Nowy budynek SGH. Na Batorego 8 powstają wertykalne ogrody

Spis treści

1. Koncepcja Centrum Przestrzeni Innowacyjnej SGH
2. Konstrukcja nowego budynku SGH

Koncepcja Centrum Przestrzeni Innowacyjnej SGH

Po wygraniu konkursu architektonicznego na Centrum Przestrzeni Innowacyjnej SGH, który uczelnia zorganizowała pod patronatem SARP w 2017 roku, nasze biuro architektoniczne Stelmach i Partnerzy podpisało umowę ze Szkołą Główną Handlową (SGH) w Warszawie na wykonanie projektów budowlanych i wykonawczych, które pozwoliłyby na wybór wykonawcy w przetargu, zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych.

Zwycięska koncepcja przewidywała, że obiekt zlokalizowany w Warszawie na ul. Batorego 8 obok kampusu SGH przy al. Niepodległości będzie syntezą kultury i natury (jak chce tego Romano Guardini – niemiecki teolog i filozof podejmujący tematykę miejsca ludzkości w kulturze coraz bardziej zdominowanej przez maszyny oraz nowoczesnego sposobu budowania i stylu życia, które zagrażają – jego zdaniem – współistnieniu człowieka z naturą). Budynek dydaktyczny CPI różnił się zasadniczo od podobnych, realizowanych do tej pory. W programie pracy konkursowej zaproponowaliśmy, żeby był połączeniem przestrzeni dydaktycznych z coworkingowymi, ale i rekreacyjnymi. Stąd cały parter i centralne hole w środkowej jego części to miejsca ogólnodostępne: restauracje, kawiarnie, strefy ekspozycyjne, warsztatowe i coworkingowe. Przestrzenie stanowią wewnętrzne continuum – wielopoziomowy, wielowątkowy trzon funkcjonalny domu, zawierający piony komunikacyjne i instalacyjne. Łączy je charakterystyczny element – zielona ściana żywych roślin, symbolicznie prowadząca nas na dach zaprojektowany jako endemiczna łąka, która porosłaby nawianymi przez wiatr nasionami, gdybyśmy w tym miejscu nie zbudowali tego obiektu. Łąka jest oczywiście przeznaczona dla studentów. Wszystkie proekologiczne urządzenia systemów instalacyjnych zostały umieszczone pod tym dachem.

Obiekt będzie mieć cztery kondygnacje nadziemne i dwie podziemne, a jego powierzchnia użytkowa wyniesie nieco ponad 6 tys. m2. Zaprojektowano 24 nowoczesne sale dydaktyczne, w tym jedną aulę na blisko 140 miejsc, oraz wiele mniejszych przestrzeni umożliwiających realizację aktywnych warsztatów i seminariów.

Konstrukcja nowego budynku SGH

Budowa tak skomplikowanego i nasyconego instalacjami obiektu w centrum Warszawy to zawsze jest duże wyzwanie dla architektów, wykonawcy i inwestora. Na szczęście dla nas wszystkich generalny wykonawca firma ERBUD zdawał sobie z tego sprawę. Wziął ten kontrakt z piątego miejsca podczas przetargu, a więc jego oferta nie była najtańsza, ale ze względu na COVID-19 i wybuch wojny w Ukrainie, a co za tym idzie – trudne do oszacowania uwarunkowania rynku budowlanego w latach 2021-2022, w oczywisty sposób oferty nie doszacował. Głównym problemem na budowie jest więc brak pieniędzy. Wykonawca musi liczyć każdą złotówkę, co odbija się na procedurach wyboru podwykonawców i dostawców. Projekty zaakceptowane przez inwestora trzeba modyfikować, tak aby zmieścić się w budżecie inwestycji, bez pogarszania jakości przestrzeni budynku, czy jej funkcjonalności.

Myślę, że ciekawym doświadczeniem był wybór i akceptacja tekstur betonów architektonicznych. Ponieważ poziom -1 mieści sale wykładowe, przestrzenie wspólne studentów i coworkingu, wymagał on dostępu światła dziennego. Było to możliwe poprzez szczeliny na obwodzie budynku, aby szklany strop wpuszczał światło słoneczne wzdłuż ściany szczelinowej z ręcznie obrobioną powierzchnią tworzącą teksturę „skały”, która stała się wewnętrzną ścianą sal wykładowych. Wykonawca przedstawił kilka wariantów tej faktury, a architekt z udziałem inwestora wskazał, który z mock-upów najbardziej im odpowiada. Oczywiście trzeba było poszukać kompromisu pomiędzy najmocniejszą pod względem wyrazu i sensoryczności teksturą a względami użytkowymi. Podobnie wyglądał wybór powierzchni betonu architektonicznego, który zaprojektowaliśmy w przestrzeniach wspólnych na wyższych kondygnacjach.

Także strukturalne betonowe elewacje podlegały podobnym procedurom odbioru barwionego betonu architektonicznego. Krawędzie wysuniętych zielonych tarasów porośniętych łąką oraz dynamiczne skośne belki były, zgodnie z projektem, zabarwione odcieniem ceglastym, symbolicznie łączącym nowy budynek z całym historycznym zespołem obiektów SGH, których kolor elewacji jest rozpoznawalnym znakiem w krajobrazie Warszawy.

Podwykonawca ERBUD-u – firma Warbud Betony – znał nasze wysokie wymagania w tej materii, ponieważ był również dostawcą prefabrykatów do budynku Komisji Sejmowych w Warszawie („A-m” 11/2018). Wywiązał się ze swoich obowiązków znakomicie – zarówno w obiekcie sejmowym, jak i CPI SGH. Po wielu próbach na mock-upach przywożonych na budowę ustalono warsztatowe detale gzymsów i odkosów na elewacjach. Największą trudność dla wykonawcy stanowił wymóg architekta, aby prefabrykaty nie miały „drykantów” ale narożniki były pod kątem prostym a tekstura jak najbardziej zbliżona do lanego szalunkowego betonu. Chcieliśmy uniknąć dość częstego efektu „plastikowych” prefabrykatów, pozbawionych ciężaru, materialności, a więc wyrazu i doświadczenia materii zbudowanej.

Dalszym etapem tych starań i pracy architekta z wykonawcami był dobór mieszanki betonowej barwionej w masie (oraz impregnatów, które nie popsują końcowego efektu), tak aby, jak najbardziej przypominała kolorystykę domów SGH projektu przedwojennego mistrza – Jana Koszyca Witkiewicza.