Zakład Architektury Mieszkaniowej i Kompozycji Architektonicznej Instytutu Projektowania Architektonicznego Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej zaprasza do udziału w dwudziestej edycji międzynarodowej konferencji naukowej z cyklu Definiowanie przestrzeni architektonicznej. W tym roku konferencja odbędzie się w dniach 19-20 listopada pod hasłem Mity Architektury. Wydarzenie zaplanowano w formule hybrydowej, stacjonarnie, w pawilonie Kotłownia na terenie kampusu uczelni przy ul. Warszawskiej, oraz on-line. Poniżej publikujemy pięć konferencyjny tez opracowanych przez prof. Dariusza Kozłowskiego oraz linki do transmisji konferencji w języku polskim.
Mity architektury
Istnieje wiedza ustalana i przekazywana sobie przez społeczność architektów, zawierająca wyjaśnienie sensu swojego świata i ludzi w ich doświadczeniach zbiorowych i indywidualnych. Zamknięta społeczność, egzaltowana swoim zawodem, w jakimś czasie tworzy pewną wiedzę ujętą w przykazaniach, bądź zawartą w mitach, w uznawanych, bezdyskusyjnych prawdach. Warto o tym rozmawiać.Triada Witruwiusza. Wiedza architektoniczna zawarta w traktacie rzymianina przetrwała setki lat, przyjmowana jako pewnik przez kolejne pokolenia architektów i kolejne kierunki architektury. Użyteczność, trwałość i piękno wydają się wciąż najważniejszymi wymogami wobec rzeczy architektonicznych. Dziś wiadomo, że użyteczność może być zmienna, trwałość rozumiana indywidualnie, a piękno? Co to jest piękno – po Marcelu Duchampie? Tradycja. „…Jest to dziwne zjawisko, że jedna połowa ludzi szuka zbawienia w przyszłości, a druga w przeszłości. (Musil). A chwilę obecną odczuwa się również jako nie do zniesienia. Poszukiwanie inspiracji architektury w przeszłości i zapisywanie tych idei w prawie przywodzi na myśl systemy totalitarne: hasło Blut und Boden Architektur i zalecenia sztuki socjalistycznej w treści i narodowej w formie, przypominają te czasy. Architektura zakopiańska poważnie zawróciła w głowach, obywając się bez nakazów.Nowoczesność. „Trzeba być absolutnie nowoczesnym” nakazywał Rimbaud, dość dawno, (1873). Pragnienie bycia nowoczesnym jest archetypem, to znaczy głęboko w nas zakorzenionym irracjonalnym nakazem, formą nacisku, której treść zmienia się i pozostaje nieokreślona: jest nowoczesne i za takie jest uznane. Istnieje sztuka nowoczesna, która, w lirycznym uniesieniu, utożsamia się ze światem nowoczesnym. (M. Kundera). W architekturze była istotna – nowoczesność, futuryści, awangardy. To nowoczesność bez techniki i technologii. Dziś bywają realizacje propozycji owych awangard – zwiemy je dekonstruktywizmem. Artyści wciąż tęsknią za awangardami, widzowie także.Architektura winna dekodować swoje przeznaczenie. Było tak: dom powinien wyglądać, jak dom, pałac jak pałac, kościół jak kościół… Wydawało się, że to były formy zawsze rozpoznawalne, niezmienne, ponadczasowe. Okazało się jednak, że nowości są łatwo akceptowane, i – oczekiwane. Ale niejasne jest, jak powinna wyglądać fabryka cygar albo hipermarket, albo – szkoła podstawowa? Ale nie tylko to miejsca dla form oryginalnych.Architektura jest nauką. To nie takie pewne. Z pewnością architektura jest – wiedzą. Z zakresu wiedzy zawodowej; gromadzi ją Neufert w coraz grubszych księgach zawierających wskazówki jak zaprojektować obiekt architektoniczny, zgodnie z wymogami funkcjonalnymi. Są księgi mówiące o rozwiązaniach technicznych budowli. Nie ma ksiąg z wiedzą – jak stworzyć formę architektoniczną. Dlatego chętnie i nie bez pychy mówimy, że architektura to sztuka kształtowania przestrzeni. Bardziej skromna definicja brzmi: architektura – to gra brył w świetle. Ale każdy architekt musi szukać wyjaśnienia – co to jest architektura? – sam w swojej duszy lub umyśle, mając świadomość istnienia w ciągach historii architektury, gdzie miejsce zajmują tacy wielcy twórcy jak Bramante, Michał Anioł czy Le Corbusier. Ale nie widać tam naukowców.
Dariusz Kozłowski
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
