DAYLIGHT Forum 2021 otworzyło wystąpienie Jacka Siwińskiego, prezesa VELUX Polska, który podkreślił, że rozmowa o świetle w architekturze jest tak naprawdę rozmową o jakości naszego życia. Uczestniczy konferencji zgodnie twierdzili, że odnośnie znaczenia światła dziennego w architekturze mieszkaniowej najważniejsza jest edukacja i budowanie świadomości nie tylko wśród architektów i deweloperów, ale też w społeczeństwie. Może w tym pomóc popularyzacja wzorcowych rozwiązań i publiczna dyskusja na temat zdrowych przestrzeni, przyjaznych zarówno dla człowieka, jak i klimatu.
Dach jako pierwsza elewacja
Zdaniem Jacka Siwińskiego, potencjalne możliwości dachów pretendują je do tego, by odgrywały rolę nie piątej, lecz pierwszej elewacji. Otwarcie dachu na otoczenie poprzez zastosowanie inteligentnych przeszkleń to nie tylko światło i świeże powietrze oraz kontakt z naturą, ale również jedna z najbardziej spektakularnych możliwości transformacji przestrzeni wewnątrz budynku w sensie estetycznym i funkcjonalnym – mówił. Podobnego zdania był Damian Kałdonek, właściciel gliwickiego biura PROjARCH. Według architekta funkcja użytkowa dachu jest obecnie mocno upośledzona, ze względu na liczbę urządzeń, którą chcemy tam umieścić. Nie przekreśla to jednak możliwości takiego zaprojektowania domu, aby strefy dachu rzeczywiście doświetlały wnętrze – stwierdził. Ewa P. Porębska, redaktorka naczelna „Architektury-murator”, zwróciła natomiast uwagę na kwestie kulturowe. Są kraje, w których od zawsze używano dachu i to wynikało z klimatu. W Polsce dopiero uczymy się tego, że dach to również dobre miejsce rekreacji – mówiła. Wtórowała jej Agnieszka Szczepaniak z wrocławskiej pracowni AP Szczepaniak, podkreślając znaczenie dachów zielonych. Badania pokazują jednoznacznie, że jesteśmy w stanie obniżyć temperaturę w mieście od 5 do 7 stopni, jeżeli zastosujemy zieleń między budynkami albo na dachach – zauważyła.
i
Rynek mieszkaniowy a pandemia
Paneliści zgodnie twierdzili, że pandemia uzmysłowiła nam, iż chcemy żyć inaczej, mieć większy komfort w pomieszczeniach, w których przebywaliśmy często 24 godziny na dobę. Ważny stał się kontakt z naturą, widok zza okna, zieleń, balkon, na który można wyjść lub posadzić tam rośliny, większa przestrzeń czy oddzielne pomieszczenie do pracy i nauki. To napędziło popyt na nowe inwestycje i uruchomiło lawinę remontów. Pomimo rozkwitu budownictwa mieszkaniowego, trudno nie zauważyć, że pewne tendencje są alarmujące. W czasie ostatniej dekady średni metraż mieszkań zmniejszył się o 9 m² i wynosi obecnie 56 m². Wiele, szczególnie mniejszych mieszkań, kupowanych jest w celach inwestycyjnych.
Eksperci zwrócili również uwagę na wzrost zainteresowania gruntami na przedmieściach, co sprzyja tzw. rozlewaniu się miast, rozbudowie infrastruktury i coraz większym problemom transportowym. Z drugiej strony można dostrzec tu pewien paradoks. Gęsta zabudowa w miastach jest bardziej zacieniona, co powoduje uzależnienie od światła sztucznego. Jak zatem tworzyć przyjazne miasta? Paneliści zgodzili się, że kluczem jest zachowanie balansu. Podkreślali, że wzrost gęstości zabudowy musi się wiązać z większym zazielenieniem przestrzeni miejskich oraz odpowiednimi rozwiązaniami architektonicznymi. Marcin Woyciechowski, architekt, a zarazem członek zarządu Grupy Inwestycyjnej Hossa, wymienił m.in. tworzenie przedplanów i większej ilości korytarzy widokowych.
i
Po pierwsze: widok z okna
Natalia Sokół, badaczka światła dziennego z Wydziału Architektury Politechniki Gdańskiej, mówiła o istniejącym w Polsce prawodawstwie. Funkcjonuje u nas europejska norma EN 17037, która pozwala projektantom i inwestorom na ustalanie poziomów ilości światła naturalnego wewnątrz budynków, jednak jest normą uznaniową, a nie wykładnią prawną – tłumaczyła. Jak podkreślała, przesłanką do jej opracowania było uwrażliwienie architektów m.in. na warstwy widoku i odległości od innych obiektów. Podczas pandemii to, co widzimy z okna stało się jeszcze ważniejsze. Architekt Michał Kornacki, również specjalista od światła dziennego, zwracał uwagę, że w polskich przepisach budowlanych wymagania odnośnie doświetlenia bazują na prostej metodzie obliczania stosunku powierzchni okien do powierzchni podłogi. Warunki techniczne określają ten stosunek jako 1:8. Niektóre kraje europejskie, m.in. Norwegia, Włochy oraz Słowacja, stosują bardziej zaawansowane metody oceny oświetlenia budynków światłem dziennym, tzw. współczynnik światła dziennego, czyli daylight factor. W nowoczesnych domach o neutralnym zużyciu energii można spotkać przeszklenia sięgające 30-40% powierzchni podłogi – wyjaśniał. Natalia Sokół dodała, że kontrola światła dziennego stwarza wiele obecnie wyzwań projektowych, jednym z nich jest uwzględnienie jego zmienności. Mówiąc o świetle dziennym często myślimy o świetle słonecznym. Tymczasem mamy jeszcze światło nieboskłonu: 16 różnych modeli – przypominała. Spotkanie oraz towarzyszącą mu dyskusję moderowali: Monika Kupska-Kupis, główny architekt w firmie VELUX, oraz krytyk Grzegorz Piątek. Podczas konferencji odbyło się też uroczyste wręczenia dyplomów laureatom Grand Prix konkursu International VELUX Award 2020: Julii Giżewskiej i Pawłowi Białasowi oraz ich opiekunowi naukowemu prof. Jerzemu Wojewódce z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej.
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
