Program Le CorbusYear zbudowany został wokół ideowej obecności i fizycznej nieobecności Le Corbusiera w Polsce. Będzie okazją do rozszyfrowania jego śladów w naszych miastach i osadzenia dorobku polskich architektów w światowym kontekście intelektualnym, ale również do refleksji nad żywotnością ideałów modernistycznej urbanistyki. Teraz, gdy odkrywamy na nowo modernizm, czas na pytanie: czy kieruje nami tylko nostalgia, moda, upodobanie do określonych form, czy może interesuje nas też świat idei i modernistyczny etos? Czy potrafimy wygrzebać go spod ruin wyburzonych budynków, odkurzyć i ożywić? Zacznijmy od człowieka, który porwał kilka pokoleń polskich architektów – od Le Corbusiera – zaprasza do udziału w projekcie jego kurator, Grzegorz Piątek.
WYDARZENIA
Wystawa „Varsovie Radieuse. Powrót Le Corbusiera za Żelazną Bramę”
La Ville Radieuse (1935) czyli „miasto promienne” należy do najważniejszych manifestów nowoczesnej urbanistyki. To wizja wypełnionego słońcem i zielenią miasta, bliska opracowanej w 1933 roku Karcie Ateńskiej. Warszawskie osiedle Za Żelazną Bramą jest jedną z najodważniejszych prób wcielenia tych ideałów w życie. Na gruzach bardzo zniszczonej (a przed wojną – zaniedbanej) części Śródmieścia mógł się ziścić sen Le Corbusiera o zaprojektowaniu i zbudowaniu fragmentu istniejącej metropolii od nowa, bez powtarzania błędów z przeszłości. Osiedle Za Żelazną Bramą jest miejscem realizacji i bohaterem wystawy „Varsovie Radieuse". Kluczem do zrozumienia jednej z najbardziej kontrowersyjnych dzielnic Warszawy i zaproszeniem do refleksji nad współczesnym miastem staną się manifesty Le Corbusiera, przede wszystkim Karta Ateńska.
15 lipca, niedziela, godz. 18-19:30Otwarcie wystawy oraz uroczyste rozpoczęcie Le CorbusYear w Warszawie
Wystawa czynna od 16 lipca do 6 sierpnia, 7 dni w tygodniu, 24 godz. na dobęOsiedle Za Żelazną Bramą, okolice ul. Krochmalnej i CiepłejWstęp wolny
Projekt aranżacji: Marcin KwietowiczProjekt graficzny: Magdalena Estera ŁapińskaWspółorganizator: Ambasada Szwajcarii w Polsce, SBM Wolska Żelazna Brama
9-11 lipca, poniedziałek-środa Kampania reklamowa osiedla Za Żelazną Bramą stworzona w oparciu o manifesty Le CorbusieraMetro WarszawskiePartnerzy: AMS, CityINFOtv
Śladami Le Corbusiera – Warszawa, Katowice, Tarnów
Organizatorzy projektu zachęcają do poszukiwania śladów Le Corbusiera w Polsce: Jego stopa nigdy nie stanęła ani w Warszawie, ani w Katowicach, ani w Tarnowie, ale we wszystkich tych miastach można odszukać jego wpływy. Przedwojenna awangarda, zwłaszcza warszawska, aktywnie uczestniczyła w pracach CIAM – ogólnoeuropejskiej, modernistycznej międzynarodówki, skupionej wokół charyzmatycznego architekta. Inni pozostawali pod urokiem corbusierowskich form, adaptując je zwłaszcza w luksusowej architekturze mieszkalnej. Po II wojnie światowej, gdy najaktywniejsi apostołowie Le Corbusiera weszli w skład aparatu władzy, kiełkująca od lat fascynacja architektem została niemal zinstytucjonalizowana. Nawet w latach socrealizmu, gdy potępiano corbusierowskie formy, kwitły corbusierowskie idee, zwłaszcza urbanistyczne. To dzięki temu od stolicy po małe miasta można dziś odnaleźć jego ślady i na przykładach nieraz dobrze znanych budynków zobaczyć, jak te idee (5 punktów architektury nowoczesnej, jednostka mieszkalna, „Karta Ateńska” czy brutalizm) przekładały się na rozwiązania; przekonać się, które zadziałały, które nie, a które znów mogłyby się sprawdzić.
