KOLEKCJA UNIKALNYCH MEBLI AUTORSTWA JANA KURZĄTKOWSKIEGO

i

Autor: Archiwum Architektury

Doskonałość formy Jana Kurzątkowskiego

2011-02-03 1:00

Pokaz kolekcji unikalnych mebli założyciela słynnej Spółdzielni Artystów “Ład” (1926-1996) w Muzeum Narodowym w Warszawie

Twórczość Jana Kurzątkowskiegocechowała duża inwencja plastyczna, zamiłowanie do eksperymentów konstrukcyjnych i formalnych. Wczesne meble Kurzątkowskiego, jak krzesła „Piórka” z lat 30., są przykładem „stylu Ładu”, który w wielorakich odmianach cechował się pięknem w prostocie, czystością konstrukcji, zamiłowaniem do rodzimych gatunków drewna. Artyści odkrywali doskonałość form ukrytą w usłojeniu drewna czy w wiązaniach stolarskich. Zamiast chować łączenia elementów pod warstwą forniru czy tkaniną, wykorzystywano ich walor dekoracyjny - proste wiązania na wczepy - uzyskując kubistyczne ornamenty.

Zakupione do zbiorów Ośrodka Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego w Warszawie meble, stanowią przykład nowatorskiego podejścia do materiału i formy, uważane są za przełomowe dla rozwoju polskiego meblarstwa powojennego. Osiągnięcia w projektowaniu mebli ze sklejki prezentowano na dwóch znaczących dla historii rodzimego wzornictwa wystawach – I Ogólnopolskiej Wystawie Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej w 1952 roku (zaprojektowane specjalnie na tę ekspozycję tzw. „krzesło z językiem”) oraz na Ogólnopolskiej Wystawie Architektury Wnętrz w 1957 roku w Zachęcie (krzesło o konstrukcji nośnej z płata sklejki). W latach 50. w Polsce sklejka była materiałem często stosowanym przez projektantów. Pozwalała na doświadczenia podobne do tych, jakie przeprowadzali artyści na świecie z tworzywami sztucznymi, które dawały nieograniczone możliwości swobodnego konstruowania mebla, formowania miękkich, organicznych kształtów, podporządkowanych wymogom nowoczesności. Meblem wysoko cenionym przez samego autora jest fotel „Byk” o ekspresyjnej linii podłokietników. Unikalne prototypy nigdy nie powielono w seryjnej produkcji.

W zbiorach Ośrodka Wzornictwa Nowoczesnego Muzeum Narodowego znajdują się prace Jana Kurzątkowskiego uważane za najcenniejsze obiekty kolekcji tj. fotel, dwa krzesła „Piórka” i biurko z lat 30. XX w. - arcydzieła meblarstwa ładowskiego, a także komplet składający się z 2 foteli, stolika i barku - wykonane również w „Ładzie”. Inny charakter mają powojenne krzesełko wyplatane sznurkiem, 2 fotele tapicerowane, zaprojektowane do małych mieszkań w połowie lat 50., fotel tapicerowany na metalowej podstawie oraz leżanka z wikliny – przykład połączenia lekkiej konstrukcji z wyplotem. Wszechstronność artysty potwierdzają prace wykonane w szkle i papierze. Ciekawy zespół naczyń – karafki i kieliszki ze szkła sodowego, barwionego w masie powstały w Hucie Szkła Gospodarczego w Szczytnej Śląskiej w latach 1946-49. Artysta zaprojektował także różne typy zabawek – od drewnianych małych figurek, poprzez ruchome na kiju, po papierowe ozdoby na choinkę - odtworzone w latach 40. według jego przedwojennych prac, stanowią arcydzieła papieroplastyki.

POKAZ KOLEKCJI UNIKALNYCH MEBLI AUTORSTWA JANA KURZĄTKOWSKIEGO