunkach gruntowych.

Bliskie sąsiedztwo Tunelu Świętokrzyskiego
Innym wyzwaniem, z którym musiał się zmierzyć zespół konstrukcyjny z Buro Happold, była obecność Tunelu Świętokrzyskiego na terenach pod planowanym Centrum Nauki Kopernik. Obecność tunelu oraz wynikająca z przyczyn formalno-prawnych, niemożność oparcia konstrukcji budynku na jego stropie, w znaczny sposób wpłynęły na kształt projektu konstrukcji.

Przede wszystkim konieczne stało się zaprojektowanie takich fundamentów, który pozwoliłyby na przekazanie dużych obciążeń w bezpośredniej styczności budynku z tunelem. Z uwagi na niekorzystny układ warstw geologicznych nie można było zaprojektować tradycyjnych fundamentów.
Dlatego zdecydowano się na fundamenty skrzyniowe ustawione po obu stronach tunelu, których głównym zadaniem było równomierne rozłożenie obciążeń na podłoże gruntowe. Skrzynie żelbetowe stanowią również podporę dla rusztu o konstrukcji żelbetowej, monolitycznej, sprężonej kablami.
Całkowita długość belek wynosząca około 48 m czyni tą konstrukcję unikalną w skali kraju. Dzięki powyższym rozwiązaniom konstrukcja Centrum Nauki Kopernik jest zupełnie niezależna od konstrukcji Tunelu Świętokrzyskiego.

Dynamiczna bryła
Wizja architekta, nadająca bryle budynku dynamizmu, zakładała istnienie 20-metrowego nawisu od strony Wisły. Aby temu sprostać zaprojektowano kratownice, których pas dolny stanowi podporę dla stropów nad parterem, natomiast na pasie górnym oparto konstrukcję stropodachu.
Całkowita wysokość konstrukcyjna kratownic wynosi około 7,5 m. Scalenie poszczególnych fragmentów, których masa nierzadko przekraczała 15 ton, wymagało odpowiedniego do tego miejsca. Dlatego też nad Wisłą wygospodarowano odrębny plac gdzie zorganizowano „polowy” warsztat, w którym spawano ze sobą pasy, słupki i krzyżulce kratownic. Poszczególne fragmenty kratownic były na tyle duże i ciężkie, że do ich osadzenia na podporach trzeba było użyć specjalnego dźwigu, który od kilku tygodni znajduje się na placu budowy.

Zgodnie z zamierzeniem architekta w Centrum Nauki Kopernik znajdą się duże, pozbawione słupów przestrzenie, o wysokości ścian sięgającej 5 metrów, doskonale nadające się do aranżacji ekspozycji. Ponadto, umieszczone w stropach instalacje budynku będą widoczne dla zwiedzających.
W zamierzeniu architekta ma to podkreślać techniczny wymiar obiektu.

Koszt inwestycji Centrum Nauki Kopernik wynosi około 330 mln PLN. Po oddaniu go do użytku będzie to największy tego typu obiekt w Europie Środkowej.

Zespół projektowy
Inwestor: Urząd Miasta Warszawy
Architekt: RAr-2 Laboratorium Architektury
Usługi Buro Happold: Projekt konstrukcji