Warszawa15 lipca, niedziela, godz. 18Inauguracja projektu szlaków corbusierowskich w Warszawie podczas otwarcia wystawy „Varsovie Radieuse. Powrót Le Corbusiera za Żelazną Bramę”Na terenie osiedla Za Żelazną Bramą, Warszawa
16 lipca, poniedziałek i 19 lipca, czwartek, godz. 18:30Wycieczki autokarowe szlakiem realizacji inpirowanych ideami corbusierowskimi, m.in. Saska Kępa, Żoliborz Zbiórka: kawiarnia Chłodna 25, róg Chłodnej i ŻelaznejZapisy: [email protected]
Koncepcja szlaku i prowadzenie wycieczek: Jarosław TrybuśWstęp wolny
Katowice19 lipca, czwartek, godz. 18-20Inauguracja projektu szlaków corbusierowskich w KatowicachGaleria Architektury SARP, ul. Dyrekcyjna 9
21 lipca, sobota, godz. 11Wycieczka śladami Le Corbusiera – Park ŚląskiZbiórka: przy Żyrafie
4 sierpnia, sobota, godz. 11Wycieczka śladami Le Corbusiera – Katowice. Śródmieście północne i południoweZbiórka: Dworzec PKP, plac Andrzeja
Koncepcja szlaku i prowadzenie wycieczek: Ryszard NakoniecznyKoordynacja: Anna PohlWspółorganizator: SARP Oddział Katowice, Galeria Architektury SARPDofinansowano z budżetu miasta KatowiceWstęp wolny
Tarnów6 września, czwartek, godz. 18Inauguracja projektu szlaków corbusierowskich w TarnowieBWA Galeria Miejska w Tarnowie, Dworzec PKP, pl. Dworcowy 4
7 września, piątek, godz. 18Wieczór filmowyCentrum Sztuki Mościce, ul. Traugutta 1
8 września, sobota, godz. 17Wycieczka śladami Le Corbusiera – MościceZbiórka: zajezdnia autobusowa w Mościcach, ul. Kwiatkowskiego
9 września, niedziela, godz. 17Wycieczka śladami Le Corbusiera – tarnowskie osiedlaZbiórka: przed kościołem p.w. Chrystusa Dobrego Pasterza, ul. 16-tego Pułku Piechoty 10
Współorganizator: BWA Galeria Miejska w TarnowieKoncepcja szlaku i prowadzenie wycieczek: Barbara BułdysWspółpraca: Katarzyna NalezińskaWstęp wolny
Wykłady których nie było
Le Corbusier dwukrotnie miał okazję dać wykład dla polskiej publiczności, jednak za każdym razem historia chciała inaczej. Wiosną w 1933 roku planował zatrzymać się na kilka dni w Warszawie w drodze na moskiewski IV zjazd CIAM (Congrès International d’Architecture Moderne). Gdy pod naciskiem władz radzieckich odwołano ten międzynarodowy zlot architektonicznej awangardy i przeniesiono go na Morze Śródziemne, na statek Patris II, Le Corbusier odwołał także swoją wizytę w Warszawie. Drugą okazję do odwiedzenia naszego kraju miał w 1948 roku, gdy dał się wciągnąć do polsko-francuskiego komitetu organizacyjnego Kongresu Intelektualistów w Obronie Pokoju. Jednak i tym razem wielka polityka stanęła między architektem a polską publicznością. Wyczuwając, że kongres pomyślany został jako propagandowa wizytówka bloku wschodniego wymierzona w świat kapitalistyczny i USA, Le Corbusier wycofał się z komitetu i zrezygnował z przyjazdu do Wrocławia.Co powiedziałby polskiej publiczności? Co usłyszeliby jego wyznawcy i sceptycy? Czego dowiedzielibyśmy się z relacji i recenzji wykładów, gdyby się odbyły? Na podstawie zapisków Le Corbusiera z roku 1933 i 1948 – artykułów, korespondencji, wywiadów, zapisów wykładów wygłoszonych gdzie indziej, zrekonstruowaliśmy hipotetyczne teksty polskich prelekcji Le Corbusiera i postaramy się wywołać jego ducha w miejscach, które prawie odwiedziłWrocław, WarszawaPaździernik (dokładne daty i inne szczegóły zostaną podane w późniejszym terminie)Teksty wykładów: Andrzej Leśniak, na podstawie tekstów Le Corbusiera z archiwum Fondation Le Corbusier w ParyżuWspółpraca: Galeria Design BWA WrocławKoordynacja: Aleksandra Stępnikowska (CA)
Maraton wykładowy Całodzienny cykl prelekcji poświęcony ideom i postaci Le Corbusiera oraz jego polskim apostołom i ich wpływowi na polską architekturę i miasta. Wykłady wygłoszą specjaliści polscy (m.in. Marta Leśniakowska, Joanna Kusiak) i zagraniczni (m.in. Charles Jencks, Irena Murray, Arthur Rüegg). Gwiazdą wydarzenia będzie Charles Jencks – amerykańsko-brytyjski teoretyk architektury, autor najpopularniejszej w Polsce książki o Le Corbusierze: „Le Corbusier – tragizm współczesnej architektury” (1973, wyd. pol. 1982) oraz nieprzetłumaczonej jeszcze ”Le Corbusier and the Continual Revolution in Architecture” (2000).
Warszawa6 października, sobota, godz. 10-18Pawilon wystawowy SARP, ul. Foksal 2, WarszawaPartnerzy: Stowarzyszenie Architektów Polskich, Ambasada Szwajcarii w Polsce, British Council, Instytut Francuski w WarszawieWstęp wolny
LE CORBUSYEARKurator: Grzegorz PiątekProjekt graficzny LCY: Magdalena PiwowarOrganizator: Fundacja Centrum ArchitekturyPatroni honorowi: Fondation Le Corbusier, Ambasada Szwajcarii w PolsceDofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
i
