Najwięcej projektantek w krajach bałtyckich
Women in Design to pierwsze badanie tego rodzaju analizujące różnice między płciami w dziedzinie wzornictwa – odsetek projektantek w UE, ich wynagrodzenie oraz udział kobiet w rejestracji wzorów. Data publikacji zbiega się ze Światowym Dniem Własności Intelektualnej (26 kwietnia), który w tym roku odbywa się pod hasłem „Kobiety a własność intelektualna – przyspieszenie innowacyjności i kreatywności”.
W 2021 roku tylko co czwarta osoba pracująca w UE w szeroko rozumianej branży projektowej była kobietą (24%). Istnieją znaczne różnice tego odsetka pomiędzy państwami członkowskimi – od 17% projektantek w Holandii, 18% na Węgrzech i Słowacji do 33% na Łotwie. Polska z wynikiem 22% znajduje się poniżej unijnej średniej.
Ta różnica między płciami znajduje również odzwierciedlenie w niższym udziale kobiet rejestrujących wzory w EUIPO. Jak wynika z danych pochodzących ze zgłoszeń do EUIPO dotyczących zarejestrowanych wzorów wspólnotowych (ZWW), co najmniej jedna kobieta na liście projektantów pojawia się tylko w przypadku 21% wzorów zarejestrowanych przez właścicieli mających siedzibę w UE.
i
W ciągu ostatnich 20 lat udział projektantek i wzorów tworzonych przez kobiety w UE wzrósł, ale działo się to bardzo powoli. Przy obecnym tempie wzrostu zniwelowanie istniejącej różnicy trwałoby 51 lat.
Ponadto w niektórych państwach członkowskich są rozbieżności pomiędzy liczbą projektantek a ich uczestnictwem w systemie ZWW. Hiszpania, Chorwacja i Włochy mają niski udział kobiet w zarejestrowanych wzorach, natomiast odsetek kobiet w zawodach związanych z projektowaniem w tych krajach jest wyższy od średniej unijnej.
Tymczasem niektóre kraje spoza UE radzą sobie pod tym względem o wiele lepiej niż państwa członkowskie. Korea Południowa osiąga wyniki znacznie powyżej poziomów uzyskiwanych w Unii, a w projektowaniu prawie połowy wzorów zgłaszanych przez koreańskie firmy uczestniczy przynajmniej jedna projektantka. Większy odsetek odnotowano również w Chinach i Stanach Zjednoczonych, gdzie około 40% wzorów zgłoszono z udziałem kobiet.
Projektantki zarabiają mniej
Jeśli chodzi o wynagrodzenie, projektantki zarabiają średnio o 12,8% mniej niż ich koledzy. Część tej różnicy w wynagrodzeniach można wyjaśnić takimi czynnikami, jak wiek lub warunki pracy (projektantki są zazwyczaj młodsze, więcej z nich pracuje na niepełnym etacie), ale te czynniki wyjaśniają tylko część różnicy w wynagrodzeniach.
Równouprawnienie płci jest jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej. Jest to również jeden z imperatywów we wszystkich dziedzinach życia, w tym w dziedzinie własności intelektualnej. Większość przeprowadzonych do tej pory badań dotyczących płci skupiała się na wynalazkach i patentach. Dzięki nowemu badaniu EUIPO, skupiającym się na kobietach wykonujących zawód projektanta wzorów i ich udziale w systemie zarejestrowanych wzorów wspólnotowych, mamy nadzieję zwrócić uwagę na istniejące obecnie różnice w traktowaniu kobiet i mężczyzn w dziedzinie własności intelektualnej w UE oraz przyczynić się do tego, aby w zawodzie projektanta panowały większa równowaga i integracja. Promując większą różnorodność i integrację, możemy stworzyć bardziej sprawiedliwy i dynamiczny świat własności intelektualnej – komentuje Christian Archambeau, dyrektor wykonawczy EUIPO.
Jak wynika z badania, kobiety najczęściej projektują produkty farmaceutyczne i kosmetyczne, artykuły ozdobne i wyroby włókiennicze. Jednocześnie na drugim biegunie znajdują się instrumenty muzyczne, broń, artykuły pirotechniczne, artykuły do polowania, łowienia ryb i zabijania szkodników oraz jednostki budowlane i elementy konstrukcyjne – te produkty są najrzadziej projektowane przez kobiety.
Aby jeszcze bardziej podkreślić swoje zaangażowanie na rzecz bardziej zrównoważonego pod względem płci świata własności intelektualnej, EUIPO uczestniczy obecnie w inicjatywie Girls Go Circular, w ramach działań związanych z własnością intelektualną w edukacji, koordynowanej przez Europejski Instytut Innowacji i Technologii (EIT), oraz w forum Women and Girls in STEM, organizowanym w ścisłej współpracy z Komisją Europejską.
O badaniu „Women in design”
„Women in design” to pierwsze badanie przeprowadzone przez EUIPO, koncentrujące się na kobietach wykonujących zawód projektantki oraz na różnicach pomiędzy kobietami a mężczyznami w dziedzinie własności intelektualnej w oparciu o dane pochodzące z zarejestrowanych wzorów wspólnotowych (ZWW) i dane Eurostatu. Analizie poddano 670 tys. wzorów i 210 tys. projektantów, opierając się na informacjach o imieniu i nazwisku projektanta znajdujących się w bazach danych EUIPO (43% rejestracji dotyczących ZWW), oraz wykorzystano World Gender-Name Dictionary opublikowany przez Światową Organizację Własności Intelektualnej (WIPO).
EUIPO jest jedną z największych agencji Unii Europejskiej. Siedziba urzędu mieści się w Alicante. EUIPO obsługuje rejestrację znaków towarowych Unii (ZTUE) i zarejestrowanych wzorów wspólnotowych (ZWW), które zapewniają ochronę własności intelektualnej we wszystkich państwach członkowskich. Współpracuje także z krajowymi i regionalnymi urzędami ds. własności intelektualnej oraz prowadzi europejskie obserwatorium do spraw naruszeń praw własności intelektualnej. Pełną treść raportu „Women in design” można pobrać TU.
