Historia pałacu w Winnej Górze związana jest z postacią generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcy Legionów Polskich we Włoszech i jednego z inicjatorów powstania wielkopolskiego 1806 roku. To tu w nieistniejącej dziś barokowej rezydencji generał urządził swego czasu rodzaj narodowego sanktuarium, gromadząc pamiątki i dokumenty związane z walkami Polaków o niepodległość. Po upadku Napoleona na stałe zamieszkał w Winnej Górze, a jego gośćmi byli tam m.in. Julian Ursyn Niemcewicz, Władysław Syrokomla czy Henryk Sienkiewicz. Obecnie działaNa początku XX wieku w miejscu zrujnowanego obiektu stanął nowy pałac, według projektu Stanisława Boreckiego. Obecnie jest on siedzibą nowo utworzonej instytucji kultury samorządu województwa wielkopolskiego, która zamierza zajmować się nie tylko prezentacją pamiątek związanych z generałem Dąbrowskim, ale też popularyzować bliskie mu wartości. Jak czytamy na stronie placówki, jej rolą jest poszukiwanie odpowiedzi na pytania o to, jak różne historyczne drogi Polaków do odzyskania niepodległości, związane zarówno z postacią generała Dąbrowskiego, jak i Organiczniczek i Organiczników budujących polską siłę ekonomiczną i społeczną, mogą wspierać rozumienie współczesności oraz inspirować do pracy na rzecz rozwiązywania aktualnych problemów. W sierpniu tego roku Pałac Generała Dąbrowskiego ogłosił dwuetapowy konkurs architektoniczny na projekt wystawy stałej poświęconej postaci generała oraz prekursorkom i prekursorom pracy organicznej w Wielkopolsce. Do udziału zaproszono pięć zespołów: biuro NarchitekTURA, eM4. Pracownię Architektury. Brataniec, Pracownię Macieja Siudy, Pracownię Karola Żurawskiego oraz Marcina Kwietowicza. W skład jury weszli architekci Oskar Grąbczewski (przewodniczący), Mikołaj Stępień, Natalia Paszkowska, a także Violetta Julkowska, prof. UAM, konsultant historyczny i Wojciech Luchowski, kurator oraz producent wystaw. Po zapoznaniu się z konkursowymi propozycjami do drugiego etapu sędziowie zakwalifikowali zespół Marcina Kwietowicza, Pracownię Macieja Siudy i eM4. Pracownię Architektury. Brataniec. Ostatecznie pierwsze miejsce otrzymała praca Marcina Kwietowicza (zespół w składzie: Marcin Kwietowicz, Zuzanna Bujacz-Jaworska, Maciej Toszek, Alicja Głowacka, Ewa Mazur, Łukasz Kowalski, Jerzy Gruchot i Wojtek Koss, Kama Wybieralska, Anna Kuczyńska). Drugą nagrodę zdobyła koncepcja Pracowni Macieja Siudy, a trzecią eM4. Pracowni Architektury. Brataniec. Jak podkreśliło jury w uzasadnieniu, zwycięska praca w najbardziej adekwatny sposób wydobywa atuty zarówno pałacu, jak i parku. Autorzy przyznają, że skupili się na takim rozplanowaniu przestrzeni, aby możliwe było przede wszystkim prowadzenie działań aktywizujących, edukacyjnych i warsztatowych. Główny temat wystawy, pracę organiczną, lokujemy w piano nobile pałacu, gdzie umieszczamy pięć sal wystawienniczych i cztery warsztatowe. Zależy nam, żeby zajęcia toczyły się w bezpośredniej bliskości ekspozycji – tłumaczą. Tematy związane z generałem Dąbrowskim umieścili w reprezentacyjnych salach na poddaszu, a przestrzeń wystaw czasowych i audytorium z salą kinową – w przyziemiu.Projekt zakłada zachowanie historycznego charakteru parku, ale jednocześnie potraktowanie go trochę jako „gabinetu osobliwości”, przestrzeni eksperymentu i rezerwatu procesu przyrodniczego. Propozycje interwencji w poszczególne strefy opierają się na spekulacji, czym zajmowali by się organicznicy w XXI wieku. Co definiuje współcześnie priorytety i cele postaw i starań organicznych w kontekście otwartej przestrzeni i krajobrazu. Co sprzyja budowaniu podstaw egalitarnego, stabilnego społeczeństwa opartego na wzajemnym szacunku i wrażliwości – czytamy w opisie koncepcji. Architekci zaplanowali elementy z pogranicza sztuki ogrodowej i land artu, które jednak korespondować będą ze strukturą przestrzenną parku. Przewidują m.in. mostek prowadzący na wyspę z mauzoleum generała Stanisława Chłapowskiego z pomostem i miejscem do siedzenia, ekstensywne łąki czy „ekomonument”, składający się ze starych kłód, konarów, gałęzi, liści oraz kamieni. Autorzy zaprojektowali też grządki warzywne, niewielką winnicę i organiczny sad produkcyjny, a także trzy nowe pawilony skupiające się na zagadnieniach środowiskowych.
i
i
i
i
i
i
i
i
Koncepcja Pracowni Macieja Siudy, II nagroda
i
i
i
Koncepcja eM4. Pracowni Architektury. Brataniec, III nagroda
i
i
i
Newsletter „Architektury-murator”co tydzień nowa porcja najświeższych architektonicznych newsów z Polski i ze świata!
