Architektura MuratorWydarzeniaMartha Schwarz – projektantka ostatniej szansy

Martha Schwarz – projektantka ostatniej szansy

Licznym warsztatom i seminariom odbywającym się w ramach Dnia Architekta Krajobrazu towarzyszy zawsze wykład gościa specjalnego. W tym roku o swojej pracy i doświadczeniach opowiadała Amerykanka Martha Schwartz, znana z odważnych, często kontrowersyjnych realizacji na granicy sztuki i architektury krajobrazu – relacja Tomasza Żylskiego.

Projektantka ostatniej szansy
Bagel Garden w Bostonie, 1979. Fot. Alan Ward / dzięki uprzejmości pracowni

Już od pięciu lat w ramach odbywających się w Warszawie na początku września międzynarodowych targów ogrodniczych Zieleń to życie organizowany jest Dzień Architekta Krajobrazu. Licznym warsztatom i seminariom towarzyszy zawsze wykład gościa specjalnego. Na zaproszenie Stowarzyszenia Architektury Krajobrazu do stolicy przyjeżdżają uznani w świecie teoretycy i projektanci ogrodów. Dotychczas byli to Brytyjczycy Diarmuid Gavin, John Brookes, Noel Kingsbury i Chris Beardshaw. W tym roku o swojej pracy i doświadczeniach opowiadała Amerykanka Martha Schwartz, znana z odważnych, często kontrowersyjnych realizacji na granicy sztuki i architektury krajobrazu. W Warszawie mówiła m.in. o początkach swojej kariery, kiedy nikt nie utożsamiał jeszcze projektowania zieleni ze sztuką. Zawsze chciałam zostać artystką, jednak interesowało mnie działanie w dużej skali, prace z dziedziny land artu. Na początku lat 70. nie było w Stanach Zjednoczonych wydziałów, które kształciłyby w tym kierunku, wybrałam więc architekturę krajobrazu. Pierwszą realizacją projektantki był Bagel Garden (1979), niewielki skwer przed wejściem do jej domu w Bostonie, przy aranżacji którego wykorzystała wysuszone i polakierowane bajgle, tworząc z nich regularną kompozycję wokół roślin.

Projektantka ostatniej szansy
Plac przed Sądem Federalnym w Minneapolis, 1996. Fot. dzięki uprzejmości pracowni

Zdjęcia ogrodu wysłałam do magazynu „Landscape Architecture”. Zgodzili się je opublikować wraz z tekstem towarzyszącym. Napisałam więc, na poły żartobliwie, że bajgiel to idealny materiał do aranżacji ogrodu, bo jest tani, biodegradowalny i nie trzeba go podlewać. Wyszedł z tego swego rodzaju manifest, który wywołał zamieszanie, bo sporo osób potraktowało go śmiertelnie poważnie. Po tym artykule magazyn stracił wielu prenumeratorów, wydawcę zwolniono, a mnie część środowiska uznała za enfant terrible. Trzeba pamiętać, że w tamtym czasie projektanci zieleni byli traktowani bardzo podmiotowo, jako wykonawcy zleceń architektów, a ja udowadniałam, że możemy działać niezależnie i projektować zgodnie z własną intuicją. Od tego momentu Martha Schwartz zaczęła jednak dostawać liczne zlecenia. Ich cechą wspólną prawie zawsze był trudny kontekst bądź ograniczony budżet. W dorobku projektantki jest na przykład wiele przestrzeni i parków zrealizowanych nad płytami parkingów podziemnych, w tym m.in. plac przed gmachem Sądu Federalnego w Minneapolis, gdzie konstrukcja uniemożliwiała posadzenie większej liczby roślin. Przed budynkiem powstały niskie pagórki ze styropianu pokryte cienką warstwą ziemi, którą obsiano trawą. Na niektórych udało się też posadzić karłowate drzewa i krzewy. Inwestorzy zgłaszają się do nas zwykle wtedy, gdy inni architekci krajobrazu zawiedli. Jesteśmy projektantami ostatniej szansy, ale to dla nas korzystna sytuacja, bo nic nie można zepsuć, można tylko poprawić. A dobrze zaprojektowana przestrzeń zawsze podnosi wartość całej okolicy zarówno w sensie ekonomicznym, jak i symbolicznym. W Polsce z tej zależności zdaje już sobie sprawę coraz więcej inwestorów nie tylko prywatnych, ale i publicznych. Słyszałam, że w waszym kraju jest wiele ciekawych realizacji przestrzeni publicznych i macie bardzo zdolnych projektantów, a ponieważ moje biuro wciąż szuka nowych pracowników, zachęcam, by się do nas zgłaszać – mówiła na zakończenie Martha Schwartz.

Irena Bajerska (1943-2021) 14 sierpnia 2021 roku odeszła Irena Bajerska, ceniona architektka krajobrazu, współautorka m.in. ogrodów na dachu Biblioteki Uniwersyteckiej i terenów rekreacyjnych na Ursynowie Północnym. Miała 78 lat.
Więcej zieleni! Projekty Aliny Scholtz To między innymi dzięki niej Warszawa jest jedną z najbardziej zielonych stolic Europy. Postać i dorobek nieco dziś zapomnianej projektantki, pionierki rozwijającej w Polsce dziedzinę, jaką jest architektura krajobrazu, przybliża Muzeum Woli.
Ogrody Ulricha: WXCA rewitalizuje teren przed centrum handlowym Wola Park [NOWE WIZUALIZACJE] Ogrody Ulricha WXCA projektuje jako wielofunkcyjną przestrzeń służącą nie tylko klientom centrum handlowego Wola Park, ale też okolicznym mieszkańcom. Koncepcja powstała na podstawie wielostopniowego procesu konsultacji. Budowa ma się rozpocząć wiosną 2021 roku.
Rewitalizacja lasu / Iława Zastosowane mikrointerwencje projektowe nie niszczą charakteru naturalnej, spontanicznej wegetacji, ale uczestniczą w tworzeniu narracji - pisze Beata Gawryszewska.
Landscape Architecture as a common ground: najpiękniejsze projekty krajobrazowe w Europie W Krakowie można oglądać wystawę „Landscape Architecture as a Common Ground” prezentującą 61 najpiękniejszych projektów krajobrazowych zrealizowanych w Europie w ciągu ostatnich lat. Już 9 października po ekspozycji oprowadzi jej kuratorka, Urszula Forczek-Brataniec, sekretarz generalna IFLA Europe.
OBEL AWARD po raz pierwszy Pierwszym laureatem OBEL AWARD, nowej międzynarodowej nagrody architektonicznej, został Japończyk Junya Ishigami. Wyróżniono jego projekt Wodnego Ogrodu w Tochigi.